İzinsiz aramalara BTK'dan rekor ceza
Dijital ürün ve hizmetlerin satışı için sürekli gelen çağrılar, SMS’ler tüketicileri yıldırdı. İzinsiz aramalar için çağrı engelleme hizmeti e-devlet’te var ama bunun somut faydası kullanıcılara yansımadı. Aramalar sürdü.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), bu aramaların engellenmesine yönelik olarak bir yönetmelik hazırlığında. Taslak, kamuoyu görüşüne de açıldı. Bununla yetinmeyen BTK, haftasonu, 15 ayrı işletmeciye kestiği toplam 51 milyon 483 bin 463 liralık idari para cezasını kamuoyuna duyurdu. Medyada “850’li hatlara ceza” diye duyurulan kurul kararı, BTK’nın uzun süredir incelemelerde bulunduğu işletmecilerin alt bayilik/acentelik düzenlemelerine uyumsuzlukları nedeniyle kesilmiş durumda. Kısaca, cezalar 850’li hatlardan yapılan aramalar için değil, diğer sabit alan kodlu aramalar ve mobil telefon hizmetleri alan kodlarından yapılan aramalar için de geçerli. Kesilen cezaların gerekçesi de “izinsiz arama yapmaktan dolayı” değil, BTK’nın denetlemekle yükümlü olduğu şirketlerin, bayilik yapılanması hakkındaki mevzuata aykırı davranışlarda bulunmaları.
Saadet zinciri gibi
BTK’nın kurul kararında, 15 şirkete yönelik uygulanan idari para cezaları toplam 44 ihlal/uyumsuzluk başlığı altında sıralanmış. Bazı ihlaller için, şirketlere, cirolarının binde 8’ine varan yüksek cezalar uygulanırken, bazı ihlaller için ise yüzbinde iki gibi küçük cezalar düzenlenmiş. Kurul kararındaki ihlaller incelendiğinde, izinsiz arama konusunda neredeyse bir saadet zinciri yapısının oluşturulduğu göze çarpıyor. Ürün ve hizmetin sahibi ana şirket, hizmet satışı için çeşitli bayilikler vermiş. Bu bayiler ise yeni müşteri kazanımı işini ana şirket ile bir bağlantısı olmayan, ana şirketler tarafından bilinip, tanınmayan tali bayilere ihale etmişler. Tali bayi, yeni müşteri kazandığı zaman, bayiye “müşteri kazandırma hizmeti” olarak fatura kesiyor. Kağıt üstünde, müşteriyi arayan, taciz eden kurum ile hizmet sahibi şirket arasında bir bağlantı yok. BTK, uzun incelemeler sonucunda bu yapıları ortaya çıkartmış.
Cezalar ana şirkete
BTK, incelemeleri neticesinde, 15 ana şirkete yaklaşık 51.5 milyon lira idari para cezası kesti. İzinsiz aramaların kaynağı olan tali bayiler ve ana şirketlerin bayilerine ise herhangi bir para cezası verilmiş değil. Bu konuda BTK’nın yapabileceği bir şey yok. BTK, yetkisi çerçevesinde, yetkilendirme yaptığı veya imtiyaz sözleşmesi imzaladığı şirketleri denetleyebiliyor. Bayiler ve tali bayi olarak adlandırılan kurumlar BTK yetkisi dışında. BTK’nın görev yetkileri biraz daha artırılsa, tüm ilgili taraflar bu cezalardan nasibini alabilirdi. Ancak, daha önceki uygulamalardan bildiğimiz üzere Ticaret Bakanlığı “Haksız ticari uygulama” başlığı altında bu şirketlere ceza kesmişti. Yakın zamanda, Ticaret Bakanlığı tarafından da BTK’nın ceza kesemediği tali bayi ve bayilere ceza vermesini bekleyebiliriz. Bakalım, bu cezalar, izinsiz aramaların önünü kesebilecek sonuçlar doğuracak mı?