KOBİ'leri çok seviyoruz

Geçen hafta "Ya bu KOBİ yöneticileri doymak bilmiyor, ya da destekçilerle dostlar işlerini" demiştim. O yazıda ilk dördüne baktığımız 'KOBİ zirvesi sonuç belgesi'ndeki maddelere bakmaya devam edelim. 

5. Özet: Mevcut başarılı örnek kümelenme projelerinden hareketle kümelenmenin KOBİ'lere sağladığı avantajlar anlatılmalı ve yeni KOBİ kümelenme örnekleri teşvik edilmelidir. Yorum: İtalya'da kendiliğinden doğan bu yapının avantajlarının, bizde Osmanlı dönemindeki arasta fikrinden değil,  bunun Harvard Üniversitesi tarafından keşfedilmesinden sonra anlaşılması düşündürücü olmanın yanı sıra ben bu kümelenme denilen şeyin 'başarısının' maliyet-fayda şeklinde ölçüldüğü bir çalışma hatırlamıyorum. Yapacak bunca iş varken, ne işe yaradığını iyice anlamadan sırf iş olsun diye yapmasak iyi olur diye düşünüyorum. 

6. Özet: Türk KOBİ'lerinde Ar-Ge çalışmasına, taşıdığı risk nedeniyle yönelim zayıftır, bu nedenle KOBİ'leri Ar-Ge'ye çekecek, risklerden arındırılmış yeni destek ve teşvik modelleri geliştirilmelidir. Yorum: Sakal da bıraktım ama kimse dinlemiyor. Ahmet Çakar misali "Tekrar ediyorum" kaynakları çarçur edersiniz. Türkiye'de iki milyonu aşkın KOBİ var. Birer liralık teşvik verseniz iki milyon lira eder. Ar-Ge isteniyorsa Almanların ne yaptığına baksak iyi olur.

7. Özet: KOBİ'lerde üretim ve istihdam maliyetlerini normalleştirecek kamusal tedbirler ve reformlar, Türkiye'nin dönüşüm vizyonunun bir parçası olarak ele alınmalı ve gerçekleştirilmelidir. Yorum: Buyurun kamudan bir diğer "Ver Şaban'a gitmez yabana" talebi daha. Bununla herhalde "Bizde KOBİ üretim ve istihdam maliyetleri anormal yüksek" denilmek isteniyor. Kime oranla yüksek? Neden yüksek? Maliyet düşürücü önlemlerin her zaman bir faturası olduğuna göre bunu kim ödeyecek? KOBİ maliyetleri sübvanse edilince ülke bundan ne kazanacak? WTO ne diyecek? Bir irdelense diye düşünüyorum.  

8. Özet: Üretimde ara malı ihtiyacının yerli üretimle karşılanacağı geniş bir alan açılmalı, bu alanı KOBİ'lerin doldurması için kapsamlı bir planlamaya gidilmeli. Yorum: Bununla ara mallarının ithalat yerine içeriden tedarikinin teşviki öneriliyor sanıyorum. Zorlamadan yapılırsa iyi bir öneri. Alıcıları zorlamadan bu işin yapılması çok büyük, zor ve çok uzun vadeli bir iştir. Zorlamayla yapılan örneklerin yarattığı sıkıntılar ciddi sorunlara yol açabilir. Bu bağlamda Malezya'nın bir aralar uyguladığı bumiputera programını incelemekte fayda vardır. 

9. Özet: KOBİ'ler ihtiyaçları olan kalifiye elemanı kendi bünyelerinde yetiştirerek büyük ölçüde mesleki eğitimi de finanse etmektedirler, bu yük KOBİ'lerin sırtından alınmalıdır. Yorum: Eğer KOBİ'lere eğitim finansmanı yardımı kastedilmiyorsa bu hakikaten ciddi bir sorundur ve KOBİ'lere has da değildir. Sorunun ciddi bir kültürel boyutu vardır. Talim terbiye boyutu vardır, uzun dönem insan kaynakları planlaması boyutu vardır. Hasılı kelam ülkemizin her derdi gibi kısa dönem çözümü de yoktur. 

Sağlıcakla kalın