Kapasite kullanımının söylediği

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ [email protected]

İmalat sanayinde mart ayının kapasite kullanım oranı ilk iki aydaki gibi geçen yılla hemen hemen aynı düzeyde geldi. 2011-2012 sırasına göre ocakta yüzde 74.6 ve 74.7, şubatta yüzde 73 ve 72.9 olan kapasite kullanım oranı, martta da yüzde 73.2 ve 73.1 olarak gerçekleşti.
2007 yılından bu yana olan altı yıllık dönemin ilk çeyreklerindeki kapasite kullanım oranının ortalamasını alınca zaten son iki yılın oranlarının çakıştığı ortaya çıktı. 2011 ve 2012'nin ilk çeyreğinde kapasite kullanım oranının ortalaması arındırılmamış endekse göre yüzde 73.6, mevsim etkilerinden arındırılmış endekse göre ise yüzde 76.3 oldu.
İmalat sanayindeki kapasite kullanım oranıyla üretim düzeyi arasında bir bağlantı elbette var; ancak bu bağlantı bire bir olmayabiliyor. Dolayısıyla, son iki yılın ilk çeyreğindeki kapasite kullanım oranının aynı düzeyde gerçekleşmesinden yola çıkarak, imalat sanayindeki üretimin bu yıl geçen yıla göre değişmeyeceği sonucuna varmak doğru değil. Kapasite kullanımıyla üretim düzeyi arasında bire bir bağlantı olsaydı, geçen yıl ve bu yılki üretimin, kapasite kullanımının daha yüksek gerçekleştiği 2007 ve 2008 yıllarının düzeye hala ulaşamamış olması gerekirdi. Oysa tersini yaşıyoruz; kapasite kullanımı söz konusu yıllardaki düzeye hala ulaşamamış olmakla birlikte, üretime ilişkin endeks o yıllardakinin üstünde seyrediyor.


Ara malda hızlı düşüş
Kapasite kullanım oranının mal gruplarına göre gerçekleşmesinde en dikkati çeken, mart ayında ara mallardaki oranın çok hızlı gerilemiş olması. Ara mallarda geçen yılın martında yüzde 76.6 olan kapasite kullanım oranı, bu yıl yüzde 74.8'e indi. Zaten mart ayları itibariyle mal grupları bazında kapasite kullanımının gerilediği tek grup, ara mallar. Diğer tüm gruplarda kapasite kullanım oranı arttı.
Kapasite kullanımının en hızlı arttığı mal grubu yüzde 73'ten yüzde 74.8'e çıkan oranıyla dayanıklı tüketim malları. İkinci sırada kapasite kullanım oranı yüzde 67'den yüzde 68.5'e çıkan gıda ve içecekler var.

Reel kesimin güveni
Bu arada reel kesim güven endeksi martta 112.9'a yükselerek son sekiz ayın en yüksek düzeyine çıkmış oldu. Reel kesim güven endeksi, geçen yılın temmuzunda 114.1 düzeyinde bulunuyordu.
Reel kesim güven endeksini yalnızca mamul mal stok miktarındaki artış ile sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin gerileme beklentisi olumsuz etkiledi.
Endekse en belirgin desteği, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarındaki 17 puanlık artış yaptı. İhracat sipariş miktarına ilişkin endeks, 121.8'den 138.8'e çıktı.
Son üç aydaki toplam sipariş miktarını gösteren endeks 8.9 puan, gelecek üç aydaki üretim hacmini gösteren endeks 6.9 puan arttı. Genel gidişatın yönünü gösteren endekste de 2.3 puanlık artış oldu.

 

Kapasitede ilk çeyrek ortalaması (%)
 MevsimMevsim 
 etkisindenetkisinden
 arındırılmamışarındırılmış
200778,581,2
200877,680,3
200960,463,1
201067,970,6
201173,676,3
201273,676,3

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar