İthal eşyasının kap ve ambalaj bedelleri sorun oluşturmaya devam ediyor

İthalatta gümrük kıymetinin beyanında gümrüklerde sürekli olarak sorunlar yaşanabiliyor. Bu sorunların çoğu mükelleflerin eksik yada yanlış bilgilerinden kaynaklanıyor.

Eşyanın gümrüğe beyan edilecek kıymetin esasları Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nın VII. maddesinin uygulanmasına dair anlaşmaya hükümleri olduğu çoğu zaman gözden kaçıyor.

Eşyanın gümrük idaresine beyan edilen kıymetini düzenleyen Gümrük Kanunu’nun 24-31. maddeleri ile Gümrük Yönetmeliği’nin 43-57. maddeleri Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Kıymet Anlaşması'na uygun olarak hazırlanmış bulunuyor. Şekli uygulamalar da gümrük genel tebliğleri ve genelgelerle belirleniyor. 

İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır. Gerçekte ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası için alıcının satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken toplam ödemedir. Gümrük Kanunu’nun 27. maddesinde kıymete ilave edilecek unsurlar, 28. maddesinde ise kıymete ilave edilmeyecek unsurlar düzenlenmiş bulunuyor.

İskonto, komisyon ödemeleri, royalti ve lisans ücretleri, ambalaj ve kap bedelleri, hasıla transferleri ile üretim desteği ödemeleri kıymete belirli koşullarda ilave edilebiliyor. 

İthal eşyasının kap ve ambalaj giderlerinin gümrük kıymetine ilave edilmesi ile ilgili hususlar sürekli tartışılıyor ama DTÖ bu tartışmalara cevap veriyor. 

Buna göre; İthal eşyası ile tek eşya muamelesi gören kapların maliyeti ve işçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedelinin kıymete ilave edilmesi gerekiyor. İthal eşyası ile ilgili kap ve ambalaj giderlerinin, Gümrük Kanunu’nun 27/1-a-(ii) ve (iii) maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşılabiliyor. Diğer şartları taşıdığı tespit edilmiş ise gerçekte ödenen veya ödenecek fiyata eklenebilmesi için öncelikle bu ödemelerin kıymetinin belirlenmesi ve bu kıymetin ithal eşyasına uygun şekilde yansıtılması gerekiyor.

Gümrük ve Ticaret Başmüfettişi Haldun Yağan’ın da Gümrük Dünyası Dergisi’ndeki makalelerinde belirttiği gibi, gümrük uygulamalarında en önemli konulardan birisi olan kıymet konusunda farkındalığın artırılması için konunun daha fazla tartışılması ve yazılı kaynak ortaya konulması gerekiyor. Bu suretle uygulamada daha doğru kararların ortaya çıkacağı, hataların en aza ineceği ve gümrük işlemlerindeki süreçlerin hızlanacağı vede kamunun gelir kaybından mahrum kalmayabileceği anlaşılıyor.