Konuşmuyoruz ama konuşacağız
Bir süre sonra önemli olabilecek ancak şu anda üzerinde fazla durulmayan iki gelişmeye dikkat çekmek istiyorum. Petrol fiyatlarının neden gerilediğine dair pek çok görüş zaten paylaşılmış durumda. Fiyatların uzun süre ciddi bir yükseliş trendine girmesinin mümkün olmadığını düşünüyorum. Ancak sektörde yeni fiyatlara uyum sağlama dönemi başlamış durumda. Baker Huges şirketi tarafından açıklanan verilere göre toplam sondaj kuyu sayısı 1633 ile 2010 seviyesine gerilemiş durumda. Petrol kuyularında ise sayı 1317 ile Ocak 2013 seviyesine gerilemiş. Ancak belki de daha önemlisi en büyük kaya petrolü formasyon bölgelerinden birisi Bakken'de en yüksek kayıplar görülüyor.
2011 seviyesine gerilemiş durumda. Yeni kuyu açılmıyor olmasına rağmen açık kuyularda üretim kısıntısı söz konusu değil ve hatta daha fazla petrol pompalandığını söylemek mümkün. Peki sektörün ABD'de önemi ne kadar?1980'lerde sektör GDP'nin yüzde 4.3’sini oluşturuyordu , şu anda yüzde 2 civarında. Fiyatlarda yaşanan gerileme işsizlik açısından Wyoming, Oklahoma, Kuzey Dakota, Alaska, Louisiana, Texas, Batı Virginia, New Mexico bölgelerini vuracaktır. Bunu NFP ve IJC gibi işsizlik veri detaylarında göreceğiz. 3 tip petrol işinden bahsediyoruz, sondaj, çıkartma ve destek. Yaratılan istihdamda ve ücret payı yüksek olsa da toplam içinde payı ne kadar? FED’in göz ardı edebileceği kadar ufak. Hatta güneş enerjisi sektörünün 2014'te petrolden daha hızlı büyüdüğünü söyleyebilirim. Kısacası enerji sektöründe normalleşmenin ilk adımları atılıyor ama bu uzun süre alacak bir dönem. İsviçre Merkez Bankasının Euro bağını kesmesi (peg) ve ardından oluşan zararlar doğal olarak gündem oluşturdu. Ancak CHF-Euro bağı yeryüzündeki tek bağ değil elbette. İlk akla gelenlerden birisi Danimarka Kronu. Euro’ya yüzde 2.25’lik bir bantla yaklaşık 7.46'ya peglenmiş bulunan Kronu'da pegin korunacağına dair MB'nin açıklamaları olsa da piyasa spekülatif bir saldırı için doğru zamanı bekleyecektir. Ancak benim kurban olarak gördüğüm pegler çok daha farklı.
Hong Kong (ki bir merkez bankası yoktur para kurulu vardır) ve Ortadoğu ülkeleri dolar pegleri olan önde gelen ülkeler (Afrika vb bölgelerdekileri saymıyorum). Özellikle Ortadoğu ülkelerinin ABD ile olan siyasi ilişkilerini bir kenara bırakıp devam ediyorum. Şu anda Bahreyn Dinarı,Ürdün Dinarı,Oman Reali,Katar Reali,S.A Reali ve BAE Dirham'ı ABD dolarına bağlı birimler. Hatırlarsanız bir dönem bu ülkelerin ortak bir altın dinar çıkartması konuşuluyordu... Dolar çok daha yükseldiğinde ve petrol gerilediğinde veya bu seviyede kaldığında çift taraflı bir deflasyon bu ülkeleri sarsacak. Kuvvetli dolarla beraber para birimleri kuvvetlenirken düşük petrol fiyatları nedeni ile devlet tüketimi ve sübvansiyonlar zayıflayacak. Bu nedenle 2016'da peglerin birer birer parçalandığını ve büyük sorunlar yaratacağını göreceğiz. İsviçre Merkez Bankasının adımı sadece bir başlangıç.