Kokunun binbir hali

Bahar; tazeliğin, yenilenmenin kokusunu taşıyor. Ağaçlar sırayla çiçeklerini açıyor… Şimdi sıra iğdelerde… Baş döndürüyor kokuları… Bir iğde ağacının hazin hikâyesini yazmıştım yıllar önce… Bahçemizdeki iğde ağacının… Bir bahar zamanı, tıpkı Niagara Şelalesi yakınındaki kasabada yaşayanlar gibi bir gece yarısı uykudan aniden uyanmış, neden olduğunu bilemeden saatlerce evin içinde, balkonda dolaşıp durmuştum… 

Niagara tarihinde ilk kez donduğu, bu nedenle muhteşem uğultusu kesildiği için uyanmışlardı onlar, ama ben?! O bahar gecesinde… Ancak, ertesi sabah anlayacaktım beni uyandıranın ne olduğunu… Bir gün önce bahçedeki iğde ağacı kesilmiş, alıştığım kokusu uçup gitmişti… O iğde ağacının artık duyulamayacak kokusuna âşinalığın yokluğuydu beni uyandıran…

Kokularla yaşamanın önemini o gece mi fark etmiştim, yoksa hep böyle miydim, bilmiyorum! Menekşelerin kokusunu keşfettiğimde çok sevindiğimi anımsıyorum… Evet, menekşeler de kokuyordu… Belki artık bahçelerimiz yok, ama ne güzel ki balkonlarımızda kokmaya devam ediyorlar hâlâ… Ve ne yazık ki bu kokuyu tanımayan o kadar çok kişi var ki!..
İnsanları da kokularıyla sevmiyor muyuz? Belki, bir kedi veya köpek kadar gibi etmiyoruz, ama onların kokusu etkiliyor en önce bizi…

Bunları, bugün ve yarın gerçekleştirilecek “Koku ve Tat Zirvesi” haberini okurken düşündüm…
CVK Park Bosphorus Otel’de yapılacak etkinlikte, koku ve tat duyuları ve hayatımızdaki yansımalarının en geniş şekilde ele alınacağı söyleniyor haberde… İlk gün, mini bir workshop da var. Koku Kültürü Derneği Kurucusu Bihter Türkan Ergül önce parfüm seçiminin inceliklerini anlatacak ardından herkesin kendi teniyle uyumlu kokular üzerine bir workshop yapacak. İki gün boyunca toplam dokuz workshop gerçekleştirilecek.

“Tarihsel Süreçte Güzel Koku ve Osmanlı”, “15. Yüzyıldan 20. Yüzyıla Osmanlı Mutfağında Değişen Damak Tadı”, “Osmanlı Koku Beğenilerinin Batılılaşması”, “Lezzet ve Duyular”, “Süper Tat Alıcılar Gerçek mi Efsane mi?”, “Unutulmuş Kokular ve Tatlardan Günümüze Mutfakta Nostaljik Kokular ile Farkındalık”, “Tencerede Saklı Kokular”, “Duyusal Analiz Laboratuvarında Koku ve Tat ile Aroma Üretimi”, “Zamanın Kokusu: Bellek ve Mekân”, “Koku ve Tat Duyuları: Koku ve Tat Alma Bozuklukları ve Tedavileri”, “Mutfakta Aromaterapinin Önemi, “Ağzımızdaki Koku Hangi Hastalıkların Habercisi?”, “İstanbul’un Semtleri ve Kokuları”, “Türkiye’den 5 kıtaya yayılan Esansın Hikâyesi” zirvede kokunun gizli ve sihirli dünyasına ait konuşulacak ilgi çekici pek çok farklı konu arasında…

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Aytuğ Altundağ, “Koku alamamak nelere yol açar” sorusunun yanıtını verirken Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülsen Meral, bebeklerin neden mis gibi koktuğunu, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. İlkkan Dünder ise kadınların neden daha iyi koku aldığına dair ilginç bilgiler verecek. Araştırmacı yazar, şef Gülhan Kara ise yemek kültürü ve koku ilişkisini aktaracak…

Koku deyince Patrick Süskind'in, Almanya'da ilk yayımlanışında tam anlamıyla olay yaratan, aylarca liste başlarında kalan, ülkemizde de çok satan aynı adlı romanını veya Al Pacino’nun unutulmaz bir karakter çizdiği “Kadın Kokusu”nu hatırlamamak mümkün mü? Film, 1974 yapımı İtalyan Profumo di Donna’nın yeniden çekimiydi. Konusunu anımsayacaksınız bir kolej öğrencisi olan Charlie, paraya ihtiyacı olduğundan kör bir adama, bir nevi “bebek bakıcılığı” yapmaya razı olacak ama iş, umduğu kadar kolay olmayacaktır…

Koku için söylenecek o kadar çok şey var ki: Belki denemişsinizdir; örneğin, çikolata yerken burnunuzu tıkarsanız çikolatanın tadını almakta zorlanırsınız. Grip olanlar, ne tat ne koku alabildiklerinden yakınırlar… Bunun nedeni, çikolatanın tadının büyük ölçüde kokuyla algılanmasıdır…

Bir kokudan yola çıkarak çok şey anımsamak mümkün… İnsanlarda koku alma yetisi çok azalmış olmakla birlikte hâlâ koku hafızası en güçlü duyusal hafıza; hatıralarımızı belleğimize taşıyan, yaşatan hissimiz… Bir yemek kokusu bizi çocukluğumuza, annemizin mutfağına götürmez mi?
Bakın, baharın güzel kokuları bana da neler anımsattı…