Kadın istihdamı ve kadın girişimciliği için ne yapıyoruz?

Kadınların iş gücüne katılımı, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlenmesinin yanı sıra ekonomik büyümenin de önemli bir unsuru. Peki, Türkiye bu resmin neresinde? 2017 Dünya Bankası Kadınların İş Gücüne Katılımı verilerine göre Avrupa Birliği ile Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’ne üye ülkelerdeki kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 51 iken bu oran ülkemizde maalesef yüzde 32. Türkiye, 10 yıl öncesindeki yüzde 23’e göre önemli bir sıçrama sağlamış olsa da gelinen nokta hedefl erin çok altında. Günlük dilde “kadın evde, erkek işte” şeklinde özetlenebilecek, kimlik ve normların ekonomik faaliyetler içinde oluşmasında cinsiyetin belirleyici rolünü öne çıkaran kimlik ekonomisi (identity economics), sadece bizde değil, tarımdan sanayiye hızlı geçmiş gelişmekte olan bazı ülkelerde de belirgin.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 5: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

“Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”, Birleşmiş Milletler’in üye ülkelerinin 2015 yılında 2030 yılı için belirlediği 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi’nden (SKH) biri. 5. SKH olan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”, kadınların sosyal, siyasi ve ekonomik hayata katılımı olmadan, kadın girişimcilerin ekonomiye ve istihdama katkısı artırılmadan, SKH’leri gerçekleştirmenin mümkün olmadığını gösteriyor ve kadının güçlenmesini hedefliyor.

Kadın istihdamını artırabilmek için ülkemizde neler yapılıyor ve yapılabilir?

Her şeyden önce kadın girişiminin önündeki en büyük engellerden olan sermayeye erişim sorununu çözmek kritik önem taşıyor. Ülkemizde bu konuda önemli görevler alan kurumlar mevcut. Kadınlara hibe desteği veren KOSGEB ve Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı tarafından 2002’de kurulan, dar gelirli kadınlara mikro kredi sağlayan MAYA bunların başında geliyor. Bunun yanı sıra kamu bankaları ve özel bankalar da kadın girişimcilere farklı vade ve teminat koşullarıyla uygun krediler sunuyor.

- Dünyanın Kadın Temalı İlk Kredisi; Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nın, Fransız Kalkınma Ajansı’yla birlikte tasarladığı, Türkiye’deki iş sağlığı ve güvenliği yatırımlarına ek olarak çalışma ortamındaki cinsiyet eşitliğini gözeten, dünyanın kadın temalı ilk kredisi de dikkat çekiyor. Bugüne kadar kadın istihdamını destekleyen şirketlerin yatırımlarına 100 milyon euro tutarında finansman sağlayan kredi sayesinde bu şirketlerdeki kadın istihdamında yüzde 15 oranında artış gözlemleniyor.

- Kadın Girişimcilerin Finansmanına Yönelik İlk Sosyal Bono İhracı; Öne çıkan bir diğer örnek ise Garanti Bankası’nın Uluslararası Finans Kurumu’yla iş birliği içerisinde, kadın girişimcilerin finansmanında kullanılmak üzere ihraç ettiği 75 milyon dolar tutarındaki sosyal bono. Gelişmekte olan ülkelerde faaliyet gösteren özel bir bankanın gerçekleştirdiği ilk sosyal bono olma özelliğini taşıyan bu enstrüman, kadın girişimcilere özel işletme sermayesi olarak kullanmak üzere 400 bin liraya kadar finansman sağlıyor.

- Kadın Odaklı Yatırım Platformu; İş Bankası ve kadın liderliğindeki yüksek büyüme potansiyeli vadeden şirketleri doğru yatırımcılarla bir araya getiren, kadın odaklı yatırım platformu Arya da önemli bir iş birliği gerçekleştiriyor. Bu işbirliği kapsamında, İş Bankası ve Arya, kadın girişimcilere destek olmak ve gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla finansal okuryazarlık da dahil olmak üzere birçok eğitim ve seminer düzenliyor.

'Kadın girişimcilerin güçlenmesi, güçlü dayanışma ve haberleşme ağıyla mümkün'

Sınırlı da olsa kadın girişimciler için var olan kaynakların doğru kanallara ulaştırılması güçlü bir dayanışma ve haberleşme ağıyla mümkün. Burada başta kadın dernekleri olmak üzere tüm sivil kuruluşlara önemli görevler düşüyor. Kadın da erkek de ekonomide yerini alsın ki, kimliklerden bağımsız üretim ve verimlilik ekonomisini konuşmaya başlayalım.

***
Referanslar
*Akerlof, G.A., Kranton, R. 2000. Economics and identity, Quarterly Journal of Economics, 115, 715–753.