KOBİ'ler ve halka arz

Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı ve başarı öyküleriyle ilgili yazılarıma, KOBİlerden, genç girişimcilerden ve  bilim insanlarından ilginç eleştiri, öneri ve daha detaylı bilgi isteyen e-mailler geliyor.

Eleştirilerin yoğunlaştığı ortak payda ise Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı konusunda bilgi eksikliği ve devlet desteklerinin olmayışı.

KOBİ'ler, Sayın Ali Babacan ve Sayın Mehmet Şimşek'in "Finansman imkanlarının çeşitlendirilmesi, daha çok finansal enstrüman üretilmesi" yönündeki açıklamaların bir an önce uygulamaya geçmesini bekliyorlar.

Bir başka beklenti de KOBİ tanımında değişiklik yapılarak GSYO iştiraki KOBİ'lerin KOSGEB ve devlet desteklerinden yararalanmaları. Sanırım bu konuda öncelikle Ekonomi Bakanlığı'na ve KOSGEB'e görev düşüyor. Kayseri, Gaziantep, Denizli, Eskişehir, Mersin, Bursa, İzmir (Kemalpaşa), Düzce ve Kocaeli'nden çok sayıdaki KOBİ sahibi ve üst düzey yöneticileri gönderdikleri maillerle KOBİ'lerin halka arzı konusunda da yazı bekledilerini iletmişler.

Mail gönderen tüm okurlarımıza teşekkür ederek bu yazımda gelen istekler yönünde KOBİ'ler ve halka arz konusunda katıldığım konferans ve panellerden derlediğim özet bilgiyi vermek istiyorum.

KOBİ'lerin en temel sorunlarından biri olan finansman temini çözebilmek için genellikle iki yola başvurulur.

Bunlardan biri iç kaynaklar diğeri de dış kaynaklar olarak tanımlanır. Kaynağın ortaklarca sağlanması yani sermaye artırımı, karın sermaye ye katılması iç kaynak, banka ve diğer finansman kuruluşlarından borçlanılması da dış kaynak girişi olarak bilinir.

KOBİ'lerin halka açılmalarının ve hisse senetlerinin borsada işlem görmesinin faydaları ise özetle, kurumsallaşma, kaynak ihtiyacının karşılanması, ortaklara likidite sağlanması, itibar görme, yaygın tanıtım olarak sayılabilir.

KOBİ'lerin yersiz endişeleri

KOBİ'lerin yaklaşık yüzde 90'ı aile şirketlerinden oluşması ve bu şirketlerin büyükçe bölümünün kurumsallaşamaması, borsa ve risk sermayesi gibi finansman kaynaklarından yararlanma konusunda bilgi eksikliği ve kurdukları işletmelerini ellerin den çıkabileceği, başkalarıyla işletmelerini paylaşacakları halka açılma konusunda en önemli endişeler olarak sayılıyor..

Gerek SPK gerekse İMKB mevzuatına bakıldığında KOBİ'lerin sermaye piyasalarından finansman sağlayabilmelerinin öncelikli şartı; anonim şirket statüsünde olmak.

İMKB'de hisse senetlerinin işlem görebileceği Hisse Senetleri Piyasası (HSP) ve İMKB bünyesinde kurulan Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP) olmak üzere iki piyasa bulunmaktadır.

HSP'de İMKB kotuna ya da ilgili pazar kaydına alınan hisse senetleri işlem görmekte iken borsa kotasyon şartlarını sağlayamayan, gelişme ve büyüme potansiyeline sahip KOBİ'lerin GİP te  menkul kıymetleri işlem yapabilmeleri amaçlanmakta.

GİP'te işlem gören şirketlerin, zamanla büyüyüp gelişerek HSP pazarlarından birine transfer olmaları, orada daha büyük halka arzlar gerçekleştirmeleri hedeflenmiş.

GİP listesine kabulü için kârlılık, faaliyet süresi, sermaye veya piyasa değeri büyüklüğü gibi herhangi bir sayısal koşul aranmamakta.

GİP için bir nevi tavan şart uygulaması yapılmakta, GİP'e başvuracak şirketin kotasyon yönetmeliğinde tanımlanmış kotasyon şartlarını sağlamıyor olması istenmesinin yanısıra ,şeffaflık, kamuyu bilgilendirme, hesap verebilirlik, kurumsallaşma, kayıt dışılık ve muhasebe standartlarına uygun belge ve kayıt düzeni gibi sorunlarının çözümünden geçmektedir.

Çünkü bu sorunlarını çözmeyen hiçbir KOBİ'nin yatırımcı güvenini kazanarak sermaye piyasalarından finansman sağlamasının olanağı bulunmamakta..

KOBİ'lerin Halka arzı konusunda, İMKB ile TOBB, SPK ve TSPAKB arasında 07.08.2008 tarihinde "Halka arz seferberliği"  protokolü imzalanmıştı..

KOBİ'lerin paylarının Gelişen İşletmeler Piyasası'nda işlem görmek üzere halka açılma sürecinde; piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli, bağımsız denetim hizmeti bedeli, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kurul kaydına alma ücreti, İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Listesi'ne kabul ücreti, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) masrafı, aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu, geri ödemesiz destek olarak , KOSGEB, SPK, İMKB ve TSPAKB arasında 2011 Şubat ayında imzalanan  işbirliği protokolü uyarınca KOSGEB tarafından karşılanacak.

Destek oranı, üst limiti toplam 100 milyon lira olmak üzere, İMKB, SPK ve Merkezi Kayıt Kuruluşu ücretlerinde yüzde 100, aracılık komisyonu, bağımsız denetim ücreti, piyasa danışmanı ücretinde ise yüzde 50 oranında olacak.

KOBİ'lerin, GİP'te işlem görmeye başlamalarını müteakip, yüzde 25'lik ilave destek sağlanacak ve destek oranı yüzde 75'e ulaşacak olması da çok önemli.

Daha ayrıntılı bilgiye www.spk.gov.tr ve www.kosgeb.gov.tr den erişilebilir.

Halka arz da bir başka fırsat da yeni ekonomi pazarı

Telekomünikasyon, bilişim, elektronik, internet, bilgisayar üretim, yazılım ve donanımı, medya veya borsa yönetim kurulunca kabul edilecek benzeri alanlarda faaliyet gösteren teknoloji şirketlerinin sermaye piyasasından kaynak elde etmelerini sağlamakta.

Yeni ekonomi pazarı, söz konusu şirketlerin hisse senetlerinin borsada güven ve şeffaflık ortamında, organize ikincil piyasada işlem görmesini temin etmekte.

Sonuç olarak, KOB'İlerimiz küresel ekonominin getirdiği rekabette, sürdürülebilir bir başarıyı yakalayabilmek için düşük maliyetli  finansman temin fırsatını veren Halka arzı iyi değerlendirmeliler.
Halka arzdaki başarı örneklerini de sizlerle paylaşacağım.