Konukoğlu iplik sektörünün cazibesini kaybettiğini söylüyor

Hafta sonu medyada Sanko'nun Gaziantep'deki bir iplik fabrikasının kapandığına dair haberler vardı.

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdulkadir Konukoğlu, zorlu rekabet ortamında ayakta kalmak için önlem almak gerektiğini belirterek, "Bu kapsamda ilk göz ağrımız olan Gaziantep'te 1970 yılında kurulan şehrin içindeki iplik fabrikamızı kapadık. 2 bin civarındaki işçimize de 27 milyon dolar tazminat ödedim" diyor.

Adıyaman'daki iki iplik fabrikasına son üç yılda 350 milyon dolar yatırım yaptıklarına işaret eden Konukoğlu: "Rekabet güçlerini artırmak için teknolojiye yatırım yapıtıklarını. İleride tekstil sektöründe işler açıldığında ve stoklar eridiğinde, Adıyaman'da tekstil sektöründeki istihdamı artıracaklarını" söylüyor.

Konukoğlu, Uzakdoğu rekabetine yeni tesislerin bile dayanamadığına dikkat çekiyor. "Bütün mücadele iplik ve örgüde. Dokuma, terbiye ve baskıda bu olay yok. Gaziantep'te kapasitemiz günde 160 ton. Eski fabrikayı kapadık, ama üç yıl önce kurduğumuz yenisi devam ediyor. İki fabrika da devredeyken günlük kapasite sadece Gaziantep'te 250 tona çıkmıştı. Bugün fiili çalışan fabrikalarımızda toplam kapasitemiz 250 ton. Üç yıl önceki tonajdayız. Uzakdoğu rekabeti olmasaydı eski tesislerde 8-10 yıl daha çalışabilirdik. Ama bugünkü enerji fiyatı ve işçilik maliyetiyle Uzakdoğu rekabetine yeni tesisler bile dayanamıyor."

Konukoğlu, Sanko Topluluğu'nda tekstilin ağırlığının azaltıldığına dikkati çekiyor ve diyor ki, "Tekstilde küçülme yok ama topluluğun bütününe bakınca ciromuz içindeki payı azalıyor. Çünkü diğer sektörler çok hızlı büyüyor. Soğutucu-ısıtıcı, iş makineleri, ambalaj, çimento ve enerji gibi değişik sektörlere girdik. Üç yıl önce tekstilin toplam ciromuzdaki payı yüzde 80'ken, bugün 2.3 milyon dolarlık ciromuzdaki payı yüzde 40'larda. 1997'den sonra tekstilde ucuz işçilikle boğuşamayacağımızı görerek mecburen başka sektörlere kaymaya başladık.

Artık hızlı büyüyen sektörlere yatırım yapıyoruz. Ancak tekstil 1904'ten beri dedemizin babasının mesleği. Türkiye'nin en büyüğü olarak devam edeceğiz."

Konukoğlu ailesi Türkiye'de tekstik sektörüne ilk giren ve tekstil ile büyüyen bir aile. Sanko firması Gaziantep denilince ilk akla gelen firma.

Konukoğlu ailesinin ve Sanko'nun tekstil sektörüne olan bağlarının gevşemesi, Gaziantep kadar Türk ekonomisi bakımından da önemlidir.

Benin bu aileye bir sempatim var. 1960'lı yılların başında Gaziantep'e gider Şehreküstüm Semti'ndeki mağarada Hilal Hidrofil pamuklarını üreten Sani Konukoğlu'nu ziyaret eder, çayını içerdim.

Sanko'nun kurucusu Sani Konukoğlu'nun hayat hikayesi ilginçtir.

Sani Konukoğlu (1929-1994) 1943 yılında ilkokulu bitirdikten sonra ailesinin okuması yönünde ısrarlarına rağmen dokumacılığa başlayarak iş hayatına atıldı.

İlk işe başlayışı kendisinin kullandığı tek tezgahta borç olarak aldığı 18 kilogram iplikle oldu.

1947 Ocak ayında İstanbul'da 24 gözlü yerli bobin makinesi yaptırarak Gaziantep'e bu kapasitede ilk bobin makinesini getirdi.

1951 yılında mevcut dokumaların kalitesini yükseltmek için Halep'ten aldığı eski apre makinesini bir mağaraya kurarak çalışmaya başladı.

İki yıl sonra ise Bursa'daki tornacılara 4 mekikli ekose gömleklik dokuyan Avrupa dokuma tezgahlarının benzer modelini yaptırıp Gaziantep'e getirdi.

Böylece Gaziantep'te el tezgahlarını motorlu tezgaha dönüştürmede öncülük yaptı.

1965 yılında Bursa'da havlu tezgahı imal ettirip, bu tezgahlar üzerine atılacak jakar makinelerini Gaziantep'teki tornacılara yaptırıp havlu imalatına başladı

1962 yılında safdışı kalmış eski model makinelerden yararlanarak Şehreküstü semtinde bir mağaraya hidrofil pamuk tesisi kurdu.

Bunu 1963 yılında kurduğu 1500 iğ kapasiteli pamuk ipliği tesisi izledi.

1966 yılında "Hilal Kollektif Şirketi"ni kurdu. 1968 yılında 25.000 iğlik iplik tesisi projesi hazırlattı. 23 Şubat 1972'de inşaatına başlanan tesisin 20.000 iğlik bölümü 1974 yılında devreye alındı.

Firmanın unvanı 1977 yılında Sani Konukoğlu'nun isminden esinlenilerek "SANKO Tekstil Sanayi ve Ticaret AŞ'ye dönüştürüldü.

Sonraki yıllarda yatırımlara devam edilerek alanında çok yüksek kapasite ve kaliteye ulaşıldı.

Bugün yaklaşık 15.000 kişinin çalıştığı SANKO Holding, tekstil, ambalaj, inşaat, iş makineleri, enerji, sağlık, eğitim, ısıtma-soğutma, beyaz eşya, bilgi-iletişim, finans ve gıda sektörlerinde faaliyet gösteriyor.

Abdulkadir Konukoğlu Sani Konuoğlu'nun büyük oğludur.

Bu anlatımda Sanko'nun gerisindeki pamuk ipliği deneyimi açıklıkla görülüyor. Sanko pamuk ipliğine bilmeden, özenerek ve sonradan yatırım yaptı. Pamuk ipliği üretmek için 1.500 iğlikten başlayan bir yatırım ile 700 bin bin iğe yükseldi. Mağarada başlayan pamuk ipliği üretimi şimdilerde 700 bin metrekare kapalı alanda gerçekleştiriliyor.

Demek ki bugünün şartları, pamuk ipliği ile doğan, büyüyen firmaların bile bu sektörden uzaklaşmasını zorunlu kılıyor.

Bunun nedenleri, ekonomiye yarar ve zararları tartışılmalıdır.