Kişi başı milli gelir 8 yılda ne kadar arttı?

Ülkede milli gelirin her yıl ne kadar arttığı 'sabit fiyatlarla' (enflasyondan arındırılmış fiyatlarla) belirlenir. TÜİK'in belirlemelerine göre, 2002'de yüzde 6.2 büyüdük. Daha sonra, sırasıyla yüzde 5.3, yüzde 9.4, yüzde 8.4, yüzde 6.9 ve nihayet 2007 yılında yüzde 4.5 büyüdük. 2008 yılındaki yüzde 0.7 büyümeden sonra 2009 yılında yüzde 4.8 küçüldük, 2010 yılında yüzde 8.9büyüme gerçekleşti.

2002 milli geliri 100 kabul edilerek, her yılın sabit fiyatlarla milli gelir artış oranı eklendiğinde görülür ki, 2002'de 100 olan milli gelir 2010 yılında 145 olmuştur.

2002 yılından 2010 yılına sabit fiyatlarla milli gelir (105.6 :72.5= 45) yüzde 45 büyümüştür.

Sabit fiyatlarla hesaplanan milli gelir rakamı yıl ortası nüfusa bölünür. Böylece kişi başı milli gelir rakamı elde edilir. 2002 yılında kişi başı milli gelir (1988 yılı sabit fiyatları ile) 1.099 TL idi. 2010 yılında 1.448 TL oldu. Demek ki 2002'den 2010 yılına kişi başı milli gelirdeki büyüme (1.448:1.099=31) yüzde 31 olmuştur.

Sayın Başbakan Erdoğan'ı kapak yapan Time Dergisi'nde %288 başlığını taşıyan bir bölümde, AKP iktidarı döneminde kişi başı gelirin 3'e katlandığı, kişi başı gelirin 8 yılda yüzde 288 (!) oranında büyüdüğü belirtilmektedir.

Nereden çıktı kişi başı % 288 gelir artışı

Her dönem cari fiyatla hesaplanan milli gelir rakamları o yılın ortalama döviz kuru ile Türk Lirası'ndan dolara çevrilir. Cari fiyat ve cari döviz kuru hesaba girince bulunan rakamlar gerçeği göstermez olur.

Bu tür hesaplamalar sonucu, dövize dayalı yanıltıcı tablolar ortaya çıktı:

- 2002 yılında cari fiyatlarla 230 milyar dolar olan milli gelir 2010'da cari fiyatlarlar 735 milyar dolara yükselince, mlii gelir 2002-2010 döneminde yüzde 219 oranında artmış oldu.

- Bu hesaba dayalı olarak kişi başı milli gelir de 3.492 dolar iken 10.079 dolara çıktı. AKP İktidarında 8 yılda kişi başı milli gelirin yüzde 188 oranında arttığı söylenmeye başlandı. (Artış yüzde 188'dir. Başka anlatım ile dolar ile 100 olarak hesaplanan milli gelir 288 oldu)

Milli gelirin üçer aylık, yıllık dönemlerde ne kadar büyüdüğü ifade edilirken, sabit fiyatlarla değişimden söz ediliyor. Hiçbir zaman dolar ile değişim rakamı kullanılmıyor.

2010 yılında sabit fiyatlarla milli gelir yüzde 8.9 oranında arttı. Dolar ile artış ise yüzde 19.3 oldu. 2010 yılında kişi başı gelir sabit fiyatla yüzde 7.5 arttı. Dolar olarak artış yüzde 17.3 oldu. Görülüyor ki, dolar ile değişim oranları yanıltıcı. Kalkınma oranı nasıl sabit fiyat ile hesaplanır ise kişi başı milli gelir oranı da sabit fiyatla hesaplanır.

Cari fiyatlar ve cari döviz kuru ile hesaplanan milli gelir

 Cari dolar fiyatı ile milli gelir  

  Milli gelir (milyar dolar)  Kişi başı gelir (dolar)  

Neydi?  Ne oldu?  Neydi?  Ne oldu?  

2002  181  230  2.598  3.492  

2003  239  304  3.383  4.548  

2004  299  390  4.172  5.802  

2005  361  481  5.008  7.056  

2006  400  526  5.477  7.643  

2007  -  658  -  9.333  

2008  -  742  -  10.436  

2009  -  616  -  8.590  

2010  -  735  -  10.079  

8 yılda artış     %219     %188  

2007 yılında TÜİK dolar ile hesaplanan eski milli gelir rakamlarını düzeltti.

Ne idi? Ne oldu? Rakamları bu düzeltmeyi gösteriyor.

1998 sabit fiyatları ile Türk Lirası ile milli gelir hesabı

     GSYH  Kişi başı gelir   

   (Milyar TL)  Gelişme hızı (%)   (TL)   Gelişme hızı (%)  

2002  72.5  6.2  1.099  4.8  

2003  76.3  5.3   1.142  3.9  

2004  83.4  9.4  1.233  8.0  

2005  90.5  8.4  1.320  7.1  

2006  96.7  6.9  1.394  5.6  

2007  101.0  4.7  1.442  3.4  

2008  101.9  0.7  1.434  -0.6  

2009  97.0  -4.8  1.346  -6.1  

2010  105.6  8.9  1.448  7.5  

8 yılda artış   %45      %31     

Kaynak: TÜİK