Konut satışında ağustos tablosu çok umut verici değil...

Konut satışları ağustosta geçen yılın üstüne çıktı ve bu yılın en yüksek satışı gerçekleşti ama önemli olan ilk satışlar ve oradaki artış konut stokunu eritme umudunu yeşertecek boyutta değil.

Konut kredisi faizini öyle aylar boyu bu düzeyde tutamayız. Dökme suyla değirmen döndürmeye çalışıyoruz, dolayısıyla satışlar birkaç ay daha yüksek seyredebilir, sonra kendi normalimize döneriz.

En büyük sorunumuz ise konut kredisi faizi sıfıra indirilse bile çok geniş bir kesimin konut almaya hiç niyetlenemeyecek gelir düzeyine sahip olması.

Konut satışı bu yıl ilk kez ağustos ayında geçen yılın üstünde gerçekleşti. Dün de belirttik; ağustosta 110 binden fazla konut satıldı ve geçen yıla göre yüzde 5’lik artış oldu.

Konut satışı ağustosta yalnızca geçen yılı geride bırakmakla kalmadı. Ağustosta bu yılın en yüksek satışına da ulaşıldı.

Bunlar olumlu gelişmeler kuşkusuz. Ama bu gelişmelerin nasıl sağlandığına ve kaydedilen

artışın çok önemli olup olmadığına bakmak gerekiyor.

Ağustosun en önemli yanı kamu bankalarının konut kredisi faizini yüzde 0.99’a çekmiş olması. Zaten satıştaki bu artış da kredi faizindeki bu oran sayesinde gerçekleşti. Ama böylesine düşük faize rağmen satıştaki artış yeterli mi, bu tartışılabilir tabii ki.

Önemli olan ilk satış

Konut satışıyla ilgili hemen her yazımızda altını kalın kalın çizdiğimiz bir gerçek var. Toplam konut satışı ekonomi için öyle çok da önemli değil. Önemli olan ilk satış...

İlk satış artmalı ki konutta milyonun üstünde bulunan stoklar erisin.

Yoksa bir vatandaşın beş yıl, on yıl oturduğu bir evi başkasına satmasının ekonomiye pek bir katkısı yok. Hele hele bu evi satan sıfır konut değil de ihtiyaçlarını daha iyi karşılayan, örneğin daha büyük bir ev alıyorsa, değişen hiçbir şey yok demektir.

İşte bu açıdan bakınca karşımızda nasıl bir tablo var, onu incelemek gerekiyor.

İlk satışlar ağustos ayında 41 bine yaklaştı. İyi de bu sayı mart ayındaki düzeyden bile düşük. Yani kredi faizi aşağı çekildi diye ilk satışlarda bir patlama olmamış.

Konut kredisi faizi ile ilk satış arasında doğrudan bir bağ yok tabii ki. Faizle ilişkili olan ipo

tekli satışlar. İpotekli satışlarda ağustos ayında 34 bin adet aşılmış. Temmuzdaki 13 bine göre çok hızlı bir artış var. Ancak ipotekli satışların haziran ve temmuzda dip yaptığını unutmamak gerek.

İpotekli satışlar temmuzdan ağustosa 13 binden 34 bine çıktı çıkmaya ama bu satışlarda ağırlık yine ilk satışlarda değil. Ağustos ayındaki ipotekli satışların üçte biri ilk satıştan, üçte ikisi ikinci el satıştan oluştu.

Dökme suyla değirmen ne kadar dönerse...

Kamu bankaları belli koşulların sağlanması durumunda yüzde 0.99 aylık faizle konut kredisi kullandırıyor. Diğer bankalar da bu düzeye inememekle birlikte konut kredisi faizlerini aşağı çekti.

İlk etkiyi sınırlı da olsa ağustos satışlarında gördük.

Daha önce de birkaç kez vurguladığımız gibi TÜİK’in 3 Ekim Perşembe günü açıklayacağı eylül sonundaki durumu gösteren yıllık TÜFE muhtemelen tek haneli olacak. Merkez Bankası da 24 Ekim’deki Para Politikası Kurulu toplantısında faizde yüklü bir indirime gidecek.

Bütün bu gelişmeler bankaların kredi faizlerini daha da aşağı çekmesi sonucunu doğuracak.

Yani konut satışlarında ağustosta başlayan artış eylül ve sonrasındaki aylarda da sürebilir. Ne var ki birkaç sorunumuz var. Bunlardan biri yıl sonuna doğru faizlerin yeniden yükselmeye başlayacağı gerçeği.

Diğer sorunu ise faizler düşürüldüğü an yaşamaya başladık. Konut satmak isteyenler faiz düşürülünce sanki bundan dolayı müthiş bir talep patlaması olacakmış gibi konutlarına zam yaptı.

Bir başka ve en temel sorunumuz ise çoğu vatandaşın faiz sıfıra indirilse bile ev alabilecek gelire ve birikime sahip olmadığı gerçeği... Ne tür teşvikler sağlarsanız sağlayın, çok geniş bir kesimin ev almak gibi bir hayali bile olamıyor.