İyimser senaryolar etkili olamıyor!
Şubat ayının ilk haftası itibarı ile geleceğe yönelik ekonomik görünüme ilişkin algıların düzelmediği ve kafa karışıklıklarından fırsat yaratma çabalarının geri tepmeye başladığı gözleniyor. Geride bıraktığımız hafta ortasında ABD Para Otoritesi Açık Piyasa İşlem Komitesi Toplantısından sürpriz bir karar çıkmazken daha sonra basın toplantısında ifade edilen söylemler ile Ocak ayı İstihdam verileri uyumlu bir görüntü sergilemedi; dayatılmaya çalışılan iyimser senaryolar ise çok kısa vadeden öteye etkili olamadı. Ülkemize ilişkin Ocak ayı enflasyon rakamları ise beklentilerin düzelmesine yardım etmedi.
Son iki yıl genelinde önce finansal piyasalar ile uluslararası kurumların ve daha sonra ABD Yönetiminin baskılarına direnen ABD para otoritesi, geri adım sinyali vererek itibarını riske attı. Faiz yükseltmek konusunda sabırlı olunacağı mesajının hemen ardından gelen ve Cuma günü açıklanan Ocak ayı İstihdam verileri, kafaları karıştırarak söz konusu kurumun itibarını kısmen zayıflattı. Bu dramatik çelişkiye dayalı iyimser eğilimleri, özellikle gelişen ekonomiler nezdinde pazarlamak zorlaştı.
Geride bıraktığımız yılın genelinde küresel algılar hızla bozulmuş, riskten kaçınma ve güvenli olarak bilinen limanlara yönelme eğilimi güçlenmişti. Gelişen ekonomilerde daha önce alınmış kaldıraçlı pozisyonlar derinlik kaybı nedeniyle küçültülemediği için, küresel kırılganlık endişesi hatırı sayılır oranda güçlenmişti. Ticaret savaşları ve İran yaptırımları konularındaki geçici ateşkeslerin ardından, ABD para otoritesine geri adım attırma yönündeki baskılar artmıştı. Eğer dolar faizlerindeki yükseliş ötelenebilir ise, iyimser bir hava yaratılabilirdi; tahvil getirileri yükselmeden diğer menkullere talep yaratılabilir ve gelişenlerdeki riskler söz konusu ülkelerin yerleşiklerine transfer edilebilirdi! Beklentiler yolu ile aldatılarak ikna edilmesi gerekenler gelişenlerin yerleşik yatırımcıları idi ve bu konuda ABD para otoritesinin acil desteğine ihtiyaç vardı!
Para otoritesi söylem değişikliğini geliştirdi
Baskılar sonuç verdi ve para otoritesi söylem değişikliğini baskı yapanların talep ettiği doğrultuda geliştirdi. Fakat hemen arkasından gelen Ocak ayı ABD İstihdam verileri ise, bu kırılgan senaryonun maya tutmasını hatırı sayılır oranda azalttı. Dolardaki değer kaybı ilk yirmi dört saatte geri tepmeye başladı; daha önceden hazırlık yapılarak şişirilmiş gelişen ülke varlıklarına yeni talep gelmeyince hava bozuldu. ABD hisse senetleri ve emtia fiyatlarının yeniden balonlaşma riski arttı ve endişeler yükseldi. Başarısızlığın, tüm para otoritelerine itibar kaybı olarak geri dönmesi ve finansal yapıyı daha da kırılganlaştırması olasılığı güçlenir oldu.
Enflasyon olumlu görünüm sergilemiyor
Ülkemizde açıklanan Ocak ayı enflasyon rakamları ise beklenen düzeylerde çıkmış olsa da olumlu bir görünüm sergilemiyor. Ocak ayı Tüketici Fiyatları yüzde 1,06 ve Yurtiçi Üretici Fiyatları ise yüzde 0.45 oranlarında artmış. Fiyatlama davranışlarında düzelme yönünde herhangi bir sinyal yok, maliyet artışlarının fiyatlara yansıtılmasındaki engeller ise kırılganlık algısının azalmasına izin vermiyor. Gıda ve alkolsüz içecek grubundaki yüzde 6,43’lük fiyat artışı ise, hem yerel seçimlere yönelik siyasi hesapları paçavraya çeviriyor ve hem de para otoritemizin Enflasyon Raporundaki yüzde 13 olan gıda enflasyonu öngören varsayımları anlamsız kılıyor.
Piyasaları yapay beklentilere göre yönlendirmek giderek zorlaşıyor
Hem küresel ve hem de ulusal düzeyde kırılganlık algısının geriletilemediği bir süreçten geçiyoruz. Piyasaları yapay beklentilere göre yönlendirmek giderek zorlaşıyor, sorunların yıkıcı olabilecek şekilde ağırlaşması ve durgunlaşma yönlü olumsuzlukların güçlenmesi önlenemiyor. Bir şeyi düzeltmeye çalışmanın diğer sorunlar üzerindeki yan tesiri, umulan faydayı aşıyor ve yıkıcı olması önlenemiyor. Bu türden sıkıntıları, sürdürülebilir olmayan eğilimlerin ve geleneksel olmayan politikaların doğal sonucu olarak görmek gerekiyor.