Kıymetli metalleri kim tutar?

Tam jeopolitik riskler sönümlendi derken Pazar öğleden sonra soru işaretleri ile dolu bir haber düştü ajanslara; İran cumhurbaşkanı ve dış işleri bakanı bir helikopter kazası geçirmişlerdi ve durum iyi görünmüyordu. Daha sonra Pazartesi sabah haberlerinde kazazedelerin vefat haberi geldi.

Doğrusu buraya kadar altın veya petrol fiyatını etkiyecek bir durum yok ve doğal olarak ben bu yazıyı hazırlarken piyasada da bir fiyatlama henüz görmedik. Ama bundan sonrası biraz kritik hale gelebilir. Olayın kaza olduğu görüşü devam ederse jeopolitik risk açısından bir sorun olmaz. Ancak düşünceler değişir de olayın bir suikast olduğu ve helikopterin düşürüldüğü gündeme oturursa o zaman oldukça farklı bir hikâye anlatılır.

Umarım öyle olmaz, bunu ilerleyen günlerde göreceğiz. Diğer yandan kıymetli metaller bir süredir emtia rallisinde geri kalmışlardı, arayı kapamaya devam ediyor. Hazır ABD’de tahvil faizinin düşmeye ara verdiği bir ortamda altının $2420 bölgesinde yorgunluk belirtileri göstereceğini düşünüyordum ama Pazartesi sabahki fiyatlama öyle demiyor.

Anlaşılan $2535 bölgesindeki teknik arz aralığına (kimi kandırıyorum? Artık altın ve gümüşte arz eden, yani satmak isteyen çıkar mı, bilemiyorum) kadar gidecek. Gümüş ise kısa vadede pek grafik analizi kaldıracak gibi durmuyor, nitekim “kopup gitme”, “çatıdan dışarı çıkma” gibi lafların tam karşılığını görüyoruz. Bu durumda $38,80 bölgesindeki teknik dirence kadar gitmemesi için herhangi bir neden görünmüyor.

Peki bu kıymetli metal rallisi ne zaman soluklanır? Doğrusu bundan sonrasında faiz piyasasındaki eğilimin aşağı olduğu düşünülürse, orta vadede kıymetli metallerdeki yukarı trendin devam etmesi beklenir. Ancak yükselen emtia fiyatları enflasyonu yukarı ittirebilir. Bu durumda aşağı yönlü faiz beklentileri güç kaybeder. Böyle bir durum altın ve gümüşte bir miktar kar realizasyonunu tetikleyecektir ama şu anda oraya oldukça uzak görünüyoruz.

Bu arada bir istatistik ekleyeyim, tarihsel olarak altın en güçlü rallileri Fed’in son faiz artırımından 24 y sonra yapıyormuş – bu bana biraz çok geldi doğrusu. Yine çalışmaya göre 2018/20 sürecinde altın %50 yükselirken 2006/08 döneminde %55 yükseldi. Şimdi ise Fed’in son artırımının üzerinden yaklaşık 7 ay geçti ve altın neredeyse %25 yükselmiş durumda. Eğer tarih tekerrür ederse altın için bir bu kadar daha yükseliş ihtimali var demektir.

Bu VIX eskidi, yenisi lazım

VIX’in ne olduğunu artık hepimiz üç aşağı beş yukarı biliyoruz; volatilite endeksi deniyor ve aslında 1 ay vadeli opsiyonlarda endeksteki aşağı yönlü hareketlere karşı korunmanın maliyeti gibi düşünülebilir. Ancak geçen sene piyasada işlem görmeye başlayan sıfır gün vadeli (0DTE – Zero Day To Expiry) opsiyonların özellikle bazı covered call fonları tarafından çok talep görmesi ve hacimlerin standart vadeli opsiyonlardan sıfır gün vadelilere kayması bence VIX hesaplamasında objektiviteyi zayıflattı.

Şöyle ki; VIX 1 ay vadeli opsiyonların volatilitesi üzerinden hesaplanıyorsa ve bu enstrümandaki hacmin, yani aslında likiditenin 0DTE’ye kayması 1 aylık volatilitenin gerçeği yansıtmada zorlanabileceğini düşündürür. Bu durumda VIX acaba eskisi kadar geçerli değil mi? Bu sorunun cevabı hakkındaki düşüncemden önce 0DTE’ler neden tercih edildi onu değerlendirmeye çalışayım.

Öncelikle her trader’ın biraz kumarbaz olduğu düşünülürse sadece opsiyon alıp satanlar için hem vade primini azaltan hem de iyi veya kötü sonuca hızla ulaşmayı sağlayan bir enstrüman olduğu için bireysel yatırımcılar tercih ediyor olabilir. Ama aslında burada işlem yapan balinalar covered call fonları. Bu fonlar tanımları gereği dayanak varlık olarak endeksi veya hisseleri aldıktan sonra bu kıymetlerin alım opsiyonlarını satarak belli opsiyon primi kadar getiriyi almayı seçiyorlar. Bu nedenle de ellerindeki pozisyon kadar opsiyon satıyorlar. Dolayısıyla da burada son derece ciddi bir hacim oluşuyor.

Bu durumda aylık opsiyona gidecek işlemler gitmiyor ve aylıklardaki şeffaflık hasar görmüş oluyor. Peki VIX eskisi kadar geçerli mi? Aslına bakarsanız henüz bunu ölçemiyorum ama delikli demir icad olup mertlik bozulduktan sonra, yani son 1 senedir diyebilirim, VIX benim için gösterge niteliğini kaybetti. Çünkü eskiden beri kullandığım VIX bazlı göstergelerim artık endekslerdeki hareketleri önceden tanımlamama yardımcı olmuyor. Tabi ki korkunun arttığı zamanlarda VIX artıyor ama sanki hassasiyeti azalmış gibi oldu!