Kitapsız yazar kalmasın
Büyük bir fotokopi makinesine benzeyen bir şey. Yaptığı iş: Bellekten aktardığı metni kağıda basmak. Ve bu kağıtları bir araya getirerek cilt yapmak. 15 dakikada tamam. Bir kitap baskı makinası.
Yenilikçi yanı: Bu cihaz, bir yayınevinde değil. Her hangi bir ofiste. Her hangi bir kitabı – eğer dijital kaydı varsa- bu cihazda "kitap" olarak basmak mümkün. Bu nedenle adı, "Talep Üzerine Baskı" (Print-on-demand). Daha sempatik adıyla "Espresso." Çünkü her sefer tek
bir kitap basabilir. Ve ciltler. Eğer kapağı için özel tasarımınız varsa, onu da basabilir. 300 sayfalık bir kitabın baskı ve cilt maliyeti 3 Dolar.
***
Sadece baskısı ve mevcudu tükenmiş kitaplar, kıyıda köşede kalmış kitaplar değil, kendi yazdığınız herhangi bir metni (Roman? Anı? Rapor?) yine bu sistemle "kitap" haline getirebilirsiniz. ABD'de St. Louis kentinde Jeff Marsh'ın bu icadını yayıncılık deneyimi olan Jason Epstein, Xerox'un teknik desteğiyle ticari bir cihaza dönüştürdü. 2006'da ilk cihaz Washington'da
Dünya Bankası kitapçısında kullanılmaya başlandı.
İkinci cihaz –sıkı durun!- Mısır'da İskenderiye'deki ünlü kütüphanede hizmete girdi. Halen orada bunlardan üç tane var. Sadece tek kopyası kalmış eski kitaplardan "yeni" baskı yapıyorlar- talep üzerine.
Şimdilik ABD'de bazı üniversitelerde 24 tane, Kanada'da 10, İngiltere'de 2 tane var. Hollanda, Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Japonya, Avustralya'da da bir kaç tane.
***
Cihazın bir başka özelliği, belleğinde 400 bine yakın kitabı saklayabilmesi. Bunlar, mevcudu kalmamış kitaplarsa, isteyen müşteri, basar bir tuşa ve basar bu mevcudu kalmamış kitabı. Orada eline alır, gider kasaya öder. Demek ki artık bundan böyle, "mevcudu kalmadı" diye bir söz duymayacak tüketici. Maalesef efendim, bitti demeye gerek duymayacak satıcı. Bilgi toplumunda "mevcudu tükenmiş" diye bir cümle olmayacak. Küresel yayınevi HarperCollins, şimdiden 5 bin eser belirledi- talep üzerine baskıya uygun.
***
Elinde metni olan, ama bastıracak yayınevi bulamayanlar için de bir nimet. Koy "kitabını" bir flash disc'e, git alete tanıt, bassın. İşte sen de kitaplı yazar ol.
Baskı makinesi icat edilmeden önce, bir kitabın kopyasının çıkartılması çok çok uzun sürerdi. Gütenberg sayesinde süre daha kısaldı. Baskı teknikleri geliştikçe süreler kısalmaya devam etti. Bilgiye sonsuz ihtiyaç duyan toplumlarda, hele mevcudu kalmamış kitapların yeniden doğumunu sağlayacak bir yenilikçilik, bilginin "demokratikleşmesini" geometrik şekilde hızlandırıyor.
Türevleri, Washington'da Smithsonian, New York'ta Metropolitan Museum ve Museum of Modern Art, Londra'da National Gallery gibi büyük müzelerde var. Buralardaki tabloların reprodüksiyonlarını hemen oracıkta ince ayar hızlı baskı bir cihazla alıveriyorsunuz. Hatta isterseniz, kendi fotoğraf ve çizimlerinizden, hemen oracıkta yılbaşı kartı bastırabilirsiniz.