Kapasite kullanım oranı yüzde 68'i sevdi!
Kapasite kullanım oranı ocakta yüzde 67.8 düzeyinde gerçekleşti. Oran, şubatta "milim" oynamadı ve yine yüzde 67.8 oldu. Martta, ilk iki aya göre biraz artış bekleniyordu; ama artış biraz değil, "birazcık" oldu ve mart ayının kapasite kullanım oranı yüzde 67.9 olarak gerçekleşti. İlk üç ayın oranlarını yuvarlarsak, yüzde 68 diyebiliriz. Ve yine diyebiliriz ki, kapasite kullanım oranı yüzde 68'i çok sevmiş görünüyor.
İmalat sanayindeki kapasite kullanım oranı bu yıl ilk üç ayda sabit kaldı; ama geçen yıla göre belirgin bir artış var, zaten bu da çok normal. Sanayinin geçen yılki çöküşü düşünülürse, insanın, "geçen yıla göre de artış olmayacak değildi ya" diyesi geliyor.
Ocak ve şubata ilişkin kapasite kullanım oranları açıklandığında dikkat çektiğimiz bir eğilim vardı, artık o eğilim iyice pekişti. 2010 yılının oranlarının, 2008 ile 2009'un ortalaması düzeyinde seyredeceğine dikkat çekmiştik. 2008 yılının ilk çeyreğinde aylık ortalama kapasite kullanım oranı yüzde 76 oldu. Geçen yılın ilk çeyreğindeki aylık ortalama oran ise yüzde 60.3 düzeyinde gerçekleşti. Yani, 2008 ve 2009'un ortalaması yüzde 68.1. Bu yılın ilk çeyreğindeki aylık ortalamayı hesaplamak için çabaya bile gerek yok, yüzde 67.8. Görüldüğü gibi, 2008 ve 2009'un ortalamasıyla bu yılın gerçekleşmesi neredeyse çakışıyor.
Rakamların ortaya koyduğu bu tablonun anlamı şu; Türk sanayisinin 2008 düzeyini yakalaması hiç kolay olmayacak, 2009'daki dip noktaya da bir daha kolay kolay inilmeyecek. Kapasite kullanım oranı, geçen yıl, bu yıl ilk çeyreğin ortalaması olan yüzde 68 düzeyine, ağustos ayında gelmiş ve daha sonraki dönemde oran yüzde 67-68 düzeyinde seyretmişti. Dolayısıyla, ilk çeyrek düzeyinde gitsek bile önümüzde geçen yılın altına düşmeyeceğimiz üç-dört ayımız var. Sonrası için bir hamleye gerek duyduğumuz açık.
Bu arada, imalat sanayinde genel oran ilk iki aya göre değişmedi; mal grupları bazında da kayda değer bir değişiklik olmadı. Aynı şekilde ikili sektörler bazında belirlenen kapasite kullanım oranlarında da ilk iki aya oranla belirgin bir değişime rastlanmadı.
Güven endeksinde iki buçuk yılın rekoru
Bu arada reel kesim güven endeksi mart ayında 5.2 puan artarak 110.6'ya çıktı. Marttaki 110.6, son otuz ayın ya da bir başka ifadeyle son iki buçuk yılın en yüksek düzeyi. Reel kesim güven endeksi, daha önce en yüksek düzeye 114.2 ile 2007 yılının ağustos ayında ulaşmıştı.
Reel kesim güven endeksinin, 2008 yılının aralık ayında 52.3'e kadar gerilediği dikkate alınırsa, martta ulaşılan 110.6'nın anlamı daha kolay anlaşılır.
İktisadi yönelim anketi ve bu anketten oluşturulan reel kesim güven endeksi kapsamındaki soruların en can alıcı olanı ve anketi özetleyeni olan "sanayi dalınızdaki genel gidişatla ilgili bir ay öncesine kıyasla görüşünüz nedir" sorusuna verilen yanıtlar, olumlu beklentilerin arttığını gösteriyor. Şubata göre iyimserler artmış, durum kötü ve aynı diyenler azalmış ve iyimser-kötümser farkını gösteren denge oranı pozitif yüzde 7.6'dan yüzde 15.4'e çıkmış. Bu, gelecek için kuşkusuz iyi bir işaret.