Komşularla dostluğun önemi
Latin Amerika'nın 4 ülkesi Şili, Kolombiya, Meksika ve Peru 23 Mayıs 2013 günü aralarında vizeyi kaldıran, gümrük vergilerinin yüzde 90'ında indirim sağlayan "Pasifik Birliği" adıyla yeni ve serbest ticaret yanlısı bir birlik oluşturdular. Yüzde 27'lik Latin Amerika ticaretini yüzde 50'nin üzerine çıkarmayı amaçlıyorlar. Bu gelişmeleri bizimde yakından izlememiz ve benzeri girişimlerde bulunmamızın sonuçlarını hesaplamamız önem taşıyor.
Bir süre önce bir dostum, "Kürt sorununun çözümünden sonra bizim için komşu ülkelerle Benelüks benzeri bir birlik kurarak önemli imkan yaratmamız söz konusu olabilir" dedi.
21 Mayıs 2013 de Kolombiya'nın Cali kentinde 4 Latin Amerika ülkesi Şili, Kolombiya, Meksika ve Peru 2011 yılında başlattıkları bölgesel birlik görüşmelerine son imzayı atmışlar. Pasifik Birliği anlaşması adını verdikleri anlaşma Ortak Ekonomik Birliği gerçekleştirme amacını taşıyor.
Bu birlik mal ticaretinde 4 ülkenin gümrük vergilerini yüzde 90 ortadan kaldırırken, kalan yüzde onluk gümrük verilerinin de en geç 7 yılda sıfırlanarak Serbest Ticarete geçilmesini amaçlıyor. İkinci adım ise 4 ülke arasında ortak Pazar kurulması olarak amaçlanıyor. Daha şimdiden bu 4 ülke arasında vize uygulamalarına da son veriliyor.
Anlaşmanın imzalanması öncesi Kosta Rika ve Panama'da birlikte yer almak isteklerini açıkladılar. İspanya ve Kanada'nın talebi ise gözlemci üye olarak yer almak.
4 ülke birliğinin Latin Amerika ülkeleri arasındaki yüzde 27'dilik ticaretin artırması amaçlanıyor. Bu oran AB'de yüzde 59, ASİAN'da yüzde 52. Bu dört ülkenin birliğinin ilk hedefi yüzde 27'nin en az iki katına çıkarılarak, o oranların yakalanması.
Bu 4 ülkenin "Serbest Pazar" kurmayı amaçladıkları alanda toplam 209 milyon nüfus bulunuyor. GSMH'ları da 2 trilyon dolara ulaşıyor. Son iki yıldaki büyüme hızları yüzde 4.6, toplam dış ticaret hacimleri ise 545 milyon dolar. Bu büyüklüklere karşın 4 ülkenin büyüklüğü şu anda Brezilya'nın gerisinde. Brezilya'nın GSMH'sı 2.4 trilyon dolar.
Bu 4 ülke birliğinin "Dışa açık bölgesel birlik" olarak tanımlanması, 1991 yılında Latin Amerika'nın 5 ülkesi Arjantin, Paraguay, Brezilya, Uruguay ve Venezuella'nın oluşturduğu "Korumacı" olarak nitelenen Mercosur'un, "Tedbirli dışa açılma ve sanayini koruma duvarlarına alan" yapısından farklılık taşıyacak. "Her şeye açık" bir birlik olacak. Birlikte yer alan dört ülkede önemli bir sanayi büyüklüğü söz konusu değil, buna karşılık ABD ile ilişkileri iyi olan ülkeler.
Türkiye'nin dünyadaki bu yeni gelişmeleri ve oluşumları yakından izleyerek hem bizim için yaratacağı imkanların neler olabileceğini saptaması gerekiyor. Hem de komşularıyla benzer birlik oluşturmanın sonuçlarının araştırılmasının gündeme alınmasının zamanının geldiği görülüyor.