Kara Liste tehlikesi atlatıldı
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bünyesinde faaliyet gösteren ve kara para aklama ile mücadele edilmesi için kurulan Mali Eylem Görev Gücü'nün (Financial Action Task Force - FATF) Paris’deki yıllık toplantısı sonundaki açıklamalardan öğreniyoruz ki, Türkiye'nin kara listeye alınması tehlikesini, atlatmış bulunuyoruz. Fakat Türkiye gene koyu gri listede duruyor.
Gerçekte, toplantı öncesi de Türkiye'nin Kuzey Kore ve İran'ın yer aldığı kara listeye alınması olası görülmüyordu. Çünkü "kara listeye" yalnızca taraf olmayan ve FATF'ı muhatap kabul etmeyen ülkeler alınıyor. Dolayısıyla, Türkiye gibi FATF tavsiyelerini takip eden hiçbir ülkenin teknik olarak kara listede yer alamayacağının altı çiziliyordu..
OECD bünyesinde Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu olarak da bilinen hükümetler arası bir kuruluş olan FATF, G7 ülkelerinin girişimiyle 1989'da kuruldu. Türkiye'nin de kurucu üyesi olduğu FATF, kara paranın aklanması, terör finansmanının engellenmesi alanında ülkelere 40 tavsiyede bulunuyor.
FATF'ın 2007 yılında yapılan 3. tur değerlendirmesinde, Türkiye'nin kara para aklama ve terörün finansmanın önlenmesi noktasında bir takım eksikleri tespit edilmişti.
Türkiye, 2010'da terörün finansmanın önlenmesiyle ilgili bir eylem planı sunmuş ve bir kanun tasarısı hazırlamıştı. Kanunun yürürlüğe girmesinde gecikme yaşanınca, Türkiye "gri listeden", "koyu gri listeye" alınmıştı.
Ancak yaşanan gecikmeye rağmen Türkiye'nin, geçen yıl çıkarılan söz konusu kanunla, konuyla ilgili mevzuat eksiklikleri tamamlanmış oldu.
Toplantılarda, Kanunun çıkmasıyla mevzuat eksikliğini aşan Türkiye'nin önündeki uygulama konusundaki engellerin ise henüz ortadan kalkmadığı belirtiliyor.
FATF, BMGK'da alınan kararların en geç 24 saat içinde uygulanması tavsiyesinde bulunurken, bu konuda Bakanlar Kurulunda yaşanan gecikmeler eleştiriliyor. Uzmanlar, bu gecikmeleri ortadan kaldırabilmek için başka bir mekanizmaya ihtiyaç duyulabileceği görüşünü paylaşıyor. Eleştirilere karşın FATF Sekretaryası, yaşanan gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, Türkiye'nin mevzuat konusunda büyük ölçüde uyum sağladığını Ekim ayı raporunda belirtmişti. Dolayısıyla FATF'ın,
Türkiye'nin attığı adımları dikkatle izlendiği belirtiliyor.
Bildiride, mevzuat konusunda yaşanan ilerlemelere karşın, terörün finansmanını tespit etme ve mal varlığını dondurma konusunda hala bir takım endişeler taşındığına vurgu yapıldı.
Türkiye'nin bu konudaki eksiklerini tamamlama ve eylem planını uygulamaya devam etmesi tavsiye edildi.
İlginç gelişme ise şu: Türkiye, 2011'den bu yana koyu gri listede iken aynı listede olan Tanzanya ve Kenya'nın koyu gri listeden çıktığı bildiriliyor.
Mevzuat değişikliğindeki katedilen mesafeye rağmen, Türkiye'nin uygulama eksiği nedeniyle koyu gri listede kaldığı belirtilirken, uygulama sorununu aşması halinde bir yıl sonra koyu gri listeden çıkabileceği söyleniyor.
Şimdilerde 34 FATF üyesi arasında Gri Liste’de bulunan tek üye Türkiye. Aynı zamanda Gri Liste’de yer alan tek NATO üyesi ülke de Türkiye.
Son alınan karar ile Türkiye dışında; Cezayir, Ekvator, Etiyopya, Endonezya, Myanmar, Pakistan,
Suriye ve Yemen bu listede.
Vatan’da Ali Ağaoğlu diyor ki, “Kara Liste’ye girmedik ve bu durum en azından 1 yıl (aksi bir uygulama yapmazsak!) devam edecek. Bu durum bizim için bir “zafer” değil! İşlerin çok daha kötü olmasına yol açmayacak bir durum. Ne ekonomimizi, ne de günlük hayatımızı daha iyi hale getirmeyecek. “Kara Listeye” girmiş olsaydık o zaman işimiz çok zordu. Şimdi eskisi gibi durum devam edecek. Piyasaların da fiyatladığı gibi… Piyasalar “Kara Listeye” gireceğimizi hemen hiç fiyatlamadılar. Ancak geçtiğimiz hafta boyunca, ‘Kara Liste’ye girilirse riskimiz daha da artmasın’ diyerek kenarda beklemeyi tercih ettiler, “oyuna” girmediler.”
Sonuç: Durup dururken “Kara Liste” ye girme olasılığı gündeme getirilerek Türkiye’nin “Koyu Gri Liste”de olması ve kalması gibi olumsuz bir gerçek unutulmuş oldu. Bu tabloyu biz umursamıyoruz ama, Türkiye’de riske girecek yabancı finans çevreleri için kara liste-koyu gri liste gibi konular önem taşıyor.