Koda alınan şirketler ve Varlık Barışı

Günün Sözü:

"Vergi verilmez, devlet tarafından alınır."

Değerli DÜNYA Okurları,

07.01.2009 Çarşamba günü İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın İş Kuleleri'ndeki "Dönem Sonu İşlemleri" seminerine davet edilen konuşmacılardan biriydim. Her zaman olduğu gibi değerli meslektaşlarımızın ilgisi büyüktü. "soru-cevap" bölümünde bana ve diğer konuşmacılara 5811 sayılı kanunla ilgili çok sayıda soru tevdi edildi.

Çok sayıdaki benzer sorulardan biri, "Varlık Barışı'ndan yararlanıldığında, sonradan mal veya hizmet satın alınılan firma koda alınırsa, KDV kısmı için Varlık Barışı imkanından yine de yararlanılabilir mi?" şeklindeydi.

Diğer bir ifade ile, "vergi idaresi ileride bir kısım faturaların daha önce ödenen KDV'lerini yeniden isterse "Varlık Barışı" koruyucu kalkan olacak mı?".

Bu soru nereden çıktı demeyin. Çok sayıda meslektaşım bu soruyu soruyor olduğuna göre oldukça önemli bir konu olduğu anlaşılıyor.

Sadece İstanbul'da 110.000 şirket koddaymış (fişlenmiş)

Şayet doğru ise oldukça büyük bir mükellef grubu Mali İdare'ce fişlenmiş (koda alınmış). Mali İdare açısından bazı şirketler şüpheli şirket. Yani Mali İdare'ye göre; bu şirketlerden her şey beklenir, her an her türlü dalavere yapabilirler. Bunlara mal/hizmet satan veya alanlara da dikkat etmek lazım.

Bu şirketlerden mal veya hizmet almışsanız Mali İdare'den de iade/mahsup vb. bir talebiniz varsa, bu şirketler ödediğiniz KDV'yi unutmadan iade alamaz, mahsup işlemini tamamlayamazsınız.

KDV'yi bir daha ödeyebilirsiniz

Şayet mal aldığınız şirket birtakım dolaplar çevirmiş ve vergisini ödememiş ise vergi dairesi o şirketten alamadığı KDV'yi (daha önce sizin o şirkete ödediğiniz KDV'yi) sizden ceza ve faizi ile tekrar isteyebilmekte.

Varlık Barışı ile ilgisi

Küçük ve ortaboy işletmelerin bir bölümü 5811 sayılı kanunu bir çıkış yolu olarak görüyor aslında.

Varlık Barışı'ndan yararlanıp yukarıdakine benzer sorunlarla karşılaşmak istemiyor. Varlık Barışı'ndan yararlanıp KDV, kurumlar vergisi konusunda tarhiyatla karşı karşıya kalmak istemiyor.

Ancak, nedense özellikle KDV konusunda Varlık Barışı Kanunu'nun kendilerini korumayabileceği şüphesine kapılmışlar.

Bizce kanunda belirtilen şartlar sağlanmışsa, Varlık Barışı Kanunu'ndan yararlanmak mümkün. Şartlara uyulmuşsa da korunma kalkanı KDV için de çalışacak, koda alınmış şirketlerle ilgili sorunlar için de bir koruma kalkanı (sigorta) imkanı oluşturacak.

Finansal kiralama için iki uyarı

1. Dövizli kiralamalarda kiracı açısından kur farkları: Kiracı açısından ise söz konusu tebliğde bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak verilen özelgelerde "finansal kiralama yoluyla edinilen kıymete ilişkin olarak kiralama süresi içinde sözleşmeye istinaden yabancı para üzerinden yapılan kira ödemelerinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkının, finansal kiralama konusu kıymetin maliyetine intikal ettirilmesi ve maliyete eklenen bu farkların ilgili kıymetin amortisman süresi içinde itfa edilmesi gerekmektedir" görüşü ifade edilmiştir. Bu konudaki görüşümüz bu işlemin de kredilendirme işleminden farklı olmadığı, dolayısıyla VUK 163 seri numaralı genel tebliğ çerçevesinde ilk yıl için faiz ve kur farklarının aktifleştirilmesinin, izleyen yıllarda ise seçiminin ihtiyari olmasının doğru olacağı yönünde olmakla birlikte bakanlık görüşüne aykırı işlem yapılması risk oluşturacaktır.

2.  Finansal kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerde KDV

Finansal kiralama yoluyla kiralanan binek otomobillere ilişkin kiralardan hesaplanan KDV'nin indirilemeyeceği ifade eden Danıştay kararları ve özelgeler bulunmaktadır. Özelgelerde indirilemeyen KDV'nin maliyet ya da gider olarak dikkate almanın seçimlik olduğunu belirtilmiştir. Binek otomobiller amortismana tabi bir iktisadi kıymet olduğundan genel ve risksiz uygulama maliyete intikal ettirmektir.

