Kaçak bahis bizden her yıl 1 Milli Piyango satışı kadar para çalıyor
Bahis kariyeri sadece 3 ay sürmüş biriyim. 2004 yılında yabancı bir sitede (bizde İddaa başlamamıştı) o güne kadar bu yolla kazandığım tüm parayı "2004 İstanbul yerel seçimlerinde CHP'nin oyunun yüzde 28.3'ün altında mı üzerinde mi olacağı" şeklinde açılan oyuna yatırdım. Kazandım. Ve zirvede bıraktım. Sonrasında zaman içinde İddaa oyununu ve oyuncularını çok yakından izleme, oyunun resmi oynatıcısı İnteltek ile içerik üreticisi olarak birlikte çalışma fırsatı buldum. Spor Toto Teşkilatı'nın açtığı birçok yeni oyunu, uygulama esaslarını da yakından izledim. Son 3.5 yıldır pazarı dışarıdan gözle takip ediyorum. Ve gelinen noktayı hayretle karşılıyorum.
İlk yıllarda çok sıkı şekilde mücadele edilen yasadışı bahis siteleri, son 3-4 yıldan bu yana adeta serbest bırakılmış durumda. 2018 Ağustos'ta İnteltek'in sözleşmesi sona eriyor. Spor Toto Teşkilatı yeni ihaleye çıkacak. İllegal bahis bunca yüksekken, nasıl sonuç alınacağını merak ediyorum. Son ihalede çıkan yüzde 1.4'lük pay, operasyonun sürdürülmesi için yeterli olur mu? Ondan da emin değilim. Bırakın cep telefonlarına günde en az 3-4 adet gelen "Şu bet'ten ilk kuponunuza şu kadar bonus" SMS'lerini, sokak aralarına açılan yasa dışı bahis şirketlerine ait yasa dışı bayiler var.
Cirosu 10 milyar TL
Yasal platformda cirosu 10 milyar TL'ye ulaşmış bir oyundan söz ediyoruz. Yaklaşık 9 milyon oyuncusu var. Konuyla ilgili doğru ve yeni veriye ulaşmak zor. Elimizdeki son veri, Deloitte'un yaptığı 2014 tarihli çalışma. Buna göre, o yıl 8 milyar TL olan yasal bahis pazarına karşılık, yasa dışı 6.18 milyar TL'lik yasa dışı bahis pazarı var. Aradan geçen 2.5 yıl içinde İddaa'nın cirosu 8 milyar TL'den 10 milyar TL'ye çıkmış, yani yüzde 25 büyümüş.
Yasa dışı bahis pazarının büyüme hızı ise inanılmaz. Net hesap yapmak çok güç. Ancak o tarihte 6 milyar TL olan rakamın en az 3 katına çıktığı söyleniyor. Bu rakamın çok daha yüksek olduğunu ifade edenler de var.
Örneğin, Bilyoner.com CEO'su Mehmet Sindel, yasa dışı bahis pazarının 10 milyar dolara kadar ulaştığını söylüyor. Buradan devletin vergi kaybının 4 milyar dolar olduğunu hesaplıyor. (İnteltek, yüzde 40 devlet payıyla çalışıyor.) Rakamların ortalamasını alsak, Türkiye her yıl en az 1 Milli Piyango özelleştirmesi kadar parayı (son ihale bedeli 2.8 milyar dolardı) yurtdışına kaptırıyor demektir. Bugün sokaklarda elinde çantayla para toplayan bahis kuryeleri var. Denetim bırakılınca KKTC'deki otellerin birçoğu casinolarında oynattıkları bahisi Türkiye'deki kullanıcılara açtı.
Maliye Bakanlığı mücadele için bir yol haritası açıkladı. Konuştuğumuz ceza hukukçuları, mevcut yasalarla bu yöntemin mümkün olamayacağını, yeni yasal düzenleme gerekeceğini ifade ediyor.
BTK eliyle ya da ödeme sistemleri üzerinden yasaklanmalı
Mücadele için ise iki yöntem var. Birincisi BTK eliyle sitelere erişimlerin yasaklanması. Ancak bu sorun hızlı aşılıyor. Site, anında isim ve domain değişikliğiyle çalışmaya başlayabiliyor. IP engellemeleri ise VPN ile aşılabiliyor.
İkinci yöntem ise ödeme sistemleri üzerinden engelleme. 2007 yılında çıkan yasa gereği, bankalar yasal elektronik bayiler haricinde bahis ile ilgili tüm havale ve kredi kartı işlemlerini diğer sitelere kapattı. Ancak bunun da çaresi bulundu. Yasadışı bahis siteleri, artık cep bankacılığı uygulamalarını kullanıyor. Oyuncu, bahis sitesi tarafından verilen telefon numarasına bu uygulamalarla para yatırıyor. Şirketin çalışanları bu paraya ATM'den çekiyor, bahis hesabına ekliyor.
Kredi kartı ile İddaa oynamak Türkiye'de yasak. Yurt dışında ise bunu kabul eden siteler var. Bunların da önünün kesilmesi gerekiyor.
Bunun dışında da yöntemler var. Ukash kartları bunlardan en popüleri. Aracı sitelerden alınan (ön ödemeli sanal para sistemi) Ukash gibi kartlar ile bahis sitelerine girerek ödeme yapılabiliyor.
Maliye Bakanlığı'nın işini kolaylaştırmak açısından bazı diğer yöntemleri de yazayım: Ecocard (yeni adı Ecopayz), Heyecankart, Paysafecard, e-cüzdanlar Neteller ve Speedcard. Bunların dışında Bocash, Gilpay gibi yöntemler de kullanılıyor. Toplam 40 ayrı para gönderme yöntemi var.
İsimlerini bulmak kolay. Son soru: Peki neden gidiyorlar?
1) İddaa üzerindeki vergi yükü yüksek olduğundan dolayı, yasadışı sitelerde daha yüksek oran bulabiliyorlar.
2) Oyun çeşitliliği daha fazla, zira ilk taç, ilk korner gibi bilgi içeriği sıfır, şans yüzdesi çok yüksek olan bahislere de girebiliyorlar. Canlı bahis yapabiliyorlar.
3) En önemlisi, tek maça ya da tek oyuna bahis yapabiliyorlar. İddaa'da tek maç sınırlı sayıda açılıyor, minimum 3 ya da 4 maçı bağlayarak bahis yapılabiliyor.
Kısacası, Naci Bey'in işi zor. Çünkü tüm paydaşları koordine edip, yasal oyunun yapısına da belli oranda esneklik sağlamak gerekiyor.