Kıymetli madenlerde topyekun kayıp
Geçtiğimiz haftaya piyasalar ABD'de hükümetin "dükkan"a kilit vurmasıyla gözünü açtı. Altın, emtia piyasasıyla paralel hareket ederek satışa maruz kalırken, parite güç kaybeden doların etkisiyle yükselişe geçti. Altın salı günü yediği sert yumruğun etkisinden kurtulmaya çalıştı ancak alımlar haftalık bazda kazançlı çıkmasına yeterli olmadı. Sarı maden yüzde 1.93 değer kaybederken, diğer kıymetli madenleri de peşinden sürükledi.
Altın, haftanın ilk işlem gününe 1336.50 dolar/ons seviyesinden başladı. piyasa oyuncuları ABD’nin akıbetine odaklanmıştı. ABD senatosu, başkan Obama’nın hazırladığı bütçe tasarısını geri çevirdi. Demokratlar ve Cumhuriyetçilerin ihtilafa düştükleri tasarı onaylanmayınca hükümet faaliyetlerine devam edemeyerek 17 yıl sonra dükkanı kapatmak durumunda kaldı. ABD hükümeti kamu kurumlarına kapanış için emir verirken 800 bin federal hükümet çalışanı zorunlu izne gönderildi. Hükümetin elindeki para ancak 17 Ekim’e kadar kendisini idare edebilecek kadar fakat kullanım için yetkisi olmadığından ödemeler gerçekleşemeyecek. Gelişmelerin yansıması olarak ayı piyasası etkisine giren altın, ABD’de zilin çalmasının ardından piyasalarda dolaşan konuşmalara göre, yüklü sayıda kontratın yekten geçirilmesiyle seri şekilde düşerek stop –loss’ları da devreye soktu. Çarşamba sabah seansına kadar ons’ta 57 dolar birden kaybeden metal 1278 dolar/ons’a kadar yuvarlandı ve son 7 haftanın en kötü işlem fiyatını kaydetti. Bu seviyeden tepki alımlarını da karşılayan sarı maden ilerleyen saatlerde, Euro/dolar paritesinin kolunda yükselişe geçti. Avrupa Merkez Bankası gösterge faiz oranlarında değişikliğe gitmezken, rekor düşük seviye olan % 0.50'de bıraktı. Başkan Draghi, ekonomik toparlanmanın zayıf ve kırılgan olduğundan dem vurarak, gerekli olduğu sürece bankacılık sistemine para akışının sağlanacağını belirtti. ABD’de zilin çalmasının ardından açıklanan ADP Özel Sektör istihdam rakamları beklentilerin altında açıklandı. Gelişmeler karşısında Euro, dolar karşısında 1.3607 seviyesine ulaşırken, altın 1323.83 dolar/ons’a yükseldi. Perşembe günü açıklanan ISM imalat dışı üretim rakamları beklentileri karşılayamazken altın, yüzünü yukarı dönerek 1322 dolar/ons’a kadar yükseldi ancak alımlar madenin direncini kırmakta yetersiz kaldı.
FED yetkilileri farklı görüşlerini savunan beyanatlarda bulunmaya devam ederken, Başkan Obama ise, Cumhuriyetçi kanadı suçlayarak temerrüde düşülmesi halinde kredi piyasasının donacağı ve faizlerin tırmanacağı uyarısında bulundu. Sonrasında açıklanan işsizlik verisinin pozitif olmasına rağmen rezerv para, Euro karşısında 1.3643 seviyesine kadar zayıfladı. Cuma günü, piyasaları manipüle etkisi olan Tarım dışı istihdam rakamları (NFP) açıklanmayınca, parite seansa dolar lehine devam ederken altın gevşeyerek 1310.40 dolar/ons'la kapanış yaptı. Sarı maden yüzde 1.93 oranında değer kaybına uğrarken, platin yüzde 2.23, paladyum yüzde 4 oranında düşüş yaşadı; gümüş yüzde 0.2 ile en az kaybı yaşayan enstrüman oldu. Euro/dolar 1.3558 ile yüzde 0.2 yukarıdan kapattı.
Piyasa gündeminin merkezine ABD hükümetinin iş göremez olması oturmuş bulunsa da altın, bu günlerde riskli zamanların güvenli limanı olmaktan çok, ham emtiadaki satış baskısının altında fiyatlanıyor. 1270 dolar/ons kritik destek seviyesi olarak önemini korurken, 1350 dolar/ons kırılması gereken direnç seviyesi. Bütçe üzerinde ivedilikle anlaşmaya varılması gerekiyor, konunun uzaması durumunda yatırımcıların endişeleri de dramatik olarak artacaktır. Emtialarda başlayacak satış hareketi domino taşı gibi diğer piyasaları da etkileyebilir.