İthalat artıyor, 2018'in dış açık sorunu büyük olacak

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı her ayı takip eden ayın 2’nci günü geçmiş aya ve döneme ait ihracat ve ithalat rakamlarını toplu olarak yayınlıyor.

Bu çok önemli. Çünkü, daha önce TİM Türkiye İhracatçılar Meclisi ay sonlarında ihracat rekorlarını açıklayınca, genelde kamu oyunca bir iyimserlik oluşuyordu. İhracat gelirlerinin devamlı artması döviz sorununun çözümü getireceğine inanılıyordu.

Ne var ki ihracat rakamlarıyla ithalat rakamlarının bir arada açıklanması, dış ticarette gerçek tablonun anlaşılmasına imkan veriyor.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın açıklamalarına göre, 2018 yılı Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre;

-İhracat, % 8.01 arttı, 15 milyar 599 milyon dolar oldu.

-İthalat, % 12.77 arttı. 21 milyar 421 milyon dolar oldu.

-Dış ticaret açığı, % 27.89 arttı. 5 milyar 822 milyon dolar oldu.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2017 yılı Mart ayında % 76 idi, 2018 yılı Mart ayında % 72.8’e geriledi.

2017 yılında çok iyi büyüdük. Dünyanın başka köşelerinde ekonomiler ihracatlarını, döviz gelirlerini artırmak için büyümek istiyorlar.

Bizde ise ekonomi büyüdükçe büyümenin zevkini alamıyoruz. Büyüme ile birlikte dış ticaret açığı, cari açık da büyüyor.

2017 Yılında % 74.4 büyüyen ekonomide;

-İhracat % 7.4 artarken,

-İthalat % 17.7 arttı.

-Ekonomi büyürken dış ticaret açığımız 56 milyar dolardan 76 milyar dolara yükseldi.
Yılın ilk 3 aylık ihracat ve ithalat rakamları, dış ticaret açığının ve cari açığın 2018 yılında büyümeyi sürdüreceğini gösteriyor.

Yılın ilk 3 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre;

-İhracat % 9.1 arttı.

-İthalat artışı % 22.7 oldu.

-Dış ticaret açığı % 63.5 büyüdü. İlk 3 ayda 20.6 milyar dolar açık verdik.

-2017 yılında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 74.9 idi. Bu yılın ilk 3 ayında % 66.6 oldu.

2018 yılının ilk 3 ayında en fazla ithalat yaptığımız 3 ürün:

-10.3 milyar dolarla enerji ürünleri.

-6.9 milyar dolarla kazanlar, makineler ve diğer teçhizat.

-5.1 milyar dolar altın ve kıymetli taşlar. Geçen yıl ilk 3 ayda 2.8 milyar dolarlık altın ve kıymetli taş ithal etmiştik. Bu yıl altın ve kıymetli taş ithalatı coştu.

Yanlış bir inanış yerleşti. Büyümeyi döviz açığına, cari açığa bağlıyoruz. Cari açık olmazsa yatırım yapılamaz, büyüyemeyiz diyoruz. Bu inanış yanlış. Artan dış ticaret açığının ve cari açığın nedeni tüketim harcamalarımız, inşaat harcamalarımız. Hammadde ve ara mallar genelde iç tüketime dönük üretimi besleyen girdiler. Satın aldığımız makine ve teçhizat inşaat yatırımlarını destekleyen makine ve teçhizat.

İthalatın yapısını, ithalat artışına neden olan gelişmeleri iyi değerlendirmeliyiz. 2018 yılında dış ticaret ve cari açık beklentilerin üzerinde sorun olabilir.