Kesinleşmiş kamu alacaklarının yeniden yapılandırılması

Bilindiği üzere, "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" 30 Kasım 2010 tarihinde Meclis'e sevk edilmiş olup anılan yasa tasarısının "Matrah artırımı" ile "Stok affı ve kasa affı"na ilişkin hükümlerini önceki yazılarımızda değerlendirmiştik.

Bu yazımızda, yasa tasarısının "Kesinleşmiş Alacakların Yeniden Yapılandırılması" hükümleri değerlendirilecektir.

A-    Kapsam

Maliye Bakanlığı'na, Gümrük Müsteşarlığı'na, il özel idarelerine ve belediyelere bağlı tahsil dairelerince takip edilen amme alacakları bu kapsama girmektedir.

1-  Kanunun Yayımlandığı Tarih (Bu Tarih Dahil) İtibariyle Vadesi Geldiği Halde Ödenmemiş Olan Ya Da Ödeme Süresi Henüz Geçmemiş Bulunan Vergiler/Gümrük vergileri

Kanunun 2'inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a) bendi kapsamına, bu kanunun yayımlandığı tarih (bu tarih dahil) itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan vergiler/gümrük vergileri girmektedir.

Madde kapsamında;

-  Vergiler/gümrük vergilerinin ödenmemiş kısmının tamamı ile

-  Bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacakları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın;

-  Ödenmemiş alacağın sadece gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaktan ibaret olması halinde bu fer'i alacak yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,

Ödenmesi şartıyla vergilere/gümrük vergilerine bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları/idari para cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

2- Kanunun yayımlandığı tarih (bu tarih dahil) itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş olan ya da ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan ve bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları ile iştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilmiş vergi cezaları ve 4458 Sayılı Gümrük Kanunu ile diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü nedeniyle Gümrük Vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş olan İdari para cezaları

Madde kapsamında;

-  Bir vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezalarının %50'si

-  İştirak, teşvik ve yardım fiilleri nedeniyle kesilmiş olan vergi cezalarının %50'si,

-  4458 Sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü nedeniyle gümrük vergisi asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş olan idari para cezalarının %50'si,

ile

-  Bunlara bağlı gecikme zammı yerine, bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,

- Ödenmemiş alacağın sadece gecikme zammından ibaret olması halinde gecikme zammı yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın

ödenmesi şartıyla, cezaların kalan %50'sinin ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

3- Kanunun yayımlandığı tarih (bu tarih dahil) itibariyle ödenmemiş olan ve yukarıdaki maddelerin dışında kalan asli amme alacakları

Madde kapsamında,

-  Asli amme alacaklarının ödenmemiş kısmının tamamı ile

-  Bu alacaklara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,

-  Ödenmemiş alacağın sadece fer'i alacaktan ibaret olması halinde fer'i alacak yerine TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,

Ödenmesi şartıyla uygulanan faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

4- Kanunun yayımlandığı tarih (bu tarih dahil) itibariyle 5736 sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü İle Tahsili Hakkında Kanun'un 1 ve 2'nci maddesi gereğince ödenmesi gerektiği halde ödenmemiş borçlar

Madde kapsamında,

- 5736 Sayılı Bazı Kamu Alacaklarının Uzlaşma Usulü ile Tahsili Hakkında Kanun'un 1 ve 2'nci maddesi gereğince ödenmesi gerektiği halde ödenmemiş olan tutarların ödenmesi halinde 5736 sayılı Kanun gereğince hesaplanan binde iki oranındaki faiz alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.

5- İhtirazi kayıtla verilen beyannameler

İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerinden tahakkuk etmiş olan vergiler yukarıda A-1 bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yeniden yapılandırma kapsamına tabi tutulmaktadır.

6- 2010 yılında tahakkuk eden ve kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan geçici vergiler

Madde kapsamında, bu kanunun kapsadığı dönemlere (31.07.2010 tarihinden önceki dönemler) ilişkin olarak 2010 yılında tahakkuk eden ve bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar ödenmemiş olan geçi vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları yerine bu kanunun yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların ödenmesi halinde gecikme faizi ve zamlarının tahsilinden vazgeçilir.

