Kasa ve ortaklar cari affı için uyarı

Değerli okurlar, bildiğiniz gibi, 7440 sa­yılı Yapılandırma Kanunu ile kayıtlar­da yer aldığı halde işletmede bulunma­yan kasa mevcutları ile ortaklardan (ticari iliş­ki dışındaki )alacak tutarları üzerinden yüzde 3 vergi ödeyerek kayıtlardan silinebilme im­kânı getirildi. Bu konuda son dakika uyarıları­mı paylaşmak istiyorum.

1. Kasa ve OCH affı geçersiz sayılabilir mi?

Kurumlar vergisi mükelleflerinin, 31/12/2022 tarihli bilançolarında yer alan ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki iş­lemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benze­ri nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından ala­caklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tu­tarlarını ve bunlarla ilgili başka hesaplarda yer alan işlemlerini vergi dairesine beyan ederek düzeltmeleri mümkün bulunuyor. Ortaklara borç olarak verilen paralar, yani gerçek alacak­lar da tereddütsüz bir şekilde kapsama giriyor. Alacak ve borç netleştiriliyor. Ancak bu net­leştirmenin her bir ortak itibariyle ayrı ayrı yapılması, bir ortaktan olan alacağın diğer or­tağın borcu ile netleştirilememesi gerekiyor.

2. Ortaklar cari veya kasa affından yararlananların gelir vergisi beyanında bulunmaları gerekir mi?

Bugüne kadar bu tartışma gerçek kişi ortak­larla ilgili olarak doğrudan olmadı.Ancak,tü­zel kişi ortaklarla ilgili olarak oldu. Mali İdare tüzel kişi ortağın,diğer ortağın aftan yararla­narak ortağından alacağını sildiği durumlar­da,borçlu şirketin bu borcu gelir olarak dikka­te alması gerektiği yönünde görüş verdi. Yeni dönemde bu tür iddiaların gerçek kişi ortaklar için de gündeme gelmesi ihtimali mevcuttur. Ancak,bu güne kadar aynı mahiyette olan af­lar sonrasında bu konunun incelemelerde hiç gündeme gelmediğini,belki Mali İdarenin ko­nuya farklı yaklaştığını da paylaşmalıyım.

3. Başka hesaplara kayıt / muhasebe hilesi affediliyor mu?

Uygulamada, normalde kasa veya ortaklar­dan alacaklar hesaplarında izlenmesi gereken belgesiz harcamalar veya ortaklara verilen borç paralar, bu hesapların şişmesine engel olunması ve daha az adat faizi hesaplanması amacıyla başka hesaplara (120, 121, 136, 159, 236, 259, 320, 329 no.lu hesaplar gibi) kaydı­rılarak izlenebiliyor. Yani muhasebe hilesi ile bu alacaklar başka hesaplarda gösterilebili­yor. Bu düzenlemede bu tür kayıtlarla gizle­nen kasa ve ortaklardan alacaklar da kapsam dahilinde.

4. Vergi de af suçun da affı olur mu?

Bu konuda aftan yararlanıldığında ,alacak muhasebe hilesi ile gizlenmiş olsa dahi bizce artık suçtan bahsedilemez.

5. 31 Aralık'a kadar adet ve KDV hesabı yapılmamışsa...

Bu konuda tarhiyat yapılabilme ihtimali var. Bu nedenle aftan yararlanırken sene so­nuna kadar ortaktan olan alacağa ve kasada gerçekte olmayan tutara faiz işletip KDV he­saplamakta ve o toplam tutar üzerinden %3 ödeyerek aftan yararlanmakta fayda var.

6. Silinme tarihine kadar borç artarsa/ artmalı mı?

Aftan 2023 Mayıs ayında yararlanıldığı dikkate alındığında, aftan yararlanma gününe kadar da bu alacağa faiz işletilmesi ve üzerin­den de kdv hesaplanması gerektiği ileri sürü­lebilecektir.

Silinebilecek alacak 31/12/2022 tarihli bi­lançolarda görülen tutarlardan fazla olamaz. Yani kayıtlardaki alacak 2023 yılı içinde art­mışsa 31/12/2022 tarihli bilançolarda yer alan tutarlar, azalmışsa beyan tarihindeki tu­tar düzeltmeye konu edilebilir.