Karslı yoksulun enflasyonu, Ankaralı zenginin 1.5 katı
Yüksek enflasyon sadece yoksulluğu artırmıyor, sosyal eşitsizlikleri de derinleştirerek ciddi bir ekonomik ve sosyal tahribat yaratıyor. 2018’de suni ve zorlama yöntemlerle ancak yüzde 20.30’a çekilebilen yüksek enflasyon da bu tahribatı yaratmış bulunuyor.
Yıllık enflasyonu, gelir dilimleri ve bölgeler düzeyinde yeniden hesapladığımızda bu olumsuz etki net bir şekilde ortaya çıkıyor.
İşte yaptığımız hesaplamanın (*) ortaya koyduğu çarpıcı sonuçlar:
* Hem Türkiye toplamında, hem de 26 bölgenin tamamında en düşük yüzde 20’lik gelir diliminde yer alan yoksul kesimin enflasyonu, en yüksek yüzde 20’lik gelir diliminde yer alan zenginlerin enflasyonunda kayda değer ölçüde daha yüksek.
* Buna ilaveten en geri kalmış, en yoksul bölgelerin enflasyonu da en gelişmiş bölgelerin enflasyonundan daha yüksek. Üstelik bu fark gelir dilimleri arasındaki farktan daha da ürkütücü boyutta.
* Bu haliyle en zengin bölgelerin en zenginleri enflasyonun en düşüğünü yaşarken, en yoksul bölgelerin en yoksulları en yüksek enflasyonla boğuşuyorlar.
* Bu iki uç arasındaki fark gerçek bir uçurum halinde.
* Ankara’nın en zengin yüzde 20’si ile Kars, Ağrı, Iğdır ve Ardahan’ın (TRA2 Bölgesi) en yoksul yüzde 20’si arasındaki enflasyon farkı 8.06 puanı buluyor. Ankara’nın en zenginleri, yüzde 17.86 ile Türkiye’de en düşük enflasyon yaşayan kesim. TRA2 illerinin en yoksulları ise yüzde 25.92 ile Türkiye’nin en yüksek enflasyon yaşayan kesimi. Kars’ın, Ağrı’nın, Iğdır’ın ve Ardahan’ın en yoksullarının enflasyonu, Ankara’nın en zenginlerinin tam 1.45 katı.
* Ankara, yüzde 18.23 ile genel enflasyonun en düşük olduğu bölge. Ankara’yı yüzde 18.96 ile İstanbul izliyor. Her ikisi de en zengin, en gelişmiş illerimiz.
* En yüksek enflasyonda yine TRA2 Bölgesi yüzde 23.53 ile başı çekiyor. Onun ardından yüzde 23.32 ile TRC3 Bölgesi (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) ve yüzde 23.20 ile TRC2 Bölgesi (Diyarbakır, Şanlıurfa) geliyor. TRA2 Bölgesi’nin genel enflasyonu, Ankara’dan 5.30 puan daha yüksek.
* En zengin ile en yoksul kesim arasındaki enflasyon farkı da genel eğilim olarak yoksul bölgelerde daha yüksek. Bu farkın en yüksek olduğu bölge ise 3.09 puan ile Kastamonu, Çankırı, Sinop illerinden oluşan TR82 Bölgesi.
(*) Hesaplamalar nasıl yapıldı? Gelire göre enflasyonu, yüzde 20’lik gelir dilimlerinin tüketim harcaması dağılımı ile harcama grubu enflasyon oranlarını kullanarak hesapladık. Düzey-2 bölge sınıflamasındaki 26 bölgenin yüzde 20’lik gelir dilimlerine göre tüketim ağırlıkları için ait oldukları 12 bölgeli Düzey-1’in verilerini kullandık.
