Kazakistan, DASK’ı örnek aldı zorunlu ev sigortası getiriyor

Kazakistan, afet sigortası sisteminin kurulması için harekete geçti. DASK’ın örnek alındığı Kazakistan'da şu anda sigortalı konut oranı sadece yüzde 3,2. Yeni yasa tasarısı ile mali koruma sistemi oluşturulacak.

1999'da Marmara Bölge­si’ni vuran iki büyük dep­remde binlerce insanı­mızı kaybettik. On binlerce insanımızın yaralandığı, mil­yarlarca dolarlık ekonomik za­rarın oluştuğu doğal afetlere yönelik Türkiye, 2000'de te­melini oluşturduğu yeni dü­zenlemelere imza attı. Çeyrek asır önce kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), ülkemizde Zorunlu Deprem Sigortası ile maddi zararları karşılamaya yönelik bir temi­nat sistemi olarak yurtdışında da örnek oluyor.

Orta Asya’nın en geniş ülkesi Kazakistan, geçtiğimiz yıl iki büyük afet yaşadı. İlki ocak ayında 7,1 şid­detindeki Çin sınırındaki Uç­turfan Depremi’ydi. Depremin 3 ay sonrasında ise 80 yılın en büyük afetlerinden biri oldu ve Kazakistan’da 10 bölgeyi et­kileyen yoğun yağış ve taşkın­lar nedeniyle 100 binden faz­la insan tahliye edildi. DÜN­YA'nın edindiği bilgiye göre, Kazakistan yönetimi, yaşadık­ları her iki doğal afetin ardın­dan yeni bir sigorta sistemini devreye almaya hazırlanıyor. Türkiye’deki sigorta sistemini inceleyen Kazakistan yöneti­mi, benzer uygulamayı ülkede yapmak için çalışma başlattı.

Kazakistan Finans Piyasa­sı Düzenleme ve Geliştirme Ajansı (ARDF), konut mülkleri için doğal afetlere karşı sigorta zorunluluğu getirecek bir yasa tasarısı sundu. Kamuoyunun incelemesine açık olarak öne­rilen mevzuat; deprem, sel ve orman yangınları durumunda ülke çapında bir mali koruma sistemi kurmayı amaçlıyor.

Yüzde 75’i savunmasız yüzde 97’si sigortasız

UNICEF’e göre, Kazakis­tan topraklarının yaklaşık yüzde 75’i doğal afetlere kar­şı savunmasız. Ancak ülke­nin konut stokunun yalnızca yüzde 3,2’si şu anda sigortalı. Kazakistan’ın en büyük şeh­ri ve yüksek riskli bir sismik bölge olan Almatı’da kapsam yalnızca yüzde 7,7’ye ulaşı­yor. ARDF, zorunlu sigorta­nın, doğal afetlere en çok ma­ruz kalan bölgelerin yasal bir güvenlik ağına sahip olması­nı sağlayarak devlet üzerin­deki mali baskıyı azaltma­ya yardımcı olacağını savu­nuyor.

Önerilen politika, risk seviyesine göre bölgesel ola­rak kademeli olacak ve yıllık en fazla 2 ila 40 dolar arasında fiyatlandırılacak. Başlangıç­ta, ödemeler acil ihtiyaçları, 20 bin dolara kadar karşılaya­cak ve gelecekteki hükümler onarım maliyetlerine veya ye­ni konut satın alımına kadar uzanacak. Sosyal olarak sa­vunmasız nüfuslar için süb­vansiyonlar planlanıyor.

Çocuklar için Türkiye ile iş birliği yapacak

Kazakistan yönetiminin be­lirlediği tasarı, benzer bir sis­temin 2000’den beri yürür­lükte olduğu Türkiye’nin de­neyiminden büyük ölçüde yararlanıyor. National Bank analisti Janibek Asylbekov’un açıkladığı gibi, her iki ülke de karşılaştırılabilir doğal ve coğrafi risklerle karşı karşıya. Türkiye›de, zorunlu sigorta özel evleri ve apartman bina­larını kapsıyor ve devlet özel şirketlerle ortaklık kuran bir sigorta fonu aracılığıyla mer­kezi bir rol oynuyor. Kazakis­tan ayrıca Türkiye›nin okul çocukları arasında farkında­lığı artırmak için Milli Eğitim Bakanlığı’nın üstlendiği rolün benzerinden faydalanarak ka­muoyuna ulaşma süreci dene­yimini örnek alacak.