Konut kredileri düşünce yeniden yapılandırma arttı
Konut kredilerinin geçen yıl aylık yüzde 1.21 olan kredisinin düşmesi ve aylık 0.75 seviyesine gerilemesi, bir yandan yeni kredi taleplerinin artışına yol açarken, bir yandan da yeniden yapılandırma, refinansman taleplerinde de büyük artışa yol açtığı gözleniyor. Geçen yıl 10 yıl vadeli 100 bin liralık aylık 1.21 faizle aldıkları kredileri için 1576 lira aylık ödeme yapanlar kredilerini yeniden yapılandırıp faiz oranlarını 0.75 seviyesine çekerek aylık ödemelerini 303 lira azaltarak 1273 liraya indirebiliyorlar.
2012 yılının Haziran ayında 120 ay vadeli on yıllık 100 bin lira konut kredisi alan bir vatandaş, kredi faizi yüzde 1.21 seviyesindeyken ayda 1.576 liralık ödeme yapması gerekiyordu. Konut kredi faizleri o günden bu yana gerileyerek yüzde 1.21 seviyesinden 0.75'lere kadar gerileyince, kredilerini yeniden yapılandırma başvurusunda bulunanların sayılarında önemli artış oldu. Bu yeniden yapılandırmayı yaptıranlar aylık 1.576 liralık ödemelerini yaklaşık yüzde 20 ve 303 lira aşağı çekerek 1.273 lira aylık ödeme yapmaya başladılar. Bunun sonucunda on yıllık dönemde kredilerini yapılandıranların yaklaşık 30 bin liralık düşük ödeme yaparak kazanç elde edecekleri hesaplanıyor.
Bu da 2012 yılı Haziran ayında konut kredilerini yeniden yapılandırma, refinansman talebinde bulunanların yüzde 2 oranındaki seviyesinin, aralık ayında yüzde 20 seviyesine yükselmesine yol açtı. Ocak 2013'te yeniden yapılandırma talebi yüzde 13, Şubat ayında da yüzde 15 seviyesinde devam etti.
Uzmanlar konut kredi faizlerinin hızlı düşüşü sonrası, bir yandan yeni konut kredi taleplerinin hızla arttığını bir yandan da yeniden yapılandırma refinansman taleplerinde önemli artış olduğunu belirtiyorlar. Refinansman yapan kredili konut alanların hem ödeme tutarlarını, hem de kredi sürelerini azaltarak önemli avantaj elde ettiklerini ve buna bağlı yeniden yapılandırma taleplerinin arttığını söylüyorlar.
Uzmanlar yeniden yapılandırmalar ve yeni kredi taleplerinin artması sonucunda BDDK'nın bankalar için 2013 yılı yüzde 15'lik kredi büyümesi oranının üzerine çıkması gündeme geleceğini açıklıyorlar. Bunun sonucunda BDDK zorunlu karşılıkları artırma yoluna gideceği için, bankaların kredi faiz oranlarını artırması gündeme gelecektir diyorlar. Bu açıdan uzmanlarca içinde bulunduğumuz bu dönem konut kredisi yönünden en iyi imkanlı dönem olarak kabul ediliyor.
Konut kredilerindeki bu düşüş bir süredir durgunluk yaşanan konut satışlarında da bir canlanmayı beraberinde getirdiği görülüyor. Uzmanlar son altı aylık dönemde konut kredi taleplerinde yüzde 100'e varan bir artış gözlemlediklerini bunun çoğunluğunun yeniden yapılandırma talebi olduğunu, bunun yanı sıra yeni kredi taleplerinde de önemli artış olduğunu, bunun sektörde canlanma yarattığını belirtiyorlar. Ekim-2012-Ocak 2013 döneminde dalgalanmalar nedeniyle önemli artış olmadığı belirtilirken, diğer aylarda ortalama yüzde 25'lik kredi artışı olduğunu açıklıyorlar. Bunun satışlarda da kendini gösterdiğini söylüyorlar.
Kredi oranlarındaki düşüşe bağlı olarak ihtiyaç kredilerinde de Haziran 2012-Aralık 2012 arasında yüzde 64 oranında artış olduğu ortaya çıkıyor. Uzmanlar farklı bankalardaki ihtiyaç kredilerini dağınık yapıdan kurtarıp tek bankada toplayarak yeniden yapılandırma çalışmaları yapanların artığını, bu alanda da hareketliliğin söz konusu olduğunu söylüyorlar.
İhtiyaç kredileri ve konut kredilerindeki bu canlanmanın, soğumaya bağlı olarak düşen büyümenin yeni dönemde yeniden ivmelenmesine katkı sağlayabileceği düşünülüyor. Bilindiği gibi konut sektöründeki canlanma birçok sektörde canlanmayı beraberinde getirdiği için büyümeye olumlu olarak etki etmektedir. Bu açıdan 2013 yılında konutta canlılığın sürmesi piyasalardaki canlanmaya yol açacaktır. Ancak, bunun yanında konut kredilerindeki hızlı artışın sürmesi BDDK'nın yüzde 15'lik bankalar için kredi sınırlamasını zorlayabilecektir.