7- Belediyelerin ve idarelerinin su ve atık su bedelleri alacakları ile diğer alacakları

Madde kapsamında, 2464 ve 2560 sayılı Kanun kapsamında belediyelerin (ve Büyükşehir belediyelerinin su ve kanalizasyon idarelerinin), vadesi 31.07.2010 tarihinden önce olduğu halde bu kanunun yayımlandığı tarih itibariyle ödenmemiş bulunan; vergi, tarifeden doğan alacakları ile su ve atık su alacak bedellerinin tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'ileri yukarıda A-3 bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde yeniden yapılandırma kapsamına tabi tutulmaktadır.

8- Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan kamu alacakları

31/7/2010 tarihine kadar (bu tarih dahil) dahilde işleme rejimi kapsamında gümrük yükümlüğü doğan ancak bu Kanunda öngörülen başvuru süresi sonuna kadar ihracat taahhüt hesabı müeyyideli kapatılan dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamına giren takibe konu kamu alacaklarına yukarıda A-1 bölümünde yapılan açıklamalara ilişkin hükümler uygulanacaktır.

B- Başvuru süresi ve şekli

Kanunun 18'inci maddesi uyarınca yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen mükelleflerin Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar ilgili idareye başvurmaları gerekmektedir.

Buna göre; vergi borçları için, mükelleflerin kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairesine bir dilekçe ile başvurmaları gerekmektedir. Mükelleflerin birden fazla vergi dairesine olan borçları için kanundan yararlanma talebinde bulunmaları halinde, her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvurmaları gerekmektedir.

Mükellefler, madde kapsamına giren toplam borçları için madde hükmünden yararlanabilecekleri gibi sadece talep ettikleri dönem ve türler açısından da  kanundan yararlanabileceklerdir. Ancak, motorlu taşıtlar vergisi mükelleflerinin, bu kanundan yararlanmak üzere müracaatta bulunacakları taşıtın borçlarının tamamı için başvuruda bulunmaları zorunludur.

Madde hükmünden yararlanılmasının şartlarından biri de dava açılmaması veya  açılmış davalardan vazgeçilmesi olduğundan, kanun hükmünden yararlanmak üzere başvuran mükelleflerin, tahsilat işlemlerinden dolayı açtıkları davalardan da vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları zorunludur.

C- Ödeme

"A-Kapsam" bölümünde yer verilen açıklamalar çerçevesinde hesaplanacak tutarların defaten veya ilk taksidi bu kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi şarttır.

Bu kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarların;

-  İlk taksit ödeme süresi içinde defaten ödenmesi halinde, bu tutar için bu kanunun yayımlandığı tarihten ödeme tarihine kadar geçen 3 aylık süre için herhangi bir faiz uygulanmaz.

- Taksitle ödenmek istenmesi halinde, borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.

Taksitle yapılacak ödemelerde; ilgili madde hükümlerine göre hesaplanan tutar;

-  Altı eşit taksit için (1.05)

-  Dokuz eşit taksit için (1.07)

-  On iki eşit taksit için (1.10)

-  On sekiz eşit taksit için (1.15)

Katsayısı ile çarpılır ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanır.

Tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması halinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilir.

D- Süresinde ödenmeyen taksitler

Bu kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksidi izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanun'un 51'inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu kanun hükümlerinden yararlanılır.

Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm her bir madde ve alacaklı idareler açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır.

DÜZELTME

DÜNYAGazetesi'nde 16.12.2010 günü yayınlanan "Defterlerin Tasdiki ve Önemi" başlıklı yazımızda Türk Ticaret Kanununa göre kapanış tasdiki mecburiyeti bulunan ticari defterler arasında yanlışlıkla Defter-i Kebir de sayılmıştır. Yevmiye defterinin izleyen yılın ocak ayı sonuna kadar, Envanter defterinin mart ayı sonuna kadar kapanış tasdiki yapılmalıdır. Defter-i Kebir ve diğer defterler için kapanış tasdiki söz konusu değildir.