Kendi işinizin patronu olmayı seçmeden önce sormanız gerekenler
Türkiye’de her geçen gün yeni mezunların da çalışan kesimin de büyük oranla girişimci olmak istediğini görüyoruz. GoDaddy’nin 2016 yılında yaptığı Global Girişimcilik Anketi’ne göre iş hayatının içinde olan katılımcıların yüzde 36’sı uzun vadede küçük işletme kurmak istediğini belirtiyor ve Türkiye’deki her beş katılımcıdan biri kendi işini kurmadan önce henüz öğrenci olduğunu söylüyor. Adgager’ın 2017’de yaptığı araştırma da bu bulguları destekliyor. İTÜ ARI Teknokent iş birliği ile yapılan 117 farklı üniversiteden ön lisans, lisans ve yüksek lisans öğrencilerinin katıldığı araştırmaya göre öğrencilerin yüzde 65’i mezun olduktan sonra veya hâlihazırda girişimci olmak istediğini belirtiyor. 18-65 yaş aralığında haftada en az 24 saat çalışan kişilerle gerçekleştirilen “Workmonitor/İnsan Kaynakları İstihdam Araştırması”nın 2017’nin ilk çeyreğine ilişkin raporuna göre ise, Türkiye’deki katılımcıların yüzde 76’sı girişimci olmak istiyor. Ayrıca Türkiye’deki katılımcılar sahip oldukları işlerinden istifa edip girişimci olmaya da daha sıcak bakıyor. Öyle ki, hâlihazırdaki işinden ayrılıp kendi işini kurmayı düşünenlerin oranı küresel ölçekte yüzde 28 iken, Türkiye’de yüzde 42.
Dünyanın dijitalleşmesiyle birlikte iş kurmanın da daha kolay hale geldiği bir gerçek. Ancak kendi işinizin patronu olma yoluna girmeden önce bunun sizin için iyi bir seçim olup olmayacağını iyi değerlendirmeniz gerekiyor. GoDaddy blog yazarlarından Jessica Thiefels kendi işletmenizi kurmak için hâlihazırdaki işinizden istifa etmeden önce sormanız gereken önemli soruları paylaştı:
Düzenli maaşım olmadan yaşayabilir miyim?
Düzenli işinizden istifa etmeden önce sormanız gereken ilk soru bu. Geçindirmeniz gereken bir aileniz ya da birikmiş borçlarınız olabilir, yani her durumda düzenli bir maaşınız olmaması sizin için sorun oluşturabilir. Ancak, işletmeniz üzerinde bir süredir çalışıyorsanız ve düzenli müşteri bulup gelir akışı sağlayabilir bir hale gelmişseniz, maaşlı işinizden ayrılmaya hazır olabilirsiniz. İşi tamamen bırakmaya hazır değilseniz, yarı zamanlı çalışmayı da deneyebilirsiniz. Böylece bir yandan düzenli bir gelir elde ederken, kendi işletmeniz üzerine çalışmaya da vakit ayırabilirsiniz. Daha güvenlikçi bir yaklaşım istiyorsanız, işinizi sürdürürken bir yandan ilginiz ve yetenekleriniz dahilinde ek iş bulmanıza olanak sağlayan Bionluk gibi freelancer platformlarına kayıt olmayı deneyebilirsiniz. Böylece geçiminize katkıda bulunurken ilgilendiğiniz alanda bir müşteri kitlesi de oluşturabilirsiniz.
Kuracağım iş tutkulu olduğum bir alanda mı?
Düzenli işinizden istifa etmek büyük bir adım. Kendi işinizi kurmak heyecan verici olabilir ama bir o kadar da streslidir. Bu yüzden, kuracağınız işi iyisiyle kötüsüyle ne kadar sevdiğinizi ve o alanda ne kadar tutkulu olduğunuzu düşünmeniz gerekiyor. Önünüze engeller çıktığında ya da sabahlara kadar çalışıp hâlâ düzenli bir gelir akışı sağlayamadığınızda pes etmenizi engelleyen şey de işte bu tutku olacak. Kendinize tekrar tekrar sorun, bu işi tüm inişleriyle ve çıkışlarıyla baş edecek kadar seviyor muyum? Cevabınız evet ise, yola devam edebilirsiniz.
