Kıdem tazminatı tavanı geriye dönük arttı, İK'nın feleği şaştı

Başlığa bakınca kıdem tazminatı tavanı hep artıyor, neden "İK'nın feleği şaşsın" dediklerini duyar gibiyim. Aslında her yıl ocak ve temmuz aylarında geçerli olacak memur zamları hükümetler tarafından açıklanır ve buna göre zam yapılırdı. Ancak bu yıl zam oranı yasa gereği memur sendikaları ile toplu sözleşme yapılarak belirlenmesi gerekiyordu. Ancak bir türlü zam oranı sonuçlandırılamadı. İşte en son 01.06.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı ile zam oranı belirlenmiş oldu.
Dolayısıyla da 01.01.2012 bu yana memur maaşları 2012 yılı zam oranı dikkate alınmadan ödendiğinden fark bordrosu yapılması ve aynı zamanda kıdem tazminatı tavanının da buna göre belirlenmesi gereği doğdu.

****

Memur zammı kıdem tazminatını nasıl etkiliyor?

1475 sayılı İş Kanunu ödenecek kıdem tazminatının bir yıllık miktarını en yüksek devlet memuruna (Başbakanlık Müsteşarı) ödenen bir yıllık emeklilik ikramiyesi tutarı ile sınırlandırmıştı. Memur maaş katsayısına bağlı olan kıdem tazminatı tavan oranı sürekli değişmektedir. Dolayısıyla memur zammına bağlı olarak özel sektör tarafından ödenen kıdem tazminatı da değişmektedir.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun 29'uncu maddesi uyarınca Kamu İşveren Heyeti ile Kamu Görevlileri Sendikaları Heyeti arasında yapılan görüşmeler uyuşmazlıkla sona ermesi nedeniyle uyuşmazlık konuları aynı kanunun 33'üncü maddesi uyarınca Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'na başvurulmuştur.

4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu'nun 34'üncü maddesi uyarınca Kamu Görevlileri Hakem Kurulu uyuşmazlık konusu ile 29.05.2012 tarih ve 2012/01 sayılı kararı taraflara yazılı olarak bildirilmiş yine aynı madde uyarınca 01.06.2012 tarih ve 28310 sayılı Resmi Gazete'de Kurul Kararı yayınlanmıştır. Kurul kararı kesin olup toplu sözleşme hükmündedir.

Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'nun 29.05.2012 tarih ve 2012/01 sayılı kararına göre; 01.01.2012- 30.06.2012 tarihleri arasında geçerli olmak üzere, ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayısı, memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı, iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı yeniden belirlenmiştir.

01.01.2012 ile 01.06.2012 tarihleri arasında 2.805,04 TL kıdem tazminatı tavanı üzerinden kıdem tazminatı ödenmiş kişiler için fark kıdem tazminatı hakkı doğmuştur. Bu durumdaki personel için daha önce eski kıdem tazminatındaki tavan tutar üzerinden ödenen 01.01.2012 tarihinden geçerli olan 2.917,27 TL yeni kıdem tazminatı ile 2.805,04 TL olan eski kıdem tazminatı arasındaki 112.23 TL fark kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.

Yukarıda verilen bilgiler gereğince, 01.01.2012 - 30.06.2012 tarihleri arasında işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavanı 2.917,27 TL'dir.

01.07.2012-31.12.2012 tarihleri arasında işçilere ödenecek kıdem tazminatının yıllık tavanı 3.033,98 TL'dir.

01.01.2012-30.06.2012 tarihleri arasında 657 sayılı Kanun'a göre eş için ödenecek aile yardımı tutarı 146.89 TL çocuk için ödenecek çocuk yardımı 17.21 TL, 0-6 yaş arası çocuk yardımı 34.42 TL'dir.

01.07.2012-31.12.2012 tarihleri arasında 657 sayılı Kanun'a göre eş için ödenecek aile yardımı tutarı 152.77 TL çocuk için ödenecek çocuk yardımı 17.90 TL, 0-6 yaş arası çocuk yardımı 35.79 TL'dir.

*****

Şimdi ne olacak, kıdem farkı ödenecek mi?

Kıdem tazminatı tavan tutarının 01.06.2012 tarihli resmi gazetede yayınlanarak 01.01.2012 itibariyle yürürlüğe giren Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararında yer alan memur maaş katsayılarının değişmesinden dolayı kıdem tazminatı tavan tutarı geriye dönük olarak değişmiştir. Doğal olarak bu durum insan kaynakları birimlerinin iş yüklerini önemli ölçüde artırmış olup, 01.06.2012 tarihine kadar olan sürede işten ayrılıp kıdem tazminatı 2.805,04 TL tavan tutar üzerinden ödenmiş kişiler için fark kıdem tazminatı hakkı doğmuştur.

Bu durumdaki personel için daha önce eski kıdem tazminatı tavan tutarı üzerinden ödenen kıdem tazminatı tutarı, 01.01.2012 tarihinden geçerli olan 2.917,27 TL yeni kıdem tazminatı tavanı tutarı ile 2.805,04 TL olan eski kıdem tazminatı tutarı arasındaki 112.23 TL fark kıdem tazminatı tutarının her kıdem yılı itibariyle ödenmesi gerekmektedir. Buna göre kıdem tazminatı fark alacak tutarlarının hesaplanması gerekmektedir. Talep olmuş gibi gerekli hesaplamaları yapmak, emanet hesaplara almak ve geçerli banka hesaplarına eski personelden alınacak yazılı beyana bağlı olarak "Fark Kıdem Tazminatı Ödemesi" olarak yatırılması yararlı olacaktır. Bilindiği üzere, kıdem tazminatı ödemeleri, derhal yapılması gereken ödemeler olduğu için ve bilhassa bekletilmesi halinde, en yüksek mevduat faizi istenebilen bir hak ediş olduğu için, ödemelerin tümünün gözden geçirilmesi uygun olacaktır.

Ancak, kıdem tazminatı matrahı 2.805,04 TL'den daha az olan kişiler için bir ilave fark doğmayacaktır.

Örneğin, 2012 yılı Şubat ayında işten ayrılan ve aylık brüt ücreti 2.000 TL olan bir kişinin kıdem tazminatı 2.000 TL ücret üzerinden hesaplandığından fark tutar doğmayacaktır.
Diğer bir örnekteki 2012 yılı Ocak ayında işten ayrılan ve aylık brüt ücreti 3.000 TL olan bir kişinin kıdem tazminatı 2.805,04 TL tavan tutar üzerinden hesaplandığından, 01.01.2012 tarihinden geçerli olan 2.917,27 TL yeni kıdem tazminatı tavanı tutarı ile 2.805,04 TL olan eski kıdem tazminatı tutarı arasındaki 112.23 TL fark kıdem tazminatı tutarının her kıdem yılı itibariyle ödenmesi gerekmektedir.