Kırmızı et fiyatı ithalatla, devlet müdahalesiyle düşmez

Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, son bir yılda kırmızı et fiyatına ikinci kez müdahale etti. Müdahale ile, karkas ette piyasanın altında bir fiyat açıklanarak tüketiciye “et fiyatını düşürüyorum” mesajı verilirken, yerli üreticiyi sistemin dışına iterek ithal hayvana, ithal ete pazar açılıyor. Bu uygulama yeni değil, Tam 7 yıldır ithalatla üreticiyi terbiye etme politikası uygulanıyor.

Daha açık ve net anlatımla Milli Hayvancılık Politikası adı altında açıklanan önlemler bir kenara itilerek ithalata daha çok teşvik verileceği ilan edildi. Yapılan müdahale, Milli Hayvancılık Politikası’na da, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in açıklamalarına da taban tabana zıt.

Bakan Faruk Çelik döneminde ilk müdahale 1 yıl önce, Şubat 2016’da yapıldı. Ne kadar yanlış, yersiz bir müdahale olduğu kısa zamanda anlaşıldı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik’in ikinci kez bu hataya düşmesi bizim için sürpriz oldu. Başarısız bir girişimi ikinci kez denemek kabul edilebilir hata değil. Çünkü yapılan müdahale hem ekonomik olarak hem de Bakan Çelik’in açıklamalarıyla uyuşmuyor.

Neden?

Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, göreve geldiğinden beri, ithalatın çözüm olmadığını, yerli hayvan sayısını artırmak gerektiğini söylüyor. Milli Hayvancılık Politikası ile yerli üretimi artıracaklarını, dışa bağımlılığı azaltacaklarını ifade ediyor. İthalatın geçici bir önlem olacağını anlatıyor. Üreticilere sağlanan hibe desteklerini uzun uzadıya sıralıyor. Bunların hepsi altına imza atılacak açıklamalar. Kimsenin itirazı olamaz. Fakat, bunun üzerine ithal hayvana,ithal ete pazar açmak için piyasaya müdahale ederek, üreticinin, hatta besilik hayvan ithal eden işletmelerin maliyetinin altında karkas et satmaya zorlamak en hafif deyimi ile büyük bir çelişkidir.

Geçen yıla göre maliyetler düştü mü?

Geçen yıl Şubat ayı başında Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, hayvancılık sektörü temsilcileriyle bir toplantı yaptı. Toplantının çıkışında, kırmızı et sektörü temsilcileriyle aldıkları karar gereği karkas yağsız et tavan fiyatını 23.3 lira, yağlı et tavan fiyatını 21.8 lira olarak belirlediklerini ifade ederek, “Kıymanın tavan fiyatının 32 lira, kuşbaşı etin tavan fiyatının ise 34 lira olmasıyla ilgili fikir birliğine vardık” dedi.

Bu karar uygulandı mı?

Uygulanamadı. Kırmızı et fiyatı artmaya devam etti. Bu kararın üzerinden 1 yılı aşkın bir süre geçti. Bakan Çelik, önceki gün bir kez daha kırmızı et fiyatına müdahale edeceklerini açıkladı.

Ne dedi?

Et ve Süt Kurumu’nun sayfasından aynen aktaralım: “Ülkemizde yeterli miktarda kesim olgunluğuna gelmiş kasaplık sığır bulunmaktadır. Buna rağmen son günlerde spekülatörlerin boş durmadığını görüyoruz. Kırmızı et piyasasında fiyatları tırmandırma gayreti içerisinde olanları görmezden gelemeyiz. Piyasaları speküle edici girişimlere kesinlikle izin vermeyeceğiz. Et ve Süt Kurumu’muz devreye girmiş bulunmaktadır. 27 Mart 2017 Pazartesi gününden itibaren; Kasaplarımıza 22,50 TL/KG fiyatla taze Karkas Sığır Eti, Yemek sanayicilerine ve et sanayicilerine 20,50 TL/ KG fiyatla Dondurulmuş Karkas Sığır Eti satışı yapılacaktır.”

