Kobi borçları bankaların gayrimenkul portföyünü büyütüyor

Arkadaşımız Leyla İlhan’ın BDDK verilerinden derlediği haberinde 16 bankaya kredi borçlarını ödeyemeyen KOBİ’lerinin son dönemde teminat olarak gösterdikleri 8 bin 338 gayrimenkullerine el koymak zorunda kalan bankalar bunlara internet sitelerinde yer verdiler. Haberde bankaların elinde biriken gayrimenkul sayısının da 50 bine çıktığının söylendiği bilgisine yer veriliyor. Bankaların internet sitesinde yer alan gayrimenkullerin içersinde en yüksek oran ise Vakıfbank’a ait. Toplamın yaklaşık dörtte biri kadar.

Haberde yüksek artış nedeniyle bankaların öz kaynaklarına ilişkin yönetmelik değişikliğiyle ellerindeki gayrimenkulleri üç yılda satma zorunluluğu kararının kaldırıldığı bilgisine yer veriliyor. Eski düzenlemede bankaların, ellerindeki gayrikenkulleri 3 yıl içinde satamamaları durumunda, bunu öz sermayeden düşürmeleri esasıvardı. Bankaların ödenmeyen krediler nedeniyle ellerindeki gayrimenkul birikiminin hızla artması nedeniyle bu karar esnetilmiş durumda.

KOBİ’ler uzun süre banka kredisi kullanamadıkları için toplam kredi içerisindeki payları yüzde 4’ler seviyesindeydi. 2001 krizi sonrası bankalar yeni yapılanmaya giderlerken, batık kredi oranı düşük olan KOBİ’lere dönük yeni projeleri hayata geçirdiler. Son yıllarda hızla artan KOBİ kredi kullanma oranı bankaların toplam kredileri içersinde yüzde 30’lar seviyesine yaklaştı. KOBİ’ler bankaların itibarlı kredi müşterileri oldu.

Bunun sonuçlanını BDDK rakamlarına bakarak ele alırsak şu tablo ile karşılaşıyoruz:

2012 yılında 1 milyon 562 bin KOBİ, bankalardan 161 milyar lira kredi kullanırlarken, 166 bin KOBİ borçlarında temerrüte düştükleri için 5.2 milyar liralık borçları nedeniyle takibe uğramışlar. Takipteki borç miktarı, yüzde 3.2 oranında gerçekleşmiş. 2017 yılında ise kredi kullanan KOBİ sayısı yaklaşık iki katına 2 milyon 931 bine yükselirken, kullandıkları kredi miktarı da beş yıl öncesine göre yine yaklaşık iki kat artarak 429 milyar liraya yükselmiş. Takipteki kredi miktarı yaklaşık dört kat artarak 22 milyara yükselirken, oranı da yüzde 4.3 seviyesine gelmiş. Kredi takibine uğrayan KOBİ sayısı da son 5 yılda yine yaklaşık iki kat artarak 166 binden 314 bine yükselmiş.

Sanırım bu rakamların ortaya koyduğu tablo, Leyla İlhan’ın haberinde yer alan bankaların portföyünde artan el konulan gayrimenkul konusunu izah etmeye yardımcı olacaktır.

Fakat KOBİ’lerin takipteki kredi oranı yine de birçok sektöre göre düşük olsa da toplam takipteki kredi oranı yüzde 3.1’in üstüne çıkmış durumda.