İyi midir, değil midir?

Yakın zamanda gelen eko­nomik veriler ile beraber aynı tartışmaya geri dönmüş durumdayız. Malum yarım asır önce Demirel’e soruluyor, Tür­kiye’nin ekonomik durumu na­sıl diye? Verdiği cevaptan çok uzaklaşmış sayılmayız. ‘Bir ke­limeyle anlatırsam iyidir, iki kelimeyle anlat derseniz gere­kirse iyi değildir’ diye cevaplı­yor.

Sanayi üretimi verilerine bakacak olursak bir miktar to­parlanma emareleri var, makine ve teçhizat yatırımları az da olsa başlamış, katma değerli üretim noktasında minik umutlar var. Diğer yandan başta tekstil olmak üzere düşük kar marjı ile çalışan sektörlerin yataya yakın giden euro kuru ve artan TL masrafları ile Mısır ve Fas gibi ülkelere yö­nelme girişimleri var.

Açık verileri peşi sıra geliyor

Son yıllarda başta Avrupa ol­mak üzere ihracat pazarlarının zayıf durumu ile ekonomi daha ziyade içerde hanehalkı tüketimi ve hizmet sektörü ile ayakta du­ruyor.

Son açıklanan aralık ayı verisi muhtemelen sıkı para politika­sının gecikmeli etkileri ile bera­ber önemli bir yavaşlamaya işa­ret ediyor.

Enflasyon hedeflerden çok uzakta

Artık cari fazla veriyoruz, öde­meler dengesi sorun olmaktan çıktı diyoruz ancak beklenildi­ği gibi kış aylarında artan enerji faturası ve azalan turizm gelirle­ri ile beraber açık verileri peşi sı­ra geliyor. İşsizlik %8,5 ile olduk­ça düşük seviyelere geriledi diye seviniyoruz, ama geniş tanımlı işsizlik %28,2 ile neredeyse pan­demi dönemini aratmayan düze­ye gelmiş bunu da görmezden ge­lemiyoruz.

Enflasyon belki yıllık bazda geriliyor ancak aylık baz­da hedeflenen yerlere gelmek­ten çok uzak kalmaya devam ediyor. Ayrıca çalışan nüfu­sun dörtte üçünün asgari üc­ret civarında gelir elde ettiği bir ülkede dolar bazında bu kadar pahalılaşma ile nasıl mücadele edeceğiz sorusuna verilebilecek bir cevap maa­lesef yok.

Lüks hayata ilgi hiç azalmıyor

Emekliler ve dar gelirliler, ba­rınma ve gıda gibi temel ihtiyaç­larını karşılamakta zorlanıyor. Ancak popüler deyişle otel ve restoranlar dolu yani tüketimi­ni kısmayan hatta lüks kalemle­re ilgisini arttıran bir kesim de mevcut ve zaten daha önce de dediğim gibi ekonomiyi döndü­renler onlar. O zaman başlıktaki sorunun cevabı ne?

Adamın biri inanılmaz yoğun trafiğin oldu­ğu bir caddeyi aşmakta zorlanı­yor, en sonunda karşı tarafta se­sini duyurabildiği birine sesleni­yor, sen nasıl geçtin karşıya diye. Cevap manidar, ben sokağın bu yakasında doğdum, karşıya geç­meme gerek kalmadı. Siz yolun hangi tarafında olduğunuzu dü­şünüyorsunuz?