Kararlılık mesajı vermeye çalışmak iyi de...

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın dün Anadolu Ajansı Finans Masası'na konuk olarak açıklama yaptığı saatlerde ekonomiyle ilgili hemen herkes, bu açıklamayı canlı olarak ekrana getiren televizyonlara kilitlenmiş olmalı. Öyle ya, Merkez Bankası'ndan, hele hele Başkan'dan gelecek her açıklamanın çok önemli olduğu günlerden geçiyoruz.

Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın açıklamasındaki en önemli yön, faizin artırılmayacağı ve kur artışına karşı döviz silahının kullanılacağı oldu.

Oysa son zamanlarda Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun eylül ayındaki rutin toplantıyı beklemeden bir ara toplantı yapıp faizi artıracağı beklentisi bile dile getirilmeye başlanmıştı. Yurtdışına çıkışı önlemenin, hele hele yeniden giriş başlamasının yolunun, ancak be ancak faizin artırılmasıyla mümkün olduğu görüşü savunuluyordu.

Bu yüzden, herkes Başçı'nın ağzından çıkacaklara odaklandı. Faiz artışına ilişkin bir sinyal gelecek miydi ve bir ara toplantı söz konusu olacak mıydı? Ama Başçı faiz artışı konusunda çok kesin konuştu, değil ara toplantıyla eylül ayını beklemeden bir faiz artışı, sonrası için bile artışın söz konusu olmayacağını ifade etti, belki daha da önemlisi ve bir bakış açısıyla tehlikelisi Merkez Bankası'nı bu anlamda bağladı.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı hangi noktaları mı vurguladı, özetleyelim:

- Analistlerin faiz artırımı beklentisinde değil, sabit faiz beklentisinde olması gerekir.

- Faiz tarafında bizden şok beklemeyin. Sadece döviz tarafında TL'ye değer kazandıracak enteresan manevralar bekleyin.

- Dolar kuru yılı 1.92'de kapatırsa bu kimse için sürpriz olmasın.

- Reel efektif döviz kuru endeksinin şu günlerde 110 çizgisinin altında olduğunu tahmin ediyoruz. TL'nin bu kadar değer yitirmesini gerektiren bir durum yok.

- Döviz kuruna karşı faiz silahını kullanmayacağız, bu konuda netiz. Dövizin belini kırarız.

- Döviz rezervimiz her gün 70 milyon dolar artıyor. Satılabilir durumdaki döviz rezervimiz de 40 milyar dolar.

- Enflasyon yüzde 6.2'ye inene kadar piyasada oluşan faiz de yüzde 6.75'in altına düşmeyecek.

Ne beklenmeli?

Başçı, soruları yanıtlarken kendinden çok emin görünüyordu. Hele hele dolar kurunun yılsonunda 1.92'ye geleceğini söylerken... Dolar yılı bu düzeyde kapatabilir, mümkündür. İyi de Merkez Bankası Başkanı'nın bir anlamda böylesine nokta bir hedef ortaya koyarak kendisini ve kurumunu bağlaması ne kadar doğru? Hem, dalgalı kur rejimi uygulamıyor muyuz biz?

Geçelim... Ne yapacağız da kur 1.92'ye inecek? Belki daha önemli bir soru, neyi eksik yaptık da kur 1.92'nin üstüne çıktı?

Bundan sonraki adımların detayı konusunda bilgiye sahip değiliz. Başçı, özetle "Bizi izlemeye devam edin" demeye getiriyor ve ellerinde kur artışını geri döndürecek bir dizi araç bulunduğunu belirtiyor. Hatta, yabancıların yanlış yaptıklarını görüp bir süre sonra Türkiye'de yeniden pozisyon alacaklarını belirtiyor.

Umarız öyle olur. Ama ya olmazsa, ya döviz çıkışı sürerse ve Merkez Bankası'nın şimdilerde 40 milyar dolar olan rezervi hızla erimeye devam ederse?

Reel efektif döviz kuru endeksinin şu günlerde 110'un altına inmiş olması, TL'nin daha fazla değer yitirmeyeceği konusunda bir güvence gibi ifade ediliyor. Ancak, söz konusu endeksin daha önce 110'un çok altına, hatta 100'ün bile altına indiği dönemler olmuştu. Benzer bir durumun yeniden yaşanmayacağının garantisi yok tabii ki. En azından tek başına endeks düzeyine bakarak "TL çok değer yitirdi, artık daha fazla yitirmez" diyebilir miyiz?

Biraz önce de belirttik. Merkez Bankası'nın döviz kurunu aşağı çekmek için uygulamaya koyacağı hamlelerin detayını bilmiyoruz, yakında göreceğiz. Ama Başçı bu konuda iddialı. Başçı, "Bundan sonra Merkez Bankası'ndan gelen her açıklama döviz kuru ve faiz üzerinde düşürücü etki yapacak" diyor ve ekliyor: "Dövizin belini kırarız..."

Döviz pozisyonları

Doların bu düzeyde kalmayacağı ve alınacak önlemlerle belirgin biçimde gerileyeceği görüşünü savunan, bununla da yetinmeyip yılsonu için kur bile telaffuz eden Erdem Başçı, bu görüşlerini destekler nitelikte çok riskli olabilecek bir öneride de bulundu. Başçı, reel sektöre seslenirken döviz pozisyonu kapatmak için yanlış bir zamanda bulunulduğunu söyledi.

Kurun gerileyeceğini dile getiren ve "Dövizin belini kırarız" diyen Erdem Başçı'dan, döviz pozisyonu kapatılması konusunda farklı bir görüş beklenmezdi elbette. Ama, kabul etmeli ki bu çok riskli ve açık pozisyonu olan firmaları biraz da ikilemde bırakacak bir ifade.