Kişi başına 10 bin dolar gelir tuzağı

Türkiye’nin pek çok şeyi olduğu gibi rakamları da ilginç. Yani rakamlar da istendiği gibi değiştirebiliyor, unutturulabiliyor, çarpıtılabiliyor. 

Bu rakamlardan birisi de 2023 yılında Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirin 25 bin dolar olarak hedeflenmesi oldu. 

Şöyle ki; bundan önceki Recep Tayyip Erdoğan Hükümeti, bir vizyon ortaya koymak ve istikrara referans yapmak adına önüne uzun vadeli planlar veya hedefler koyuyordu. 

Bu planlar veya hedefler içerisinde aklımızda kalan en önemlisi “2023 hedefleri” idi. Yani Cumhuriyet'in 100. yılında Türkiye’nin geleceğine yönelik hedefler öngörülmüştü. Hatta daha da ileri gidilerek 2071 yılı bile telaffuz edilmeye başlanmıştı. Özellikle siyasi söylemlerde, Türklerin Anadolu’ya girişinin 1000. Yılı olan 2071 yılına göndermeler yapılıyordu. 

İşte bu 2023 hedeflerinden birisi “kişi başına düşen milli gelirin 25 bin dolara yükseltilmesi” olmuştu. Bu söylemi, günümüz moda deyimiyle “piyasalar satın aldı”. 

Bunun anlamı şuydu: Türkiye’de hali hazırda kişi başına düşen milli gelir 10 bin dolar olmakla beraber; bu rakam, 2023 yılında 25 bin dolara çıkarılacaktı. Bir başka anlatımla kişi başına düşen milli gelir, 10 yıl içerisinde 1.5 kat daha artırılmış olacaktı. 

Oysa; Türkiye, uzun yıllardan beri kişi başına 10 bin dolar milli gelir tuzağının içerisinde kıvranıp duruyor, sanki bir yere saplanmış kalmış gibi. Bir türlü kıpırdayamıyor.

Rakamlar dile gelse ya da biz rakamların dilinden anlasak; bu kadar kısa bir sürede bu kadar büyük bir hedefin yakalanmasının mümkün olmadığını görürüz. Böylece hem bu kadar çabuk inanmamış oluruz ve hem de inandığımızın imkansızlığı karşısında bozguna uğramayız. 
Niçin bu kişi başına 25 bin dolar rakamının yakalanamayacağını söyleyelim.

Bir kere her şeyden önce Türkiye’de kişi başına milli gelir 10 bin dolar rakamının etrafında seyredip duruyor. İşte rakamlar…

2008 yılı 10 bin 438 dolar,
2009 yılı krizin vurmasıyla 8 bin 559 dolar,
 

■2010 yılı 10 bin 22 dolar,

■2011 yılı 10 bin 466 dolar,

■2012 yılı 10 bin 497 dolar,

■2013 yılı 10 bin 807 dolar,

■2014 yılı beklentisi de küçülen büyümeye bağlı olarak 10 bin 49 dolar.

Düşünebiliyor musunuz 7 yıldır aynı bant üzerinde seyreden ve doların durumuna göre değişim sergileyen kişi başına milli geliri önümüzdeki 9-10 yılda 1.5 kat artıracaksınız!... Bu nasıl mümkün olabilir?...

Kaldı ki biz bu tahminleri yaparken Türkiye’nin 17. sıradaki yerini de birden yukarılara çekip 10. sıraya oturtabiliyoruz. Sanki biz yıldırım hızıyla her yıl büyüyeceğiz ve bizim üzerimizdeki 7 ülkeyi de geçerek ilk on sıraya yerleşeceğiz. Bu mümkün mü?...

Gelişmiş batılı ülkelere ve uzak doğudakilere bakınca işimizin ne kadar zor olduğu daha iyi anlaşılıyor. 

Şöyle ki; kişi başına 10 bin dolar sınırını kimi ülkeler neredeyse geçen asrın başlarında yakalamış. Örneğin; ABD 1929 yılında, Almanya1957 yılında, Yunanistan 1970 yılında, Güney Kore ise 1991 yılında 10 bin dolar sınırına ulaşmış.

Hatta bu ülkelerin hemen hepsi 25 bin dolar sınırını da geçeli çok olmuş. ABD 40 yıl önce, Kanada 30 yıl önce, Yunanistan 10 yıl önce 25 bin doları yakalamış. 

Böyle bir tablo olacak ve 2013 itibariyle sizin üstünüzde 17 ülke olacak ve siz de 10 yıl içerisinde bu ülkelerden 7 tanesini geçeceksiniz!... Böyle bir sonuç imkansız olduğu gibi ne yazık ki ters yönde de gelişmeler var. 2014 yılında Türkiye’yi 2 ülke daha geçmiş olacak ve Türkiye 19. sıraya düşmüş olacak. Bu yıl bizi geçecek 2 ülke S. Arabistan ve Hollanda. 

Türkiye olarak da yıllardan beri 10 bin dolar sınırında dönüp dolaşacağız. Türk Lirasının değeri düşerse, buna bağlı olarak dolar cinsi milli gelirimiz düşecek; ya da aksine Türk Lirası'nın değeri artarsa bu durumda dolar cinsi milli gelirimiz artacak. 

Ve biz de bu tuzaktan kurtulmak için 25 dönüşüm programını piyasaya süreceğiz. Üstelik taksitler halinde… Şimdilik 9 tanesi sunulmuş durumda. Arkası geliyor. 

Deyim yerinse ise piyasalar bu son gelişmelere çok prim vermedi. Yeni Başbakan için önemli sinyaller bunlar. Etrafını iyi değerlendirmesi tavsiye olunur.