Jedi'nin dönüşü
Murat Berk - Yapı Kredi Yatırım
Gündemin ana maddesi olmaya devam eden kurlardaki dalgalanmalar emtia ve borsalara yansımasını sürdürüyor.
Geçen haftaki yorumumuzu şu şekilde bitirmiştik: "Ticaret savaşlarının bir sonraki aşaması ise yıldız savaşları mı olur bilinmez. Ama işlerin o aşamaya gelmemesi için bizce yeterince sebep var. 22-23 Ekim tarihindekinde olmasa da Kasım'daki G20 zirvesinden uzlaşı çıkma ihtimali son birkaç günde arttı."
Geçen hafta belirttiğimiz gibi haftasonu G20 Maliye Bakanları Zirvesi'nden somut ve kesin olmasa da Kasım'daki esas önemli G20 Zirvesi için en azından prensipler anlamında bir uzlaşı ihtimalinin arttığı anlaşıldı. Nitekim haftasonu yapılan toplantıdan Kasım'da yapılacak görüşme için bir uzlaşı çıktı. Piyasaların bu uzlaşıya ilk tepkisi ise gayet olumlu oldu.
Böyle bir uzlaşının orta vadede, yaygın kanının aksine, global likidite de bir daralmaya neden olabileceğini düşünüyoruz. Ayrıca doların Asya para birimlerine karşı değer kaybı ile birlikte Euro'ya karşı değer kazancı getirmesinin de olasılıklar arasında olduğunu eklemek gerekiyor. Uzlaşının gerçekleşmemesi ya da olayların kontrolden çıkıp ticaret savaşına ve korumacı tedbirlerin ciddi oranda arttırıldığı bir senaryoya dönüşmesi ise şimdilik çok daha düşük bir ihtimal...
Küresel dengesizliklerin çözümü için gerekecek çerçevenin ana hatlarının aşağı yukarı belli olduğunu söyleyebiliriz. ABD gibi ülkelerin cari açığı düzelirken Asya'daki ekonomilerin cari fazlaların azalması bekleniyor. "Küresel yeniden dengelenmende" ise kurların önemli bir rol oynaması gerekiyor. En basitleştirilmiş haliyle, cari fazlası olan ülkelerin (özellikle Asya'dakilerin) para birimlerinin değeri artarken iç tüketimlerinin artması söz konusu olacak.
Böyle bir anlayış içinde ise Fed'in -resmi bir belgede dile getirilmeyecek olsa da- niceliksel gevşeme (QE) konusunda daha az agresif bir yaklaşım sergilemesi bekleniyor.
Anlaşmaya varılamamasından sonra kur ile ticaret savaşlarının başlaması piyasa ve ekonomiler için en kötü senaryo olarak öne çıkıyor.
Üstü kapalı ya da açık bir anlaşmanın ekonomiler ve piyasalar için çok önemli sonuçlar doğuracağını düşünüyoruz. Gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinin değer kazanmasına daha fazla izin vermesi ilk etapta ciddi oranda spekülatif bir likiditenin bu ülkelere gidebileceği ihtimali var. Fakat zaman içinde, özellikle Asya Merkez Bankaları'nın azalan döviz müdahaleleri (para biriminin güçlenmesine izin vermek için) piyasalarda oluşan likiditenin de düşüşünü beraberinde getirecek. Benzer şekilde, Fed tarafından parasal gevşemenin daha az agresif bir şekilde varlık alımı yolu ile ilave likidite yaratılması azaltacak.
Likidite ile düşük volatilite arasında ciddi ve biraz tavuk/yumurta benzeri bir ilişki var. Yani sebep sonuç ilişkisi her zaman net değil. Fakat piyasada likiditenin artmasının volatilitenin düşmesini ve risk iştahını yükseltebileceğini öne sürmek yanlış olmaz. Burada önemli olan sadece likidite değil bunun risk iştahı ile tamamlanması olduğunu ekleyelim. Zira ikincisinin de likiditeden etkileniyor olması son derece olasılığı yüksek bir durum.
Dolayısıyla, yukarıda bahsettiğimiz mekanizma çervçevesinde zaman içinde oluşacak bir likidite azalmasının, döviz kurları dahil olmak üzere, tüm varlık piyasalarında dalgalanma ile genel ve sürekli bir şekilde yükseltmesine neden olması bekleniyor.
Sonuç itibariyle mevcut statükonun devam ettirilmesi şimdilik zor görünüyor. En basitleştirilmiş haliyle iki uçta yer alan alternatifleri şöyle sıralayabiliriz: 1) Kur savaşlarının gerçekten ortaya çıkması, bunu ticari savaşların ve korumacılığın izlemesi. -Şu an itibariyle bunun gerçekleşme ihtimalinin daha düşük olduğunu düşündüğümüzü de eklemeliyiz -. 2) Yukarıda tasvir etmeye çalıştığımız çerçeve içinde ülkelerin kendi insiyatifleri ile gerçekleştirdiği ve nispeten sorunsuz bir yeniden dengelenme.
Önümüzdeki dönemde yaşayacaklarımız muhtemelen bu iki uç örnek arasında yer alacak. Her iki durumda da piyasa ve ekonomilerdeki volatilitenin artma olasılığı bizce son derece yüksek.