Kayıtdışı ile mücadelede “küçük bir örnek”
Tütün ürünleri için… Örneğin Romanya: 2010 yılında yüzde 25 “nispi vergi” uyguluyordu… Her yıl 1 puan düşürdü… Ve 2022 yılında yüzde 13’e kadar geriledi…
***
Bu politika ile: 2010 yılında “yüzde 28” olan yasadışı ürün satışı “yüzde 7’ye düşürüldü… Sonuç mu? 2010 yılında 6 milyar RON olan tütün mamulleri vergi gelirleri, 2022 yılında 15.4 milyar RON’a yükseldi…
***
Almanya, Macaristan, Hırvatistan gibi Romanya benzeri örnekler de vardı…
***
Bu örneklere rağmen… Türkiye’de: Tütün mamullerinde “nisbi vergi” oranının artırıldığını; “Maktu vergi” oranının azaltıldığını; Bu politikanın kaçakçılığı/kayıtdışılığı arttırdığını; Ve vergi gelirlerini azalttığını 7 yıl önce bu köşede yazmıştım…
***
Ayrıca… Üreticinin yapmayı düşündüğü 1 birimlik fiyat artışının, “yüksek nispi vergi” nedeniyle, satış fiyatına 7 birim etki ettiğini; Bunun enflasyonu tetiklediğini; Çarpanın 7 değil, maksimum 5 olması gerekliliğine de değinmiştim…
VELHASIL
Yıllar sonra… Dün; tütün mamullerinde nisbi vergi indirildi, maktu vergi artırıldı… Bu değişiklik, çarpan katsayısını 7’li, 6’lı rakamlardan, 4’lü rakamlara indirmiş oldu…
***
Ne anlama geliyor? Kayıtdışındakinin avantajı törpülenmeye başlıyor…