“İyi ki işadamı değilsin...”
Zor dönemlerde sık sohbet ettiğim bir işadamı dostumla konuşurken, bana “Çok şanslısın iyi ki işadamı değilsin” deyince nedenini sordum. Birden birbiri ardına nedenlerini sıralayarak içinde bulunduğu durumu anlattı. “Bir işadamı için en büyük sorun ödeme zorlukları, üretim problemleri değil, belirsizliktir. Bizler bu günlerde çok yönlü kopkoyu bir belirsizlik dönemini yaşıyoruz” dedi.
Dostuma “İyi ki işadamı değilsin...” dedirten konularla ilgili “Belirsizlik içeren” söyleminde sohbet sırasında şunlar yer aldı:
• Her yıl sonu yaklaşırken, bir iki ay çalışarak, bir sonraki yılla ilgili beklentilerimizi ortaya koyan bir ön çalışma yaparız. Bu sene de öyle bir çalışma yapıp, 2014 beklentilerimizi Kasım sonunda tamamlayıp rahatladık. Önemli tek belirsizliğin Fed kararlarının etkisi olacağı düşüncesindeydik .Yeni yıl tatiline gitmeye hazırlanıyorduk. Ama 17 Aralık sonrası, hiç beklemediğimiz bu olay karşısında, hemen hemen bütün beklenti hesaplarımız altüst oldu... Dolar kuru beklenti hesabımız 2.10 civarındaydı. Bunun yetmezliğini düşündük 2.20’ye göre yeniledik. Ama belirsizlik ortadan kalkmadığı, koyulaştığı için, yeni hesabımızın da “geçici” olduğunu düşünüyoruz...
• İş yaptığımız yabancılardan her gün yeni mesajlar geliyor,Türkiye’de “Neler olduğunu, ne yaşadığımızı” soruyorlar. Biz de bir yandan bizim medyayı, bir yandan yabancı medyayı izleyip, değerlendirmeler yapmaya çalışıyoruz. Bu arada işin içinden çıkamadığımız için iş yaptığımız yabancılara “kem-küm edip pek anlamlı olmayan yanıtlar” veriyoruz. Bu sorularla karşılaştıktça “Sektördeki bize benzer kuruluş yöneticileriyle sohbetler edip, dışa benzer yanıtlar vermeyi” amaçlıyoruz. Bu da belirsizlikler nedeniyle kolay olmuyor.
• Tam bizi de etkileyen siyasal çatışmanın durulabileceğini düşünürken, beklerken, her gün yeni bir gelişme oluyor. Ekonomiyi de etkileyen siyasal olaylarla karşılaşıyoruz. Gündem sürekli değişiyor. Her değişen gündem “belirsizliği”artırıyor. Kaos yaratıyor.
• Önümüzdeki döneme baktığımızda bu yıl iki belki de üç seçim yaşayacağımız için, siyasal ortamda bir durulmanın gündeme gelmesini “zor” görüyoruz. Belirsizliğin seçim dönemleri yaklaştıkça daha da artacağından korkuyoruz.
Dostum bu ve benzeri konuları sıralayarak bana “İyi ki iş ardamı değilsin...” dedi. O sırada ona söyleyemedim ama, “Belirsizlik” bu ülkede yaşayan herkese belli oranda fatura çıkaracak bir özellik taşıyor. Kimilerimiz artan pahalılığı yaşayacağız. Kimilerimiz belirsizliğin yarattığı olumsuzlukla tedbir alacak iş dünyasının işten çıkarmalarıyla, işsizlikle yüz yüze kalacaklar. Ülkede zarar görmeyen bir allahın kulu kalmayacak.
O nedenle bu gidişe son verebileceklerin başta Cumhurbaşkanı Gül olmak üzere devreye girmesi gerektiğine inanıyorum. İktidar partisinin akil adamları da, muhalefet partilerinin lider kadroları da, iş dünyasının önde gelen kurumları da, ünlü işadamları da devreye girerek, belirsizliğe son verilmesi kaostan kurtulunması için harekete geçmelidirler. İş adamı dostumun “İyiki işadamı değilsin” diyerek kendi yaşadığı zorlukları anlatması, onun açısından sorunun büyüklüğünü ortaya koyuyor. Ama biraz düşününce görüyorum ki sorun sadece işadamlarımızın, üretici kadrolaromızın sorunu değil, hepimizin ortak sorunu...
Başbakanın basın sohbetine çağırdığı ğazeteciler de, dış gezisine davet ettiği basın mensupları da “aykırı görüş” dinlemek istemediğini seçimini ona göre yaptığını gösteriyor. O nedenle bu gidişe son vereceklerin harekete geçmeleri gerektiğini inanıyorum.