İstihdamın önemsenmesi için yatırımlar ve istihdam seferberliği gerekir

Meclis’teki 71 maddelik torba yasanın da, Cumhurbaşkanının 2018 yılındaki istihdam teşviklerinin 2019 yılında devam edeceği açıklaması da olumlu gelişmelerdir. Ancak, yılda iş piyasasına 1 milyon nüfustan gelen emek arzının yanında, Suriyeli ve Afganlarında yer aldığı istihdam alanında, yapılanların yeterli sonuç vermediği işsizliği düşüremediği görülüyor. O nedenle istihdamın bütün yönleriyle önemsenip, süreklilik taşıyan bir istihdam seferberliğine ile ona uygun yatırım ve vergi politikasına ihtiyacımız olduğu görülüyor.

Meclisin bu hafta içerisinde ağırlıklı olarak ekonomik konuları içeren 71 maddelik torba yasayı görüşüp karara bağladıktan sonra, yerel seçimler öncesi Şubat ortasında tatile girmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise son grup toplantısı açıklamasında istihdam teşviklerine ilişkin yasal altyapıyı düzenleyen bir çalışmanın sürdüğünü belirtip, 2018’de 51 il iki ilçede uygulanan bölgesel teşviklerle,2018 yılının dokuz ayında uygulanan asgari ücret desteğinin 2019 yılının tamamında uygulanacağını açıkladı.

Bu istihdam teşviklerinin ne sonuç verdiğine baktığımda 2018 yılında istihdamın 266 bin artışla 29 milyon 63 bine yükseldiğini görüyorum.

Buna karşılık Eylül ayında yıllık işsiz sayısının artışının 330 bin olduğunu, bunun toplam işsiz sayısını 3 milyon 749 bine yükselttiği soncuna da TÜİK verilerinden ulaşıyorum. Eylül ayı işsizlik oranının ise yüzde 11.4 olduğunu görüyorum. Bu yüzde 5’lik işsizlik hedefinin iki katının üzerinde.
Türkiye’de her yıl çalışma hayatına 1 milyon civarında genç nüfustan katılım oluyor. İşsizliğin geriletilmesi için bunun üzerinde toplumda yeni bir istihdam ihtiyacının yaratılması gerekir.Bunun sağlanabilmesi için, yatırım teşviklerinin artırılmasına ihtiyaç vardır.

Bu sağlanamadığı için işsizlik oranı düşmüyor. Buna bir de geniş tabanlı iş aramaktan vazgeçenleri eklediğimizde işsizlik oranı yüzde 20’lere ulaşıyor.

Bu açıdan istihdam desteklerinin sürmesi yerinde bir karar.2019’da 51 il ve 2 ilçede işverenlere 6 puanlık prim desteği sürecek. 500 ve üzeri Asgari ücretli çalıştıranlara 101 lira, 500’ün altında çalıştıranlara 150 lira devletin ücret desteği sürecek.

Bu konudaki ele alınması gereken bir diğer sorun da kayıt dışı ve asgari ücret altında çalışanlar. Özellikle Suriyeliler ve Afganlar son yıllarda asgari ücret altında kayıt dışında istihdam ediliyorlar.
Bu istihdam tablosu, konunun çok yönlü ele alınması gereğini ortaya koyuyor. Sorunun çözümü için yatırım ve üretim artışına dayanan bir istihdam seferberliğine ihtiyacımız olduğu görülüyor. Konunun işçilerin üzerlerindeki vergi yüklerinin hafifletilmesi de dahil çok yönlü ele alınması gerekiyor.

Önce, konunun muhatapları işçi, işveren sendikalarının beklentileri açısından ele alınıp, görüşleri saptanmalı, yatırımları, üretimi ve istihdamı artırmak için beklentiler ortaya konularak, yapılacaklar belirlenip istihdam seferberliği ile yola çıkılmalıdır. Her gün büyüyen bu sorunun çözümü ancak bu yolla süreklilik taşıyan doğru uygulamalarla olur…