Ne tür sigortalara ihtiyacım var?
Bu yasal ayrıntı, üretim ve pazarlamaya odaklanılırken çoğu işletme sahibi tarafından gözden kaçırılabilir. Ancak kendinizi ve işinizi korumaya almalısınız. Kuracağınız işletmenin ve yapacağınız işin türüne göre genel sorumluluk sigortası, mesleki sorumluluk sigortası, ticari araç sigortası, işçi tazminatı (tek bir kişi çalıştırsanız bile) gibi sigortalara ihtiyacınız olabilir. Çoğu sigorta şirketinin KOBİ’lere özel ürün paketleri bulunuyor. Hangilerine ihtiyacınız olduğunu belirlemek için bunları inceleyebilir, böylece herhangi bir aksaklık veya hasarın işletmenize vereceği zararı en aza indirebilirsiniz.
Başlangıç maliyetlerim neler?
Başlamak için fazla maliyet gerektirmeyen işler de vardır. Ancak sizinkinin onlardan biri olmadığını düşünüyorsanız, başlama maliyetlerinizi iyi hesaplamayı ihmal etmeyin. Maliyetlerinizi, almanız gereken yazılımlardan ürünlerin paketlenmesine kadar geniş bir yelpazede düşünün. Ek bir soru ise, bu maliyetleri kendiniz karşılayabilir misiniz? Yoksa melek yatırımcıları araştırmanız ya da küçük işletme kredisi almanız mı gerekiyor? Yatırımcı bulmanın ya da kredi almanın zor olabileceği ihtimaline karşı işinizden istifa etmeden önce işletme kurmanız için gereken parayı kendiniz biriktirmeniz gerekebilir. Bununla birlikte, evinizden online bir işletme yürütmeyi düşünüyorsanız fazla bir başlangıç maliyetiniz olmayabilir. Yine de e-ticaret yazılımları ya da e posta pazarlama hizmetleri gibi çeşitli servis sağlayıcılarının maliyetlerini hesaba katmayı unutmayın. Emin olmak için bir liste hazırlayın, araştırma yapın, fiyatları karşılaştırması yapın ve işletmenizin ilk yılı için toplam bir maliyet çıkarın. Ortaya çıkan rakama bakıp düşünün, bunu karşılayabilir misiniz?
En kötü ne olabilir?
Her durumun en kötüsünü de düşünen biriyseniz, bu soru çok önemli. Örneğin başarısız olursanız yeni bir iş bulabilir misiniz? Yedek bir planınız var mı? Başarısız olma korkusu potansiyel girişimcileri durduran en büyük nedenlerden biri. Aynı Workmonitor/İnsan Kaynakları İstihdam Araştırması, Türkiye’de başarısızlık korkusunun yüzde 52 oranında olduğunu gösteriyor. Başarısız olmaktan korktuğunuz için mevcut işinizi bırakmamayı seçebilirsiniz. Ancak bu soruyu sorarak ve dürüstçe yanıtlayarak olasılıkları gerçekçi bir şekilde düşündüğünüzde, riskin daha az korkutucu olduğunu fark edebilirsiniz.
Kendi işinizi kurmak için mevcut işinizden istifa etmeye hazır olup olmadığınızı belirlemek için bu soruları bir rehber olarak kullanabilirsiniz. İşiniz hakkında tutkuluysanız ve en azından yolun başındayken düzenli bir maaş olmadan yaşayabileceğinizi düşünüyorsanız, kendi işinizin patronu olmaya hazır olabilirsiniz. Buna karar verecek olan kişi sizsiniz. Bu yüzden kendinize karşı dürüst olun, ne istediğinizi iyi bilin ve başarabileceğinize inanın.