Katılım Bankacılığına Ziraat Katılımla gelen ivme...
Katılım Bankacılığı konusunda geçen hafta iki önemli gelişme yaşandı. Bunlardan birisi ülkemizdeki 4 katılım bankasından tek yerli sermayeli olanı Bank Asya’ya TMSF tarafından el konmasıydı. Diğeri Ziraat Bankasının Ziraat Katılımı kurmasıydı. Ziraat Katılımı, Halk ve Vakıflar Katılımların izleyecek olması ülkemizde 31 yıllık geçmişi olan Katılım Bankacılığının yeni dönemde yeni katılımlarla ivmeleneceğini gösteriyor.
Bunun bir göstergesi de arkadaşımız Jülide Gürdamar’ın haberinde yer alan Katarlı Barwa Bank’ın ülkemizde yeni bir katılım bankası kurmak için araştırma yaptığı bilgisi. Başka yabancılarında ilgilerinin olduğunun sektörde konuşulduğu belirtiliyor.
Bizde ilk Katılım Bankası, o zamanki adıyla Özel Finans Kurumu , halkın söyleyişiyle “faizsiz banka” 1984 yılında Albaraka Türk, yabancı sermayeli olarak kuruldu. Özel Finans Kurumları 2005 yılında Banka statüsüne geçtiler. 1990’larda da son dönemde TMSF’nin el koyduğu yerli sermayeli Bank Asya sisteme girdi. O dönemde Faysal Finans adıyla sisteme giren Özel Finans Kurumu önce Family Finans adını aldı, daha sonra Anadolu finansla birleşti ve adı Türkiye Finans oldu. 1995’te kurulan İhlas Finans ise 2001 krizi döneminde BDDK tarafından sistem dışına çıkarıldı. Türkiye’deki yabancı sermayeli bir diğer katılım bankası da Kuveyt Türk.
Türkiye’de de dünyada da Katılım bankacılığında son dönemde hızlı gelişme gözleniyor. Son on yılda ülkemizde kullandırdıkları fonlar yüzde 824 artışla 7.2 milyar liradan 66.5 milyar liraya çıkarken, toplam mevduat içindeki payları da 3.2’den yüzde 6’ya yükseldi. Şu anda ülkemizde bankacılık sektörü içindeki payı yüzde 5 olan Katılım Bankalarının, 2023’e kadar paylarının yüzde 20’lere çıkabileceği sektör temsilcilerince tahmin ediliyor. Dünyadaki büyüklükleri 2003 yılında 200 milyar dolar olan faizsiz finans bankacılık, 2014 yılında on kat artışla 2 trilyon dolara ulaşmış durumda.
İslami enstrümanlar 1970 yılında İngiltere’de sisteme girdi. İlk olarak yine İngiltere’de 2014 Haziran’ında 2.3 milyar poundluk sukuk ihracı yapıldı. İngiltere Merkez Bankası Başkanı Osborne, bunun “Batının İslami finans merkezi” olma hedefine uygun davranmanın örneği olarak sundu. Moody’s bunu, “2014 yılı İslami finans için çığır açan bir yıl oldu” değerlendirmesiyle dile getirdi. Malezya Merkez Bankası islami finans sisteminin yüzde 80’inin İslami Bankalar ya da bankaların islami birimleri tarafından oluşturulduğunu söylüyor. Bu konuya son eklenen halka, Rusya’nın en büyük bankası Sberbank’ın 29 Mayıs tarihinde sukuk ihraç etme kararında olduğunu açıklaması oldu.
Ülkemizde kamu bankalarının kurmakta oldukları Katılım Bankalarının yanı sıra sisteme girebilecek TMSF elinde de iki banka da bulunuyor. Bunlardan biri birkaç kez satışı gerçekleşmeyen Adabank. Diğeri 1913 yılında Adapazarı İslami Ticaret Bankası olarak kurulup sonra ismini Türk Ticaret Bankası olarak değiştirdikten sonra, gelişerek ülkemizin 4. Büyük bankası olan Türk Ticaret Bankası da kriz sonrası TMSF’nin elinde bulunuyor. Bu bankalarda bunları Katılım Bankası olarak yeniden ihya edecek yerli yabancı sermayedarlar bekliyorlar.
Gelişmeler ülkemizde de Katılım Bankacılığın gelişeceğini, bu konuda yabancı ilgisinin de yüksek olduğunu gösteriyor.