Koçunuz yapay zekâ mı olsun, insan mı?
Hayatın içinde zaman zaman hepimiz bir rehbere ihtiyaç duyuyoruz. Kimi kariyerinde bir çıkış yolu arıyor, kimi kişisel gelişimine yatırım yapmak istiyor, kimi de sadece hayatın temposunda kaybolmamak için bir yol göstericiye ihtiyaç duyuyor. İşte tam bu noktada devreye koçluk giriyor. Ama artık sahneye yeni bir oyuncu çıkıyor: Yapay zekâ destekli koçluk.
Algoritmalar artık sizin koçluğa ne kadar hazır olduğunuzu analiz edebiliyor, en uygun koçla eşleşmenizi sağlıyor ve kişisel hedeflerinize göre programlar sunuyor. Üstelik, motivasyonunuzu sürekli yüksek tutmak için size özel hatırlatmalar da yapıyor. Hani bazen insan olarak “Bugün hiç havamda değilim” diye düşünüp hedeflerimizden uzaklaşabiliyoruz ya, yapay zekâ işte tam o anlarda devreye girerek adeta bir antrenör gibi sizi motive ediyor.
Yapay zekâ koçlukta ne kadar iyi?
Peki, bu sistem gerçekten işe yarıyor mu? Araştırmalar gösteriyor ki yapay zekâ koçluk sistemleri bazı alanlarda insan koçlarla yarışabiliyor, hatta bazen daha başarılı bile olabiliyor. Özellikle hedef belirleme, ilerleme takibi ve motivasyon artırma gibi konularda yapay zekâ oldukça iyi iş çıkarıyor. Uluslararası Kanıt Temelli Koçluk ve Mentorluk Dergisi’nde yayımlanan bir çalışmada, “1440” adlı YZ destekli yaşam koçu aracı incelenmiş ve hedefe ulaşma, memnuniyet ve algılanan destek gibi metriklerde insan koçlardan daha etkili olduğu ortaya çıkmış.
Başka bir araştırmada, 10 ay süren bir deneyde insan koçlarla yapay zekâ sohbet koçları kıyaslanmış. Sonuçlara göre her iki koç türü de (insan ve yapay zekâ) koçluk almayan gruplara kıyasla danışanların hedeflerine ulaşmasında anlamlı derecede daha etkili olöuş. Sürpriz olan, yapay zekâ koçunun insan koçlar kadar etkili çıkmasıydı. Bu bulgu, YZ’nin dar ve yapılandırılmış bir koçluk alanında başarılı olabileceğini gösteriyor.
Ancak burada önemli bir nokta var: Empati. Yapay zekâ analiz ve yönlendirmede iyi olsa da, insanlar için koçluğun en kritik unsurlarından biri anlaşılmak ve duygusal destek görmek. Yapay zekâ, sezgi ve duygusal zekâ gerektiren konularda insan koçlara kıyasla hâlâ yetersiz
Yine de kesinlikle burada insan faktörünü unutmamak gerekiyor. Aposto.biz kurucu ortağı Gözde Avcıoğlu Avdel de benimle aynı görüşü paylaşıyor. Çok uzun yıllar Erickson Coaching International’da deneyim sahibi olan Avdel, gelecekte yapay zekânın hız ve verimliliğinden faydalanırken, insan dokunuşunun kaybolmaması gerektiğini söylüyor. Çünkü insanlar, koçluk sürecinde yalnızca hedeflere ulaşmak değil, aynı zamanda bir güven bağı kurmak ve içsel dönüşüm yaşamak istiyor.
Bu bakış açısıyla ben de katılıyorum Gözde Hanım’a. Aposta ile bu perspektifi Türkiye’ye taşıdığı için de kendisini ayrıca tebrik ediyorum.
Şirketler ve üniversiteler YZ koçluk trendiyle nereye gidiyor?
Büyük şirketler ve üniversiteler de bu trende ayak uyduruyor. IBM, Watson AI ile çalışanlarına kariyer danışmanlığı sunarken, Washington Üniversitesi, öğrencilerin akademik başarılarını artırmak için YZ koçluk sistemleri kullanıyor.
* IBM Watson Kariyer Koçu: Saatlik çalışanlara özel bir kariyer rehberi sunarak, iş yerinde gelişimlerine destek oluyor.
* CoachHub & AIMY: 333 milyon dolarlık yatırımla büyüyen CoachHub, “AIMY” adlı YZ koç prototipiyle çalışanlarına destek vermeye başladı.
* BetterUp: Dijital koçluk uygulamasıyla IBM çalışanlarının performansını artırmayı hedefliyor
* StudyTree: Üniversite öğrencilerine akademik koçluk sağlayarak başarı oranlarını artırıyor.
* Tüm bu örnekler, yapay zekâ koçluk sistemlerinin sadece bireyler için değil, büyük organizasyonlar için de stratejik bir araç hâline geldiğini gösteriyor.
Uluslararası Koçluk Federasyonu’nun (ICF) 2021 raporuna göre, en iyi senaryo, YZ’nin rutin ve veri odaklı koçluk etkileşimlerini devralması, insan koçların ise derin ve empati gerektiren konulara odaklanması. Böylece, zamandan tasarruf edilerek daha fazla kişiye ulaşılabilirken, insani derinlik korunmuş olacak.
Ayrıca YZ, koçları da koçluyor! Yeni nesil sistemler, koçların seanslarını analiz ederek onlara geri bildirim sağlayan yapay zekâ asistanları sunmaya başladı. Böylece, koçlar da gelişimlerini yapay zekâ desteğiyle hızlandırabiliyor.
Şimdilik, en iyisi yapay zekâyı harika bir yardımcı, insanı ise asıl rehber olarak görmek gibi duruyor. Çünkü ne kadar ileri gidersek gidelim, birinin omzumuza dokunup “Sen bunu başarabilirsin” demesi her zaman bambaşka bir etki yaratacak.