Bakan Faruk Çelik’in açıklamasına bakılırsa, kırmızı ette geçen yıla göre maliyet hiç artmamış hatta bir miktar düşmüş. Çünkü geçen yıl açıklanan tavan fiyatın daha altında bir fiyatla Et ve Süt Kurumu kasaplara, yemek firmalarına et satacak. Besiciler, üreticiler halklı olarak soruyor; “devlet kasaplara,yemek firmalarına et satarsa biz kime satacağız?”

Yapılan müdahale devlet eliyle üreticiye karşı haksız rekabet değil mi? Kasaplara ve yemek firmalarına satılan et büyük oranda ithal hayvanlardan elde ediliyor. Devlet, Milli Hayvancılık Politikası adı altında ithal et pazarlıyor.

Brezilya’da patlayan et skandalı!

İthal et veya hayvan nereden geliyor? Avrupa’dan veya Latin Amerika’dan. İthalatta Avrupa’nın lideri, Amerika’dan sonra dünya ikincisi ülke olduk. Brezilya’da yaşanan et skandalını biliyorsunuz. Türkiye’nin de yoğun olarak ithalat yaptığı Brezilya’da kırmızı ete kimyasal madde ve su karıştırıldığı, son kullanma tarihi geçen etlerin tarihi değiştirilerek ihraç edildiği ortaya çıkınca çok sayıda et firmasına soruşturma açıldı. Bazıları kapatıldı. Avrupa Birliği, Çin,Mısır,Cezayir gibi bir çok ülke Brezilya’dan et alımını büyük oranda yasakladı. Türkiye, ithalata dayalı politikada ısrar ediyor.

Dönüp geçmişe bakalım. Türkiye’ye canlı hayvan ve et ithalatı ne zaman başladı? İthalat, 2010 yılında başladı. Tam 7 yıldır kasaplık hayvan,besilik hayvan ve kırmızı et ithal ediliyor. Üreticiyi terbiye etme anlayışı ile yapılan ithalat kırmızı ette fiyat sorununu çözdü mü? Çözemedi. O zaman bu ithalattaki ısrar nedir?

Et ve Süt Kurumu “ithalat ofisi” oldu

İthalat, hayvancılıkta temel politika oldu. Üretimi artırmak ve piyasayı düzenlemek için Et ve Balık Kurumu olarak kurulan sonradan adı değiştirilen Et ve Süt Kurumu bugün “ithalat ofisi” olarak çalıştırılıyor. İthalata harcadığı kaynağı,zamanı,enerjiyi yerli üretimin artırılmasına harcasaydı, Türkiye, bugün et ithal eden değil, ihraç eden ülke olurdu.

Yazıyı yazmadan Erzurum ve Kars’taki besicilerle konuşuyoruz. Yapılan her ithalatın üreticileri sektörün dışına ittiğini söylüyorlar. Devletin 7 yıllık ithalat politikasının bundan sonra da devam edeceğini belirterek, bu iş yapılmaz diyerek sektörden umutlarını kestiklerini belirtiyorlar.

Ayrıca, milyonlarca liralık kredi ve desteklerle kurulan işletmeler satılıyor. İnternette çok sayıda “satılık çiftlik” ilanı var. Özetle, ithalat politikası ile hayvancılıkta çok büyük yanlışlar yapılıyor. Devlet, et üretimini artırmak için hibe, kredi ve destek vererek ithal hayvanlarla kurduğu çiftlikleri, geleneksel üretim yapan yerli besicileri kaybediyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, çıkıp,” biz önümüzdeki 5 yıl kesinlikle hayvan ve et ithal etmeyeceğiz” açıklaması yapsa besici üretimi artırır, fiyat belli bir dengede oluşur.İthalat gerek kalmaz.Tüketici de sağlıklı et tüketir.Fiyat sorunu da kendiliğinden çözülür. Fiyat üretimle düşer, ithalatla veya devlet müdahalesi ile düşmez.