İyi çalışanlar nasıl kaybedilir?

“Bizim şirkette bir yönetici var, o ay­rılırsa yandık, çünkü o işi başka kimse onun kadar iyi yapamaz” diyenler­den misiniz? O zaman dikkatle okumaya devam edin. Türkiye’de şirket yönetimin­de yaşanan en büyük sorunlardan biri de sağlam yönetim sistemleri olmadığı için, kişilere bağımlı olmaktır.

Kişiler yetkin, yetenekli ve işlerinde iyilerse, bu bir riske döner, çünkü bu insanlar belirli bir işi veya alanı neredeyse tek başlarına götürürler. Doğusu en baştan insanlara bağımlı hale gelmeden, sistemli yönetim sağlamaktır. Ancak o güne kadar bu insanları elden ka­çırmamak gerekir. Hele de turnover ora­nının yüzde 25-30’ları bulduğu böyle bir dönemde!

Neden kaybedilir?

Bu soruya yüzlerce şirkette bu ve ben­zeri sorunlara çözüm arayan bir yönetim danışmanı olarak kendi tecrübelerim ve düşüncelerim ışığında yanıt vermeye ça­lışacağım. Bana göre iyi bir çalışanın iş­ten ayrılma kararı, genellikle birden fazla faktörün birleşiminden kaynaklanıyor. Örneğin akla ilk yetersiz ücret ve yan haklar geliyor. Bu önemli bir sebep ancak her zaman tek veya öncelikli ayrılma se­bebi değil. Hele de Y ve Z kuşakları için. Birçok çalışan, ücretin aksine çabaları­nın fark edilmediğini ve takdir edilme­diğini düşündüğü için işten ayrılır. Tak­dir eksikliği, çalışanların motivasyonunu düşürür ve alternatif arayışına iter.

Diğer sebeplere de hızlıca göz atalım

İyi çalışanlar, kendilerini geliştirmek ve kariyerlerinde ilerlemek ister. Eğer bir şirketinizde bu fırsatlar sunulmuyorsa, başka yerlerde aramaya başlamaları do­ğaldır.

Yöneticiler ile yaşanan sorunlar da çalı­şanların şirketten ayrılmasındaki en bü­yük sebeplerden biridir. Empati kurama­yan, adil olmayan veya açık bir iletişim ku­ramayan yöneticiler, çalışan kaybına yol açıyorlar.

Yoğun çalışma saatleri, esnek çalışmaya izin verilmemesi ve stres de çalışanların iş-yaşam dengelerini bozarak tükenmiş­liğe neden olur. Bu durumda çalışanlar, daha iyi bir denge sunan işlere yönelirler. İnsanların değerleriyle uyuşmayan bir iş ortamı, çalışanları hızla uzaklaştırabilir. Özellikle genç kuşaklar, anlamlı bir iş yap­mayı ve değerleriyle örtüşen bir ortamda çalışmayı önemsiyor.

En önemli sebep ise bana göre değer­lerin, yönetim sisteminin ve stratejik yol haritasının net olmaması. Yeni kuşaklar bu tür şirketlerde çalışmak istemiyor. 3-4 sene içinde bu tür şirketlerin çalışacak ye­tenekli insan bulamama ve eldekileri de kaybetme riski var.

Onları kaybetmemek için ne yapabiliriz?

Yukarıdaki sebepleri ortadan kaldırdı­ğımızda, iyi çalışanlarımızı elde tutabili­riz. Bence ilk adım adil ve piyasa koşulla­rına uygun ücretlendirme ve yan haklar sağlamak. Bunu yapamıyorsanız, bundan sonrakileri çok iyi yapmanız gerekiyor ki sizle kalmak için bir sebepleri olsun! Örneğin, çalışanların başarılarını sıkça ve samimi bir şekilde takdir etmek iyi bir yöntemdir.

Maddi ödüllerin yanı sıra, manevi ödül­ler sunabilirsiniz. Teşekkür mektupları, eğitim programlarına katılım veya herke­se açık şekilde takdir edilmek, çalışanları­nızın bağlılığını güçlendirir.

Yöneticilerinizin liderlik becerilerini geliştirmeniz önemlidir. Özellikle ileti­şim, empati ve motivasyon konularında eğitimler düzenlemek, çalışan bağlılığını artırır.

Bence bir diğer konu, esnek çalışma sa­atleri ve uzaktan çalışma imkanları suna­bilmektir. İş yükünün dengeli bir şekilde dağıtılmasını sağlamak etkili bir yöntem­dir. Çalışanlarınızın iş-yaşam dengesini korumalarına yardım etmiş ve tükenme­lerini önlemiş olursunuz.

Son olarak çalışanlarınızın kendilerini güvende ve değerli hissettikleri, değerle­re sahip ve duyarlı bir ortam oluşturun. Bu ortamda onlara kariyer yolları sunup, ara­larındaki iş birliğini artırırsanız, kalıcılığı sağlarsınız.