Kabul edilmese de dünya değişiyor
Geçen hafta Almanya'nın 2. Dünya Savaşında teslim bayrağı (gerçi bir bir kez de Ruslara teslim oldular) çekmesinin yıl dönümü idrak edildi.Bu olaydan sonra ortaya çıkan dünyaya kabaca bir göz atarasak:
1-Almanya'nın güç kullanarak Avrupa'nın patronu olma konusu tamamen kapandı.
2-Bir süredir bilinen ancak ilan edileyen bir gerçek , İngiliz İmparatorluğunun artık dünyanın patronu olmadığı, kabul edildi. Churchill hitabet sanatının önemli örneklerinden "we shall fight on the beaches" olarak bilinen konuşmasını "Yeni Dünyanın tüm güçü ve ihtişamı ile öne çıkarak eski dünyayı kurtarıp özgürlüğüne kavuşturmaya karar verene kadar direneceğiz." şeklinde bitirerek 1940 yılında patronluğu devretmişti bile.
3-Bir süredir bilinen ancak özellikle Başkan Wilsondan miras kalan "dünyaya bulaşmayalım" politikası nedeni ile etkisi sınırlı hissedilen ABD'nin patronluğu Batıda kabul edildi.
4-SSCB'I 2 kutuplu dünyada Askeri bir kutup oldu. Ancak ekonomik bir kutup olmaktan çok uzaktı.
Bu tablo 2-3-4'ü gösteriyor, birazdan 8. maddeyi de gösterecek.
5-Bu resmin netleşmeye başladığı ortamda 1944 yılında Bretton Woods da bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda IMF-Int. Bank of Reconstruction and Development (Dünya Bankası) ve altınla desteklenen Doların ana para birimi olması kararları alındı.
Günler günleri yıllar yılları kovaladı….
6-Bretton Woods sistemi sadece dolar-altın ilişkisi bakımından sona erdi. Finansal sistem ise yerli yerinde sürdü.
7- ABD'nin öncülük ettiği ekonomik sisteme Rusya ve hatta Çin dahil tüm dünya katıldı.
8-ABD'nin imalat tabanı daralırken Çin, Hindistan gibi ülkelerin gelişti.
9-Almanya ekonomik yönden Avrupa'nın tartışılmaz patronu haline geldi. Ancak vergi ve borçlanma yolu ile temelleri atılan Sosyal Devlet modeli aşırı borçlanma nedeni ile sürdürülemez hale geldi.
10-Bu model zorlanmaya başlarken Rusya-Japonya-Avrupanın önemli kısmı ve hatta Çin ve göçmenleri saymazsan ABD'de demografi ciddi anlamda bozuldu ve yaşlı nufus arttı (bu değişimler politik olarakta çok önemli, en basitinden ABD'de Cumhuriyetci taban daralırken Demokrat taban büyüyor).
11-Dünyada ABD'de olandan daha fazla dolar dolaşmaya başladı.
12-Gelişmekte olan piyasalar 2000li yıllardan bu yana en hızlı ancak ekonomik açıdan dengesiz büyümelerini gerçekleştirdiler ve büyüme oranlarında dönüş başladı.
Sanırım gömlek artık dar geliyor ve yama yaparakta olmayacak.