ıTO endeksi gıda maddelerindeki fiyat artışının önemimi gösteriyor

OLAYLARIN İÇİNDEN / Tevfik Güngör İstanbul Ticaret Odası (İTO) uzmanlarınca düzenlenen fiyat endeksleri TÜİK tarafından düzenlenen endekslerle genelde uyum içindedir. İTO'nun İstanbul İlinde yaşayan ücretlilerin tüketim harcamalarındaki değişimi gösteren endeksinin Türkiye genelinde halkın tamamının tüketim harcamalarındaki değişimi gösteren TÜFE endeksinden farklı olması doğaldır. Önceki gün İTO tarafından yapılan açıklamaya göre İstanbul ili ücretliler geçim endeksi bir yılda yüzde 14.16 oranında artmış. Bilindiği gibi geçinme/tüketim endeksleri düzenlenirken bir tüketicinin tüm harcamaları dikkate alınıyor. Fakat genelde alt gelir grubundakileri en fazla ilgilendiren gıda maddeleri fiyatındaki artıştır. İTO'nun açıkladığı Mayıs 2008/Mayıs 2007 fiyatları ve fiyat artış oranları, tüketicinin pahalılıktan neden yakındığını ortaya koyuyor. Tüketiciyi en fazla ilgilendiren harcamalar ulaşım, gaz, yağ, baklİyat,ekmek harcamalarıdır. - İTO'nun tespitlerine göre, geçen mayıstan bu mayısa bir yılda tencereye giren başlıca maddelerin fiyatlarındaki artış oranları cebi yakacak boyutta olmuş. - Bulgur fiyatı yüzde 87, pirinç, yüzde 53, ekmek yüzde 50, makarna yüzde 43, buğday unu yüzde 33, yufka yüzde 20 pahalanmış - Bir yılda tereyağı fiyatı yüzde 20, sıvı yağların (ayçiçek yağı, pamuk yağının) fiyatı yüzde 85 artmış. - Mercimek yüzde 51. Kuru fasulye yüzde 42, nohut yüzde 33, salça yüzde 23 pahalanmış. - Tüpgaz yüzde 18, gazyağı yüzde 22, mazot yüzde 48, dolmuşlar, minibüsler yüzde 20 pahalanmış. Burada dikkati çeken, tarım ürünleri ile petrol ürünlerinin fiyatlarındaki büyük artışlar. Petrol ürünlerinde dışa bağımlılık söz konusu. Tarım ürünlerinde ise, tarımsal üretime gereken önemin verilmemesinin sonucunu görüyoruz. Ucuz döviz nedeniyle ithalat kaynaklı harcamalar (petrol hariç) artmazken, ülkede üretilen tarımsal ürünler ve işlenmiş tarım ürünleri fiyatının artışı dikkati çekiyor. Bunun arkasında tarımın tohum, mazot, elektrik, gübre gibi girdilerindeki pahalılık yanında yetersiz tarım üretiminin etkisi unutulmamalıdır. Halk için önem taşıyan bu temel gıda madderi fiyatları olduğu içindir ki, halk açıklanan resmi enflasyon rakamlarına inanamıyor. Enflasyonu tencere kaynatmak için harcadığı paraya göre ölçüyor. 2007 2008 Mayıs Mayıs Yıllık Birim fiyatı-YTL fiyatı-YTL Artış yüzde Bulgur 1.68 3.15 87.20 Pirinç 3.82 5.87 53.37 Ekmek 1.45 2.18 50.18 Makarna 1.46 2.10 43.88 Buğday unu 1.33 1.78 33.71 Yufka 2.99 3.60 20.39 Sıvı yağlar 3.50 6.50 85.76 Yoğurt 3.17 3.86 21.69 Tereyağ 13.03 15.76 20.89 Mercimek 2.36 3.58 51.80 Kuru fasulye 3.44 4.90 42.40 Nohut 2.86 3.81 33.14 Domates 1.68 2.24 33.02 Yeşil soğan 2.35 2.93 24.51 Salça 3.24 4.02 23.90 Fuel oil 0.98 1.46 48.47 Gazyağı 2.17 3.04 40.09 Akarsu 3.66 4.41 20.49 Tüpgaz 37.00 44.00 18.92 Sabun 2.56 3.50 36.56 Dolmuş minibüs ücreti 1.45 1.75 20.69 Kaynak: İstanbul Ticaret Odası