İzmir’in kruvaziyer turizmden vazgeçmeye niyeti yok
Kent ekonomilerinde zaman zaman bazı sektörler önce çıkar, bazıları da zaman içinde önemini yitirir. Fakat bunlar genelde çok uzun periyotlarda gerçekleşir. İzmir ekonomisi kruvaziyer turizmde bu süreci adeta hızlandırılmış olarak yaşadı. Birkaç yıl içinde hem zirveyi, hem dibi gördü. Kruvaziyer turizmde İzmir’in yaşadığı durum, biraz çaba ile bazı konularda nasıl hızla yol alınabileceğini ve aynı zamanda siz ne kadar çaba harcasanız da kimi zaman ulusal ve uluslararası gelişmeler karşısında duramayacağınızı göstermesi açısından da önemli.
İzmir’e 2003’te 5 gemi ile 3 bin 271 kruvaziyer turist gelmişti. Yani yok denecek kadar azdı. O tarihten itibaren sayılar artmaya başladı. Elbette bu kendi kendine olmadı. İzmir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ekrem Demirtaş’ın bu konudaki çabalarını anmamak haksızlık olur. Başta Alsancak Limanı’na inen yolcuların ayakbastı ücretlerini ödemek olmak üzere, pek çok çalışma yaptı. Bunların sonucunda da 2012’de İzmir’in kruvaziyer turizmi 286 gemi ve 552 bin 746 yolcu ile zirveyi gördü. O yıl 3 geminin aynı gün yan yana demirlediği bile oldu. Takip edilen yıllarda ise kruvaziyer gemi trafiği sürekli geriledi ve bu yıl da neredeyse durdu. İzmir, 2016’da ilk kruvaziyer gemisini ancak yılın sonuna doğru Ekim ayının ortasında ağırladı. Türkiye’de kruvaziyer gemi ve yolcu sayısında geçen yıldan bu yana yarı yarıya düşüş oldu ama en çarpıcı düşüş Alsancak Limanı’nda yaşandı.
Kruvaziyerdeki gerilemeyi turizmdeki genel gerilemeden ayrı tutamayız. Terör olayları, Ortadoğu’da yaşanan savaşlar, darbe girişimi bunların başlıca nedenleri arasında. Kruvaziyer turistlerin bu durumları risk olarak değerlendirmesi ve bu turizm dalında zaman zaman bazı destinasyonların ön plana çıkması turizmdeki sıkıntının kruvaziyer alanında daha şiddetli hissedilmesine neden oldu.
Fakat İzmirliler kruvaziyer turizmden umutlarını kesmiş değiller. 2011, 2012 ve 2013’te 3 yıl üst üste Avrupa’nın Lider Kruvaziyer Destinasyonu Ödülü’nü kazanan bir kentin, 2018’de 24 milyon kişiye ulaşması beklenen bir pazardan vazgeçmesi de düşünülemez. İzmirliler de bu düşünceden hareketle başta İzmir Ticaret Odası ve Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi olmak üzere sık sık kruvaziyer işletmelerin yöneticileriyle görüşüyorlar, bu konudaki turizm ve kongre gibi etkinlere katılıyorlar. Bir yandan da limandaki kruvaziyer altyapısının güçlendirilmesi, yerli kruvaziyer gemi işletmesi kurulması gibi konuları tartışıyorlar. Aynı zamanda hükümetten de kruvaziyer gemilere bazı destekler verilmesi, bu gemilere yönelik römorkaj ve kılavuzluk gibi liman hizmetlerinden ücret alınmaması ya da indirim yapılması gibi talepleri var.
Kruvaziyer turizmi sıfırdan zirveye taşıyan İzmir, bunu neden tekrar başaramasın.