İthalata sınırlama geldi, üretim düştü! Pakistan krizi Türk üreticilere yansıdı

Son yılların en büyük ekonomik krizini yaşayan Pakistan’da yaşanan döviz sıkıntısı ve getirilen ithalat sınırlaması ülkede üretim yapan bütün şirketleri vurmuş durumda. Aralarında Türk şirketlerinin de olduğu üreticiler, Pakistan'da hayata geçirilen kısıtlamalar nedeniyle üretimlerini azaltıyor.

Kimilerine göre son 50 yılın, kimilerine göre ise son 20 senenin en büyük ekonomik ve siyasal sorunlarını yaşıyor Pakistan. Başbakan Şehbaz Şerif, içinde bulundukları durumu “tasavvur bile edilemeyecek zorluk” olarak nitelerken, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) şartlarını kabul etmesini ise “Yerine getirmemiz gereken koşullar hayal gücünün de ötesinde. Ancak ülkenin bunları kabul etmekten başka seçeneği yok” sözleriyle anlatıyor.

248 milyar dolara varan dış borç nedeniyle birkaç haftalık ithalatı karşılayacak döviz rezervi bulunan Pakistan’da rezervler şubat ayı verilerine göre 3.7 milyar dolara kadar düştü. Bu mali yılda 30 milyar dolar dış borç ödemesi gereken Pakistan’da sadece yerel firmalar değil, ülkede üretim ve iş yapan Türk şirketleri de büyük ölçüde krizi yaşıyor.

Öğrendiğime göre birçok Türk şirket, ya üretimi durdurmuş durumda ya da vardiyayı indirmeyi tercih etmiş. Bu durumu iki ülke arasında ekonomik çevreleri yakından tanıyan birine sorduğumda ise yanıtı, “Evet, hem ülke hem de üreticiler krizi hissederek yaşıyor. Türk şirketlerin yanı sıra yerli ve yabancı firmalar da çözüm arıyor” diyor.

Endişe ve çözüm önerileri yerel yönetimle paylaşıldı

Ülkedeki en önemli yatırımcılardan biri de Koç Holding bünyesinde yer alan Arçelik’e ait Dawlance. Hatırlanacağı üzere Arçelik, Asya’daki en önemli yatırımlarından birine Pakistan’da imza atmıştı. 2016 yılında ülkenin en büyük beyaz eşya üreticisi Dawlance’ı 243 milyon dolara satın alan Arçelik, hem üretim hatlarını genişletmiş hem de yeni yatırımları devreye almıştı. Yaşanan ekonomik sorunu Arçelik’e sordum.

Açıklamada, Pakistan’daki ekonomik kriz ve döviz rezervindeki sıkıntı, üretim yapan diğer şirketler gibi Dawlance’ı da olumsuz etkilendiği, Pakistan Devlet Bankası, 5 Temmuz 2022 tarihli genelgesiyle bazı hammadde ve aksamlarının ithalatını onaya tabii tuttuğu hatırlatıldı. Açıklamada, “Bu kısıtlama ürünlerimizin imalatında kullanılan özellikle elektrikli aksamlarının ithalatını ciddi ölçüde etkilemektedir.

Hammadde ithalatına getirilen sınırlamalar bu ülkedeki üretimimizi sıkıntıya sokarak ihracatı da sekteye uğratmakta, dolayısıyla Pakistan ekonomisini olumsuz etkileme riski taşımaktadır. Pakistan’da ilgili mercilerle bu konudaki endişeleri ve çözüm önerilerimizi paylaştık. Kısıtlamalar konusunda bazı istisnalar getirilerek bu sorunun çözülebileceğine inanıyoruz” denildi.

Geçen yıl alınan kararda Pakistan, geçen yılki ithalatın yüzde 38'inin altında bir kotayla çalışma sınırı getirildi. Bu da üretim yapan Pakistanlı ve yabancı şirketlerin hammadde sıkıntısını dolayısıyla üretimini etkiliyor. Çözüm için yerel yönetimle temasa geçen Türk şirketinin yöneticileri henüz bir çözüme kavuşmuş değil. Ve giderek durum daha da vahim hale geliyor.

Pakistan’da 4 bin 500’den fazla kişiye istihdam ortamı yaratan Arçelik gibi Türk şirketlerinin yatırımları dikkat çekici boyutta. Türkiye’nin bu konuda temasa geçmesi hem kardeş Pakistan ile çıkış yolu bulma hem de Türk şirketlerini küresel rekabet açısından güçlü kılma anlamında önemli bir adım olacaktır.