Kitapsız kütüphaneler
Chicago'daki üniversitelerden "University of Chicago" kitaplarını, yere kazdığı derin bir çukurda saklamaya başladı. Biraz kaba bir ifade oldu, ama üniversitenin yaptığı, gerçekten de bu. Üniversite bahçesine camdan yeni bir okuma mekanı yapıldı. Burada kitap rafı yok. Oturma birimleri, sadece bilgisayar kullanmaya uygun. Çünkü kitaplar, 15 metre derinlikte kübik bir bodrumda metal kasalarda saklı: 3.5 milyon cilt.
Dünyanın en önemli bilim ve bilgi merkezlerinden "University of Chicago"nun kütüphanesi zenginleştikçe yer kalmaz oldu.
Süper bodrumda her cilt, barkod numarasıyla bir kasada saklı. 12 sıra halinde 24 bin kasa. Çevrimiçi katalogdan kitabı seçince, bu bilgi, bodrumdaki 5 otomatik vinçten birine gidiyor. Vinç, verilen adresteki kasayı çıkartıp bir noktaya bırakıyor. Kütüphaneci, kasadaki cildi bulup, barkoda okutunca, hoop, barkod okuyucudan, kitabı isteyen kişiye bir mesaj. Kişi, kitabı almaya kütüphaneye yürürken, kitap da resepsiyon yolunda.
Proje için ceplerinden 25 milyon Dolar ödeyen karı-koca eski mezunlar Joe ve Rika Mansueto'nun adı verildi kütüphaneye. 16 Mayıs'ta resmen açıldı. Mimarlık dergilerine konu oldu.
Binayı ve altındaki bodrumu Helmut Jahn tasarladı. Berlin'de 1 milyon metrekareye yayılan Potsdamer Platz'in en ikonik binası Sony Center'in mimarı. Münih, Köln, Bangkok havaalanları gibi başka çok eseri var.
"University of Chicago", bu yenilikçi sistemiyle, üniversite kütüphaneciliğine yeni bir yorum getirdi. Kitaplara yer bulamayan üniversiteler, bunları başka yerlere taşıyor. O kitaba ihtiyaç olduğunda, oradan getirtiyor. Oysa Chicago sisteminde, kitap aynı mekanın altında, bodrumda hazır. "Ufak" bir ayrıntı daha: Üniversitenin ayrıca 4 milyon cildi ise, kampüste başka bir binada raflarda durmaya devam: Bilgi toplumunda bilgi zenginliği!
New York eyaletindeki "Syracuse University", 2009'da kitapları sanki "çöpe atar" gibi 250 kilometre uzağa taşımıştı. Bu özensizliğe, okulda oluşan protesto o kadar büyük oldu ki, yönetim, kitapları "daha yakına" getirmeye karar verdi. Bunun için yeni bir bina yapılacak. Adı "Yeni Kütüphane" mi olacak acaba?
Ohio'daki "Kent State University" ise, 2.9 milyon kitabını 10 yıl içinde -her yıl %5 olmak üzere- azaltacak. Kütüphane Müdürü James Bracken, öğrencilere durumu bizzat anlatmaya karar verdi. 22 Ekim ve 3 Kasım'da kış sömestiri başlarken, öğrencileri birlikte pizza yemeğe davet etti. Bakalım öğrenciler, bir pizzaya kütüphaneyi satacak mı?
"University of Denver" kütüphanesindeki 1.1 milyon kitap 10 kilometre ötede bir depoya taşınacak. Esas kütüphanede, güzel sanatlar ve bazı sosyal bilim dallarına ait kitaplar kalacak. Bir yayını isteyene, 2-3 saat içinde getirtecekler. Kütüphane binası baştan aşağı yenilenecek. Zararlı asbestostan arındırılacak. Daha ferah bir mekan yaratılacak. Öğrenci ve hocaların daha rahat bir araya geleceği sosyal bir ortama dönüştürülecek. Fatura: 32 milyon Dolar.