Yıllara sari inşaat işi yapan şirketlere hatırlatmalar

1. İnşaat işi yapıyor veya inşaat işi yapan şirketin taşeronu olarak herhangi bir iş yapıyorsanız, yaptığınız işin yıllara sari inşaat işi (YSİİ) sayılıp sayılmayacağını kontrol edin.

2. Size taahhütte bulunuldu ise, taahhüt edilen işin yıllara sari inşaat işi sayılıp sayılmayacağından emin olun. Sizin için yapılan iş YSİİ ise stopaj yapma yükümlülüğü olacaktır.

3. Size yapılan iş veya yaptığınız iş nedeniyle KDV tevkifatı yükümlülüğünüz olabilir.

4. Gider belgeleriniz içinde "koda alınmış" şirketler olabilir. Bu durum da stopaj iadesi sırasında veya herhangi bir incelemede problem yaratabilir.

5. Şantiyelerle merkez arasındaki veri akışının hızlı ve sağlıklı bir şekilde olması için gereken önlemler alınır ve yılın son günlerinde düzenlenen ve/veya gelen belgelerin eksiksiz sağlanması için azami özen gösterilir.

6. Başlangıçta yıllara sari olmayacağı planlandığı halde, yıl sonu itibariyle henüz tamamlanamayan işler ve/veya taşeronlara devredilen işlerin değerlendirmesi yapılır ve takip eden dönemden itibaren Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 15 ve 30. maddelerine göre yüzde 3 oranında tevkifat yapılmaya başlanır.

7. Yıl içinde tamamlanan projelere ilişkin geçici kabul tutanağı ve ilgili yazışmaların takibi yapılıp, kurumlar vergisi beyanında esas alınmak üzere muhafaza edilir.

8. Yurtdışında sürdürülen inşaat işleri de varsa Türkiye'den (merkezi genel giderlerden) bu işler için verilen hizmetler nedeniyle pay vermek icap edebilir. En azından bu işler piyasa koşullarına göre ücretlendirilip yurtdışındaki işe faturalanabilir.

9. Cari dönemde kazancı beyan edilen yıllara sari inşaat ve onarım işlerinde hakedişlerden ilgili işverenlerce yapılan tevkifatlara ilişkin dökümler talep edilir, yasal kayıtlarla mutabakatı yapılarak kurumlar vergisi beyanında (Yılın son geçici vergi dönemi için yapılacak beyanda dikkate alınmaz!) esas alınmak üzere muhafaza edilir.

10. Yurtdışı inşaat ve onarım projeleri var ise, söz konusu kazançlarla ilgili hesaplar kesinleştirilir ve Türkiye'de sonuç hesaplarına intikal ettirilir.

11. Adi ortaklık seklinde yürütülen projelerde, adi ortaklık kayıtlarında varsa dönem kâr/zararı olarak beyan etmesi gereken tutarlar ile kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirim ve istisnalar kesinleştirilir ve ayrıntılı bir şekilde ortaklara dekont edilerek, ayni dönemin kâr/zararı olarak ortaklarca beyanına imkan verecek şekilde takip edilir.

12. Birden fazla projede kullanılan sabit kıymetlere (tesisat, makine, ulaştırma vasıtaları) ilişkin amortisman giderleri, bu sabit kıymetlerin her bir projede kullanıldığı gün sayısı esas alınarak dağıtılır. Bu şekilde kesin olarak gün tespiti yapılamaması durumunda, amortisman giderleri diğer genel giderler ile ayni esaslarda dağıtıma tabi tutulur.

13. Yıl içinde birden fazla yıllara sari inşaat projesi ve/veya diğer islerden elde edilen kazançlar var ise, müşterek giderlerin dağıtımı GVK'nın 43. maddesine göre yapılır. Buna göre, 2008 yılı içinde oluşan müşterek giderler, yıllara sari inşaat ve onarım islerinin maliyetleri ile, diğer islere ilişkin satış ve hasılat tutarlarının birbirine olan nispeti dahilinde dağıtılır.

14. 2008 yılı içinde tamamlanan yıllara sari inşaat ve onarım işleriyle ilgili hasılat ve maliyetler bilanço hesaplarından ilgili gelir tablosu hesaplarına aktarılır. Ancak söz konusu işlerden elde edilen kazanç veya zararlar son geçici vergi döneminde de dikkate alınmayıp sadece dönem kurumlar vergisi beyannamesinde dikkate alınır.

15. 2008 sonu itibariyle devam eden projelerin hasılat ve maliyetlerinin ilgili bilanço hesaplarına aktarımı yapılır.