İzmir; kurtuluşun da kuruluşun da simge kenti

İzmir dün düşman işgalinden kurtuluşunun 92. yıldönümünü çeşitli etkinliklerle kutladı. İzmir’in kurtuluşu, Kurtuluş Savaşı’nın finali olması açısından diğer kentlerden ayrılıyor. Büyük Taarruz’un ardından yenilgiye uğrayan Yunan ordusu, 9 Eylül 1922’de Türk ordusunun İzmir’e girişiyle, Yunan- Asya İmparatorluğu’nu kurma idealinden vazgeçmiş oldu. 

92 yıl önce bugün yani 10 Eylül 1922’de yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak ile İzmir’e giren Başkomutan Mustafa Kemal, bu tarihten itibaren pek çok önemli mesajını İzmir’den verdi, modern Türkiye’yi kurarken İzmir’den ilham aldı. 

Türk Ordusu’nun kazandığı bu zafer önce Mudanya Ateşkes Antlaşması, ardından da Lozan Barış Antlaşması’na, yani bağımsızlığa giden süreci başlattı. Askeri zaferin taçlandığı yer olan İzmir’de, ekonomik savaşın da çerçevesi çizildi. Henüz kurulmamış olan Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik savaşı İzmir’in kurtuluşundan 5 ay sonra, Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından 4, cumhuriyetin ilanından 8 ay önce toplanan İzmir İktisat Kongresi’nde başlatıldı. Mustafa Kemal’in bu kongrenin açılışında yaptığı konuşmada olduğu gibi, “Askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsun iktisadi zaferlerle taçlandırılmadıkça sonuçsuz kalır”dı. Yani İzmir hem kurtuluşun hem de kuruluşun simge kenti oldu. 

Osmanlı’da ve Türkiye Cumhuriyeti’nde ilklerin kenti olan İzmir, bu özelliğini günümüzde de sürdürdü. Türk kadını tiyatro sahnesine ilk kez İzmir’de çıktı. Ülkemizde futbol ilk kez İzmir’de oynandı. Cumhuriyetin ilk uluslararası fuarı İzmir’de açıldı. 

Ticari anlamda uzun yıllar Türkiye’nin dışa açılan kapısı konumunda olan İzmir’in ülkeye ihracatı öğreten kent olduğunu söylemek abartı olmaz. 1922’nin Eylül ayında, büyük bir yangınla sarsılan İzmir, küllerinden doğarak kısa zamanda ülke ekonomisine yön veren kentlerden biri oldu. Bugün sosyo ekonomik açıdan Türkiye’nin en gelişmiş üçüncü ili. ani bir dönem durakladığı iddia edilse de İzmir ekonomisinin kurtuluştan bu yana geçen 92 yıllık sürede boş durduğunu söylemek haksızlık olur. 

İzmir’in önümüzdeki dönemde de, İzmir Kalkınma Ajansı’nın kent için belirlediği sloganda olduğu gibi, “Öncülerin Kenti” olmayı sürdüreceğine inancımız sürüyor.