Konut kredisi faizindeki düşüş en çok kime yarayacak?
Merkez Bankası’nın tüm bankalar ortalamasını gösteren verilerine göre konut kredisi faizleri hızla geriliyor. Temmuz ayı ortalamasında yüzde 21.06 olan konut kredisi faizi, ağustos ortalamasında yüzde 14.15’e indi, eylül ayının ilk iki haftasındaki ortalama ise yüzde 12.93 oldu.
Konut kredisi faizleri biraz daha düşebilir. Ama öyle 20’li düzeylerden 12-13’lere gelinmesi gibi bir gerileme tabii ki söz konusu olamaz.
Konut kredisi faizlerindeki düşüşten sonra vatandaşın konut almaya hücum edeceğini varsayanlar oldu.
Geçenlerde de yazdık; bir kere konut kredisi faizi sıfır olsa bile konut almayı hayal bile edemeyen milyonlar var.
İkincisi bu gelir düzeyi ve birikimle bu faiz oranı bile yüksek.
Üçüncüsü, ekonomide geleceğe duyulan güvensizlik elinde parası olanları bile temkinli davranmaya, konut gibi büyük harcamalardan kaçınmaya itiyor.
Dördüncüsü, konut kredisi faizleri indirilince birileri adeta “Fırsat bu fırsat” diyerek konut fiyatlarını artırma yoluna gitti. Hele bir durun! Sanki alıcılar kapınızda kuyruğa girdi! Bize yazan okurların da bu yönde yoğun şikayetleri olduğunu belirtelim.
Konut kredisi faizi gerileyince inşaat sektöründe adeta şöyle bir silkinme oldu; sektör üstündeki ölü toprağını attı, beklentiler bir anda sanki olumluya döndü. Bu durum inşaat sektörü güven endeksine de yansıdı. TÜİK dün sektörel güven endekslerini, yani hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endekslerini açıkladı.
İktisatçı gözüyle durum
TÜİK’in sektörel güven endeksleriyle ilgili en çarpıcı değerlendirmelerden biri iktisatçı Zafer Yükseler’den geldi. Sözü Yükseler’e bırakalım:
“TÜİK tarafından açıklanan sektörel güven endekslerine göre, eylül ayında hizmet ve perakende sektörü güveninde sınırlı artış olurken, inşaat sektörü güven endeksinde yüzde 8.3 oranında yükseliş gerçekleşmiştir.
İnşaat sektörü güven endeksinin tüm alt bileşenlerinde (son üç aylık dönemde inşaat faaliyetleri, alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi, çalışan sayısı beklentisi ve gelecek üç aylık dönemde satış fiyatları beklentisi) yükselme meydana gelmiştir.
Ağustos ayında yüzde 8.2 artan satış fiyatları beklentisi, eylül ayında da yüzde 2.5 yükselmiştir. Diğer bir ifade ile satış fiyatları beklentisi son iki ayda yüzde 10.9 oranında artmıştır.
Eylül ayında alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi yüzde 6.6, (son iki ayda yüzde 14.7) gelecek üç aydaki toplam çalışan sayısı beklentisi ise yüzde 9.4 (son iki ayda yüzde 15) oranında artış göstermiştir.
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerinin ardından, kredi faizlerinde düşüş gözlenmiştir. En belirgin düşüş konut kredisi faizlerinde gerçekleşmiştir. Temmuz ayında yüzde 21.06 olan konut kredisi faizleri, kamu bankalarının öncülüğünde başlatılan kampanyalar sonucu ağustos ayında yüzde 14.15’e, 1-13 Eylül döneminde ise yüzde 12.93’e gerilemiştir.
Son iki ayda konut kredisi faiz oranlarındaki düşüş, inşaat sektöründe alınan siparişleri ve istihdam beklentilerini olumlu etkilemiştir. Alınan siparişlerdeki yükselişin satış fiyatları beklentisini de artırdığı gözlenmektedir.
Sonuç olarak, konut kredisi faiz oranlarındaki düşüşten önemli ölçüde inşaat firmalarının yararlanacağı anlaşılmaktadır.”
Zafer Yükseler’in bu değerlendirmesine eklenecek çok fazla şey var mı?
Reel kesimin güveni yine azaldı
Reel kesim güven endeksi ağustosta 102.5 düzeyinde gerçekleştiğinde “Reel kesimin güveni yavaş yavaş yerine geliyor” gibi demiş, ancak aylık hareketlerin değil eğilimin önemli olduğunu da vurgulamıştık.
Güven endeksi ağustos ayında 102.5 ile bu yılın ikinci en yüksek düzeyine çıkmıştı. Eylülde yeniden bir düşüş gözlendi. Endeks, eylül ayında 98.8’e geriledi.
Reel kesim güven endeksini oluşturan tüm kalemlerde azalma var. Ancak bunlardan birindeki, mamul mal stokunu gösteren kalemdeki azalma olumsuz bir duruma değil, tersine olumlu bir duruma işaret ediyor.
Endeks kalemlerinden ikisindeki gerileme dikkat çekici. Gelecek üç aydaki üretim hacmi ve yine gelecek üç aydaki sipariş miktarı. Birbiriyle bağlantılı bu kalemlerdeki olumsuz gidiş pek hayra alamet değil.