Kimin borusu ötmeli?
Türkiye son haftalarda Ortadoğu'daki enerji diplomasisi faaliyetlerinin odağında. Enerji Bakanı Taner Yıldız, Irak'a giderek önce Bağdat'ı ardından Kuzey Irak'taki Bölgesel Kürt Yönetimi'nin merkezi Erbil'i ziyaret etti. Ziyaretlerde Irak'taki petrol ve doğalgaz kaynaklarının dünya pazarlarına Türkiye üzerinden taşınmasını öngören anlaşmalar ele alındı.
Aslında bu konuda Bölgesel Kürt Yönetimi ile mutabakata varılmıştı ama Bağdat'ın da ikna edilmesi gerekiyordu. Görünen o ki, bu konularda Ankara-Bağdat-Erbil üçgeninde şimdilik bir orta yol bulunmuş durumda. Ancak anlaşmalara konu petrol gaz çıkarma ve dünya pazarlarına ulaştırma projeleri, sadece bu üç merkezi ilgilendirmiyor, bölge ile ilgilenen küresel aktörler de devrede, o ayrı mesele...
Türkiye'nin bölgesinde daha fazla inisiyatif alma konusundaki bu çabaları, iş dünyası tarafından da yakından izleniyor. Çünkü, evet, bu projeler hayata geçirilir ve Irak'taki enerji kaynakları dünyaya Türkiye üzerinden açılırsa, hem enerji tedarikindeki seçenekler çoğalacak hem de maliyetler düşecek.
Enerji maliyetleri düşen bir Türkiye'nin rekabet gücünün artacağını görmek için kahin olmaya gerek yok.
Tabii ki rekabet gücünün artması bugünden yarına olacak iş değil. Ancak söz konusu projelerin hayata geçmesi halinde hızla hareketlenecek, iş hacmi büyüyecek kimi sektörler de var. Bunlar arasında çelik boru üreticileri başı çekiyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın Irak'taki görüşme trafiği devam ederken, Çelik Boru İmalatçıları Derneği (ÇEBİD) Genişletilmiş Yönetim Kurulu da Ankara'da toplantı halindeydi. Aslında Enerji Bakanı son anda çıkan Irak programı olmasaydı, ÇEBİD'in toplantısında yer alacaktı. Yerine Bakan Yardımcısı Murat Mercan katıldı ve çelik boru üreticilerinin sorunları ile taleplerini dinledi. ÇEBİD Başkanı Ahmet Erciyas, Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın da 'biz yapmak istiyoruz' dediği Basra'dan başlayıp Türkiye üzerinden Akdeniz'e ulaşacak boru hattı projesinin yapımında rol almak istediklerini söyledi. Bu hattın BOTAŞ'ın koordinatörlüğünde hayata geçirilmesini öneren Erciyas, sektör olarak, burada ihtiyaç duyulacak boruları dünya standartlarında üretmeye talip olduklarını vurguladı.
Gelecek ne gösterir bilinmez. Ama Irak'takilere göre daha somutlaşmış durumdaki TANAP Gaz Boru Hattı Projesi de var. Ancak, büyük bölümü Türkiye sınırları içinde yer alacak projede kullanılacak boruları üretmeye sektör olarak talip olduklarının altını çizen Erciyas'ın bazı kaygıları var.
Erciyas ve ÇEBİD üyeleri, Projenin yapımıyla ilgili şartnamelere, yabancı boru üreticilerini devreye sokabilmek adına, adil rekabeti bozacak birtakım maddeler sokulmaya çalışıldığı haberlerinden tedirgin. Erciyas, ÇEBİD üyelerinin normal rekabet şartları altında yarışmakdan çekinmediklerinin altını çiziyor. Hatta bazı ÇEBİD üyeleri, rekabetin yerli üreticiler arasında bile yaşanabileceğini düşünüyor. Yani Türk çelik boru üreticileri arasında "Yeter ki, rekabet adil olsun, biz kazanırız" yaklaşımı hakim. Anlaşılan o ki, TANAP gibi sınır aşan boru hattı projelerinde, nasıl ki yapım kararı alınırken diplomasi ve uluslararası rekabet öne çıkıyorsa, inşa sürecinde de benzeri bir süreç yaşanıyor. Ve bugün Türk çelik boru üreticileri de böylesi bir sürecin parçası haline gelmiş durumda.
ÇEBİD Yönetim Kurulu toplantısına katılan Enerji Bakan Yardımcısı Murat Mercan, Irak'ta kurulacak boru hatlarında Türk üreticilerin ana tedarikçi olabilmesi için kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşacak bir heyet kurulabileceğini ifade etti.
Ve oluşacak bu heyet, başlıkta da yer alan ama buraya "Kimin borusu döşenmeli" olarak alabileceğimiz soruya şu cevabın verilmesi için çalışacak: Türk çelik boru üreticileri!