John Taylor ve 2007'den önce/sonra ne kötü gitti?
John Taylor çok tanınmış bir ekonomisttir ve başka katkılarının yanında Taylor Kuralı'nın yaratıcısı olarak da bilinir. Taylor Kuralı merkez bankalarının para politikası reaksiyon fonksiyonlarının tasarımında yaklaşık 15 yıldır kullanılıyor ve enflasyon hedeflemesinin özünde bu kural yatıyor. Taylor'un 1991 yılındaki orijinal örneğinde ABD için geçerli kural trend büyümeden sapmalara 1/3 ağırlık vermek, enflasyon hedefinden sapmalara da 2/3 ağırlık atamak şeklindeydi. Yani enflasyon hedeften yukarı doğru saparsa büyümeye de 1/3 ağırlık verecek şekilde faizin artırılması ve tersi durumda da aynı şekilde düşürülmesi gerekecekti. Keza enflasyon düşüyorsa ve büyüme en önemli kaygıysa faizin ciddi biçimde düşürülmesi gerekiyor. Taylor Kuralı çeşitli ülkeler ve zaman dilimleri için değişik ağırlıklarla hesaplanabiliyor ve merkez bankalarının kuraldan ne kadar saptıklarını görmek mümkün oluyor. Aşağıda bizzat John Taylor'un FED politikaları için kendi kuralını ve gerçekte ne olduğunu gösterdiği bir grafik yer alıyor. FED gecelik gösterge faizi kuralın ima ettiği faizin altına çekmiş ve yaklaşık 4 yıl aşağıda tutmuş. İddia 2001-2004 arası sistematik şekilde süren gevşek para politikasının 2007'den itibaren yaşadığımız krizin ana nedeni olduğu ve iş çevrimini, boom ve daralma dönemlerini, büyütmüş olduğu. FED Taylor Kuralı'ndan 4 yıl boyunca bu kadar sapmasaydı 2008-2010 krizi de bu boyutlara ulaşmayacaktı, krizin dalga boyu ve dikliği böyle olmayacaktı.
Taylor bir de olgu karşıtı (counterfactual) bir simülasyon yapıyor ve sonuç da aşağıdaki grafikte yer alıyor. Kurala uyulsaydı iş çevrimi hem genişleme, hem daralma aşamalarında daha yumuşak, daha ölçülü seyredecekti. ABD ve dünya, ne bu kadar hızlı büyüyecek, ne de bu şekilde derin resesyona düşecekti. FED, 2001-2004 arasında felaketin tohumlarını attı.
Bir başka ilginç nokta FED faiz kararlarıyla ECB (Avrupa Merkez Bankası) faiz kararları arasındaki ilişki. Nedensellik çift yönlü işlese de FED politikalarının ECB kararları üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu görülüyor. İki sonuç çıkıyor: (1) FED ve ECB, 2001 sonrası para politikalarını beraberce gevşettiler ve sadece FED için değil, ECB için de gerçekleşen faiz patikasının Taylor Kuralı'ndan aşağı doğru saptığı görülüyor. (2) ECB faiz kararlarının bir bölümü FED kararlarına bağlı, gecikmeli veya eşzamanlı davranışlar içeriyor: bu dönemde FED ECB üzerinde bir etkiye sahip.
Son bir konu: Ağustos 2007 sonrası FED kararlarının ve alınan tüm önlemlerin -sadece faiz indirimleri değil- etkinliği tartışmalı. Taylor'a göre FED hep piyasanın gerisindeydi ve alınan önlemler-geçen yıl Term Auction Facility gibi- pek etkili olamadı. Ama, Lehman sonrası, piyasaya gerçekten kalıcı bir olumlu etki yapan tek karar TARP'ın açıklanması oldu. Grafik bu olguya dikkat çekiyor.