İşverenlerin üç aylık sigorta prim borcu nasıl ertelenecek?
Celal ÖZCAN
İşverenlerin üç aylık sigorta prim borcu nasıl ertelenecek?2 Aralık’ta gerçekleştirilen Ekonomi Koordinasyon Kurulu toplantısı sonrasında reel sektörün desteklenmesi, istihdamın artırılması, reformların devam etmesi ve kamuda tasarruf üst başlıkları ile ekonomiyi desteklemek adına açıklanan politikalar arasında işverenlerin tahakkuk edecek üç aylık sigorta prim borcunun 9 ay erteleneceği belirtilmiş ve bu açıklama kamuoyunda tüm işverenlerin ilgili üç ayda tahakkuk edecek sigorta prim borçlarının tamamının 9 ay erteleneceği şeklinde algılanmıştı.
Ancak, işverenlerin üç aylık sigorta primi borçlarının 9 aylık ertelemesinin kamuoyunda algılandığı şekilde olmayacağı anlaşılmaktadır. Uygulamanın nasıl olacağı ve hangi işverlerin sigorta primi ertelemesinden yararlanacağı ile ilgili hususlar Hükümet tarafından hazırlanarak TBMM’ye 16.12.2016 tarihinde gönderilen “Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” nın 21 inci maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenmesi öngörülen geçici 71 inci maddedeki düzenleme ile büyük ölçüde netleşmiştir.
Prim ertelemesinden hangi işverenler yararlanacak?
Sigorta primi borcu ertelemesinden 5510 sayılı Kanun’un 4/a (SSK) kapsamında sigortalı çalıştıran ve asgari ücret desteğinden yararlanan özel sektör işverenleri yararlanacaktır.
Dolayısıyla, kamu sektörü işvererleri ile asgari ücret desteğinden yararlanmayan/yararlanma hakkı olmayan özel sektör işverenleri söz konusu sigorta primi borcu ertelemesinden yararlanamayacaklardır.
Ertelenecek sigorta primi borcu nasıl hesaplanacak?
Herşeyden önce kapsama giren özel sektör işverenlerinin tahakkuk edecek üç aylık sigorta primi borçlarının tamamı ertelenmeyecektir. Kanun tasarısındaki düzenlemeye göre; özel sektör işverenlerinin 2016 yılı Aralık ayı için geçici 68 inci, 2017 yılı Ocak ve Şubat ayları için geçici 71’nci maddesi (2017 yılındaki asgari ücret desteğine ilişkin henüz yasalaşmamış olan madde) kapsamında asgari ücret Hazine desteğine müstehak olanların, bu maddeler uyarınca asgari ücret Hazine desteği hesabına esas olan prim ödeme gün sayısının günlük 60 TL ile çarpılması sonucu bulunacak sigorta primine esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak sigorta prim tutarları ertelenecektir.
Bu çerçevede, asgari ücret desteğinden yararlanan işverenlerin asgari ücret desteğine esas prim gün sayısı ile 60 TL’nin çarpılması suretiyle bulunacak sigorta primine esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak olan sigorta primi tutarları ertelemeye konu olacak, bunun dışındaki sigorta prim borçları yasal süresi içinde ödenecektir.
Öngörülen düzenlemede işsizlik sigorta primi borçlarının ertelemesi ile ilgili herhangi bir husus belirtilmediğinden, ertelenecek borcun hesabında işsizlik sigortası primleri dikkate alınmayacaktır.
Ertelenecek Borç=Asgari Ücret Desteğine Esas Prim Gün Sayısı X 60 TL X % 34,5 *
*Tasarıda ertelemeye esas sigorta primi borcunun hesabında işverenin sigorta primi teşviklerinden (5510, 6111, 6486 vd) yararlanması durumunda, bunun dikkate alınıp alınmayacağı açıkça belirtilmediğinden hesaplamada %37,5 oranındaki toplam prim oranından sadece %3 işsizlik primi düşülmüştür.
Ne kadar süreyle erteleme yapılacak?
Yukarıda belirtilen yönteme göre ilgili aylar için hesaplanan prim borçları 9 ay süreyle ertelenecek olup, erteleme süresince gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmayacak ve ertelenen sigorta primi borçlarının aşağıda belirtilen tarihlerde ödenmesi halinde yasal süresi içinde ödenmiş sayılacaktır.
Ayrıca gerekli şartları taşımaları durumunda erteleme süresi içinde işverenler sigorta primi teşviklerinden yararlanmaya devam edeceklerdir.
Borcun Dönemi Erteleme Tarihi
2016/Aralık 2017/Ekim (Son ödeme gününü SGK belirleyecek)
2017/Ocak 2017/Kasım (Son ödeme gününü SGK belirleyecek)
2017/Şubat 2017/Aralık (Son ödeme gününü SGK belirleyecek)
Sonuç olarak; sigorta prim borçlarının ertelenmesi düzenlenmesi ile ilgili genel bir değerlendirme yapıldığında, tüm özel sektör işverenlerinin kapsama alınmamış olması, ayrıca üç ayda tahakkuk edecek toplam prim borcunun değil, asgari ücret desteğine esas prim gün sayısı ile 60 TL’nin çarpılması suretiyle bulunacak sigorta primine esas kazanç tutarı üzerinden hesaplanacak olan az miktardaki sigrota primi borcunun erteleme kapsamına alınması hususları dikkate alındığında, getirilen düzenlemenin kamuoyunun beklentileri karşılamayacağı, reel sektörün desteklenmesi ve istihdamın artırılması şeklindeki hedefl ere ulaşma anlamında sınırlı bir etki yaratacağı düşünülmektedir.